متن پیش‌نویس نهایی سازمان ملل برای حل بحران یمن

به گزارش حلقه وصل، بر اساس آنچه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در یمن امروز دوشنبه گزارش داد، جنگ در یمن منجر به کشته و زخمی شدن بیش از ۱۵۰۰ غیرنظامی در طی ۹ ماه گذشته شده است.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در توییتر نوشت:« ۱۵۰۸ غیرنظامی در بازه زمانی ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۰ در یمن کشته و زخمی شدند. 42 درصد درصد قربانیان (حدود ۶۳۴ کشته و زخمی) زن و کودک بودند.»

از سوی دیگر یک مسئول دفتر «مارتین گریفیتس» فرستاده ویژه سازمان ملل به یمن مدعی شد که طرف‌های درگیر در یمن روز دوشنبه نسخه نهایی از پیش نویس سازمان ملل برای حل بحران شش ساله یمن دریافت کردند.

این منبع که به دلیل اینکه مجوز گفت‌وگو با رسانه‌ها را ندارد خواستار فاش نشدن نامش شده است، در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی ترکیه گفت: «دو طرف دولت منصورهادی(مستعفی یمن) و گروه انصار الله تحت نظارت سازمان ملل با یکدیگر دیدار کردند، زیرا دو طرف نسبت به تهدید خطرناک کرونا برای ملت یمن شدیدا نگران هستند و از همین رو مصمم هستند که همه تدابیر لازم برای آماده شدن یمن در مقابله با کرونا اتخاذ شود.»

به گفته این منبع، دو طرف دولت منصور هادی و جنبش انصار الله درک کردند که اتخاذ تدابیر فوری و فوق العاده برای مقابله با مشکل وخامت اوضاع انسانی و اقتصادی در یمن ضروری است علاوه بر اینکه دو طرف نسبت به تشدید نظامی مستمر در یمن شدیدا نگران هستند و کاملا به ضرورت متوقف شدن درد و رنج و دگیری‌ها و باز شدن درهای گفت‌وگو به روی صلح دائمی در یمن متقاعد هستند.

این منبع افزود: «دو طرف همچنین به دستیابی به یک راه حل سیاسی عادلانه برای پایان دادن به جنگ و همکاری برای بازگشت سلامت، امنیت و شکوفایی به ملت یمن و ملت‌های همجوار آن متمایل هستند و بر پایبندی خود به حاکمیت یمن و استقلال و وحدت و سلامت ارضی آن متعهد هستند.»

این مسئول فرستاده ویژه سازمان ملل گفت: «ایجاد آتش بس در همه مناطق یمن، اتخاذ تدابیر انسانی و اقتصادی و ازسرگیری رایزنی‌های سیاسی، سه اصل مورد توافق در نشست دولت مستعفی با طرف صنعاء بوده است.»

وی افزود: «بر این اساس دو طرف درباره افزایش تدابیر انسانی و اقتصادی برای کاستن از رنج ملت یمن به خصوص در شرایط کرونا توافق کردند که از جمله آن آزادی تردد شهروندان، گشودن راه‌ها، فرودگاه‌ها و ارائه خدمات انسانی و تجاری و رسیدن کالاها به دست شهروندان است، علاوه بر اینکه دو طرف درباره ایجاد فضای مناسب برای ازسرگیری رایزنی‌های سیاسی و اعتمادسازی توافق می‌کنند.»

این مبنع گفت: «توافق آتش‌بس در همه مناطق یمن به محض امضای توافق اجرا می‌شود و بر اساس آن، همه عملیات‌های نظامی زمینی، هوایی و دریایی و همچنین بازاستقرار نیروها، سلاح‌های سنگین و متوسط و مهمات در یمن متوقف می‌شود.»

منبع مذکور گفت: «توقف حملات علیه اراضی عربستان و کشورهای ائتلاف و قلمرو آبی و فرودگاه‌ها و کشتی‌ها و یگان‌های دریایی این کشورها هم  از جمله مفاد توافق است.»

به گفته این مقام سازمان ملل، هر گونه گفتمان منفی به شکل بیانیه‌ در رسانه‌ها و غیر آن علیه طرف دیگر متوقف می‌شود و هر گونه درگیری که منجر به از بین رفتن یا تهدید اجرای توافق می‌شود، نیز باید کنار گذاشته شود.

این منبع افزود: «احکام توافق آتش‌بس باید توسط همه نیروهای وابسته به دو طرف به اجرا درآید و  با گذشت ۷۲ ساعت از امضای توافق باید همه این نیروها از مفاد توافق و احکام ان مطلع شوند.»

این منبع، همکاری با سازمان ملل در اجرای توافق را نیز از جمله شروط لازم برای دو طرف توافق خواند و گفت: «یک کمیته هماهنگی نظامی به ریاست سازمان ملل و عضویت نمایندگان نظامی ارشد دوطرف توافق برای ایجاد آتش بس تشکیل می‌شود.»

