به گزارش حلقه وصل، موضوع «پهنای باند» در روزهای گذشته محل مناقشه سیاسی بین دو قوه مجریه و قضاییه کشور شده بود. این مناقشه از زمانی شروع شد که روابط عمومی وزارت ارتباطات خبری را منتشر کرد که آذری جهرمی جهت پاره ای از توضیحات به دادسرا احضار شده است.
از فردای انتشار این خبر، این خط خبری ایجاد و دنبال شد که وزیر ارتباطات صرفا به دلیل ایجاد زیر ساختهای لازم جهت افزایش پهنای باند و عدم فیلترینگ اینستاگرام احضارشده است.
رئیس جمهور روحانی در دفاع از وزیر ارتباطات در جلسه ۸ بهمن هیئت دولت، گفت: کسی را به خاطر پهنای باند نمی‌توانند محاکمه کنند. این دستور من بوده است. اگر می خواهید کسی را احضار کنید باید من را احضار کنید. وزیر من را نمی توانید احضار کنید.
سخنگوی قوه قضاییه در واکنش به اظهارات رئیس جمهور اعلام کرد: مغالطه نکنید؛ احضار وزیر ارتباطات ارتباطی به پهنای باند نداشت.
اسماعیلی درباره احضار آذری جهرمی توضیح داد: آنچه که امروز مطرح شد این بود که تشکیل این پرونده و احضار وزیر ارتباطات ناظر بر پهنای باند شبکه‌های اجتماعی است در حالیکه باز هم آدرس غلط به مردم داده شد و موضوع، پهنای باند نیست.
وی در این راستا بحث عدم پیگیری شبکه ملی اطلاعات را مطرح کرد و گفت: برای «امنیت و سلامت کسب و کار و رونق آن در فضای مجازی»، مصوبات شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی حتما باید اجرا شود و کسانی که این مصوبات را اجرا نمی‌کنند در برابر قصور، تقصیر و ترک فعل‌های خود بایستی پاسخگو باشند.
در راستای همین موضوع سید علی حسینی کارشناس رسانه و فناوری اطلاعات در ۵ سرفصل موضوع پهنای باند و علت احضار وزیر ارتباطات به دادسرا را بررسی کرده است.
یکم: تعریف پهنای باند
پهنای باند یاBandwidthبه نرخ انتقال داده درشبکهاطلاق می شود. پهنای باند تنها عامل تعیین کنندهسرعت یک شبکهمی باشد. پهنای باند، ظرفیت اتصال ایجاد شده را مشخص نموده و بدیهی است که هرچه اندازه ظرفیت فوق بیشتر باشد، امکان دستیابی به منابع شبکه با سرعت بیشتری فراهم می گردد. هر چه پهنای باند بیشتری داشته باشیم، امکانانتقال اطلاعاتبیشتری وجود دارد.
دوم: نرخ رشد پهنای باند
افزایش پهنای باند داخلی و خارجی از سال ۹۲ تا ۹۶ یکی از جالب‌ترین بخش‌های این گزارش است. آماری که حکایت از افزایش چندهزار درصدی دارد. گزارش «ایران هوشمند» سازمان تنظیم مقررات می‌گوید: ظرفیت پهنای باند داخل کشور از ۶۲۴ گیگابیت بر ثانیه در سال ۱۳۹۲ به ۲۴ هزار ۲۰گیگابیت برثانیه در سال ۹۸ رسیده است.
سازمان تنظیم مقررات ظرفیت پهنای باند داخلی در ۷ سال گذشته را با افزایش ۳ هزار و ۸۰۰ درصدی عنوان کرده است.
این رشد در بخش پهنای باند بین‌الملل بیشتر هم بوده است. براساس اطلاعات این گزارش ظرفیت پهنای باند اینترنت بین‌الملل از ۸۲ گیگابیت بر ثانیه در سال ۱۳۹۲ به ۴ هزار و ۳۰۹ گیگابیت برثانیه در سال ۱۳۹۸ رسیده است، یعنی افزایش در این بخش ۵ هزار و ۲۰۰ درصد بوده است.
ظرفیت پهنای باند شبکه انتقال کشور از یک هزار و ۱۱۶ ترابیت برثانیه در سال ۱۳۹۲ به ۲۷ هزار و ۶۰۱ ترابیت برثانیه در سال گذشته رسیده است. در زمینه ظرفیت پهنای باند انتقال کشور هم افزایش ۲ هزار و ۴۰۰ درصدی ثبت شده است.
سوم: چه دیتاهایی در داخل کشور جابه‌جا می‌شوند (ترافیک داده درکشور متعلق به چه دیتاهایی است)؟
مهندس محمدحسن انتظاری عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در سال اعلام کرد:۶۰ درصد پهنای باند کشور در اختیار تلگرام است. یک سال پس از ارائه این آمار یعنی در سال ۹۷ وزیر ارتباطات پهنای اختصاص یافته به تلگرام را ۴۵ درصد عنوان کرد.
به غیر از تلگرام حدود ۱۵تا ۲۵ درصد پهنای باند نیز در اختیار شبکه‌های اجتماعی خارجی مانند اینستاگرام است. با این حساب در آن زمان یعنی قبل از فیلترینگ تلگرام بین ۶۰ تا ۸۵ درصد از پهنای باند کشور در اختیار شبکه های اجتماعی خارجی بود.
بر همین اساس برای باقی کارها از جمله کارهای کاربران عادی در فضای وب، سیستم اداری، سیستم بانکی و اصولا همه کارها به غیر از شبکه‌های اجتماعی بین ۱۵ تا ۴۰ درصد پهنای باند باقی می‌ماند.
چهارم: اختصاص پهنای باند به شبکه‌های خارجی
بر اساس اطلاعات فوق، بین ۶۰ تا ۸۵ درصد از پهنای باند کشور در اختیار شبکه‌هایی است که سازمان‌های دولتی و حکومتی هیچ سلطه‌ای بر این پهنا ندارند چرا که تمامی سرورهای ارائه دهنده این خدمات در خارج از ایران هستند و هیچ نوعی تعاملی با ما ندارند.
پنجم: تهدید امنیت ملی از طریق پهنای باند
زمانی را در نظر بگیرید که به هردلیل تعارضی بین جمهوری اسلامی ایران و مدیران شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب خارجی موجود در ایران، به وجود بیاید ( به وجود آمدن این تعارضات در دنیا مسبوق به سابقه است و می توان با یک جستجو به مثالهایی مانند تعارض بین چین و یا دعوای بین ترکیه و اینستاگرام دست یافت).
در چنین شرایطی و در خوشبینانه‌ترین حالت، این نرم افزارها با ارسال مطالب فیک بر بستر پهنای باند کشور، عملا پهنای باند کشور را به صورت کامل اشغال کرده و تمام خدمات بانکی، تمامی استعلامات، مراودات، تبادلات و کلیه خدمات دولتی عملا از کار می‌افتد.
راهکار مدیریت پنهاد باند چیست؟
راهکاراول تنوع بخشی به سبد رسانه‌ای کاربران درکشور است.
راه اندازی و حمایت از پلت فرمهای مشابه داخلی مانند آپارات در مقابل یوتیوب، نمونه موفقی از این اقدام بوده است. همانطور که در بسیاری از کشورها به این شکل با این معضل برخورد شده است که نمونه موفق آن پیامرسان ویچت و نحوه تولد آن است.
دولت باید «بدیل‌های داخلی» برای پیام‌رسانها و رسانه‌های اجتماعی پر مخاطب درست می‌کرد اما در دولتهای یازدهم و دوازدهم درست برعکس این موضوع عمل شد.
ابتدا پرمخاطب‌ترین رسانه اجتماعی یعنی تلگرام فیلتر شد.
درکنار این اقدام، این خط خبری به صورت غیر رسمی دنبال شد که علت فیلترینگ تلگرام، عدم دسترسی حاکمیت به محتوای آن بود. این خط خبری در کنار عدم کیفیت بالای شبکه‌های داخلی، سبب شد تا نرم افزارهای داخلی در داخل کشور، مورد استقبال قرار نگیرند و عملا شاهد کوچ مخاطبان از تلگرام به واتسآپ بودیم.
راهکار دوم الزام پلتفرم‌های خارجی پر مخاطب مانند تلگرام و اینستاگرام، به استقرار سرور محتوا در درداخل کشور است.
راهکار سوم افزایش پهنای باند داخلی و راه اندازی شبکه ملی اطلاعات است.