این کمیته مسئول نظارت بر آتش‌بس و ارائه توصیه‌های راهبردی به مرکز عملیات مشترک و کمیته‌های استانی آتش‌بس است و نشست‌هایی را به صورت هفتگی یا زودتر به اقتضای اوضاع برگزار می‌کند.

مرکز عملیات مشترک هم شامل افسران تماس ارشد از دو طرف توافق و نمایندگانی از سازمان ملل است که مسئولیت هماهنگی در اجرای توافق و مدیریت اطلاعات را برعهده دارد.

بر اساس این توافق همچنین همه آزادی کلیه زندانیان، بازداشت شدگان، افراد گمشده، افراد خودسرانه بازداشت شده، ناپدید شدگان اجباری و افراد در حصر خانگی و افرادی که به دلیل درگیری از آزادی محروم شده‌اند، طبق توافقنامه استکهلم  به ویژه با توجه به تهدید گسترش کرونا در بازداشتگاه‌ها آزاد می‌شوند.

این منبع گفت: «پرداخت حقوق برای کلیه کارمندان دولت در سراسر یمن مطابق با لیست حقوق و دستمزد 2014 از جمله دیگر توافقات میان طرفین یمنی است و در این خصوص  یک کمیته مشترک برای اتخاذ همه تدابیر فنی لازم تشکیل می‌شود و سازمان ملل هم از طریق ارتباط با جامعه بین المللی به یمنی‌ها در این خصوص کمک می‌کند.»

درباره فرودگاه‌ها نیز فرودگاه بین المللی صنعاء باید به روی همه پروازهای بین المللی، تجاری، انسانی و مدنی گشوده شود و سازمان ملل بر اساس ساز و کار همکاری مورد توافق تدابیر مربوط به راه افتادن مجدد فرودگاه عمل خواهد کرد.

رفع محدودیت‌های ورود کشتی‌های تجاری، کشتی‌های حامل گاز، نفت و فرآورده‌های نفتی و سایر شناورهای مملو از کالا و محموله، بطور منظم و بدون تاخیر به شرطی که متعهد به تحریم تسلیحاتی وضع شده در قطعنامه‌های مربوط شورای امنیت باشند، از مفاد دیگر این توافق است. اطمینان از ایمنی نفتکش صافر، از جمله اجازه ارزیابی‌های فنی فوری از آن تحت نظارت سازمان ملل و انجام اصلاحات مقدماتی لازم برای اطمینان از ایمنی استخراج ایمن نفت از آن و آماده سازی آن برای فروش و استفاده از درآمد آن در پرداخت حقوق کارمندان دولت هم در این پیش نویس توافق آمده است.

دو طرف یک کمیته مشترک برای رسیدگی به جنبه‌های فنی و مالی لازم برای تعمیر خط لوله راس عیسی در مأرب با هدف از سرگیری پمپاژ نفت، تشکیل می‌دهند و همچنین برای بازگرداندن خدماتی که به دلیل جنگ متوقف شده است همکاری می‌کنند که نمونه آن  نیروگاه تولید برق مأرب و دیگر تاسیسات خدمات رسانی است که به دلیل جنگ، ارائه خدمات آن به شهروندان قطع شده است.

بر اساس پیش‌نویس توافق سازمان ملل، رایزنی‌های سیاسی میان طرفین صنعاء و دولت منصور هادی تحت نظارت سازمان ملل متحد در اسرع وقت از سر گرفته می‌شود و بر اساس قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت، ابتکار شورای همکاری خلیج فارس و نتایج کنفرانس گفت‌وگوی ملی یمن یک توافق صلح جامع به دست خواهد آمد.

با این حال این طرح مارتین گریفیتس فرستاده سازمان ملل در امور یمن با سوال‌ها و تردیدهایی از سوی طرف‌های یمنی و غیر یمنی روبه‌رو شده است.

روزنامه لبنانی الاخبار امروز نوشت  گریفیتس به تازگی پیش‌نویس طرح موسوم به «اعلامیه مشترک» را به شورای امنیت ارائه کرده است تا بدون محکوم کردن ابوظبی و ریاض، بتواند در یمن آتش‌بس برقرار کند، ولی این اعلامیه، بیشتر «نسخه شکست» است تا راهکاری برای حل بحران یمن.

عربستان سعودی و امارات از فروردین سال ۱۳۹۴ حملات همه‌جانبه‌ای را به خاک یمن آغاز کردند تا به زعم خود بتوانند عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور فراری یمن را بار دیگر به قدرت بازگردانند، ولی این تجاوز، تا کنون فقط به قیمت کشتار ملت یمن و نابودی زیرساختهای این کشور منجر شده است.