تهران: دل عبد نباید لحظه‌ای از خوف به عقوبت عذاب و رجاء به ثواب خالی شود

به گزارش حلقه وصل، جلسه شرح نهج البلاغه با سخنرانی محسن اسماعیلی درموسسه فرهنگی یادمان شهدای هفتم تیر (سرچشمه) برگزار شد.

محسن اسماعیلی در این جلسه با بیان اینکه انسان برای آنکه سربه فرمان خدا باشد باید عامل رقبت درونی داشته و قلباً مهیای اطاعت شود، اظهارکرد: سر به فرمان بودن پروردگار یعنی علاوه براینکه انسان عملاً مقید به انجام دستورات خداوند است از درون هم عاشق اطاعت از خداوند باشد. فقط عمل بیرونی شرط کافی نیست بلکه عمل به اضافه رقبت درونی و یا همان تعبد و فرمان برداری بی چون چرا انسان را رستگار می‌کند. حضرت علی(ع) در این باره می فرمایند: « اگر می خواهید رستگار شوید تنها راه، اطاعت از خداست و غیر از این ممکن نیست».

وی افزود: اگر انسان نقصی هم داشته باشد این روحیه اصلاح کننده است و هرکس به جایی رسید از همین سربه فرمان بودن پروردگارممکن شد. امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) می فرمایند: « به مقامات معنوی نمی رسید مگر از طریق عبادت». بحثی در علم فقه مطرح است که آیا خداوند برای هرکاری تکلیف و حکمی تعیین کرده است نظر غالب علما این است که هیچ کاری از عبد صادر نمی شود مگر آنکه رب در مورد آن نظری داده است.پرودگار عالم برای تمام امور اعم از فردی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و...حکمی صادر فرمودند و انسانی که سربه فرمان است نمی تواند بگوید بخشی از این احکام را انجام می دهد و بخش دیگر را رها می‌کند. بلکه در تمام امور باید سربه فرمان پروردگار باشد.

محسن اسماعیلی تصریح کرد: دل عبد نباید لحظه ای از خوف به عقوبت عذاب و رجاء به ثواب خالی شود و در جمیع امور اطاعت از خداوند در قلب و عمل او متجلی باشد. افرادی که در بخشی از دین اطاعت می‌کنند و در بخشی مطیع دین نیسند از منظر قرآن و کلام معصوم(ع) دچار کفر واقعی هستند. سوره نساء آیه ۱۵۱ این افراد را اینگونه معرفی می‌کند که آنها قصد این دارند که خط سومی درست کنند و در برابر دستورات الهی نه کاملاً نه می‌گویند ونه کاملاً بله، می‌گویند آنها می‌گویند ما بخشی از دستورات را قبول می‌کنیم و بخش دیگر عمل نمی کنیم، قرآن این عمل را کفر واقعی می داند یعنی انسان هرچه به میلش بود انجام دهد.سوره بقره آیه ۸۵ می‌گوید اینگونه افراد سرنوشتی جز ذلت ندارند. لذا اگر انسان در دنیا ذلیل شد نتیجه عمل نکردن به دستورات الهی است.

اسماعیلی با اشاره به این مطلب که به حکم عقل دفع ضرر محتمل واجب است و دین اسلام نیز دین عقل است و به حکم فطرت و عقل شکر منعم واجب است،اذعان داشت: خداوند بی نهایت به انسان نعمت داده است، حضرت علی(ع) که در کوتاه ترین جملات عالی ترین مفاهیم رابیان کردند در اینباره می فرمایند: « اگر خداوند تهدید به عذاب هم نکرده بود به خاطر شکر منعم باید از ذات مقدس پروردگار اطاعت کنیم». لذا عقل هرچه بیشتر به تعالی برسد اطاعت از ذات مقدس پروردگار بیشتر می‌شود. پیامبراکرم (ص)دراین مورد می فرمایند: «عاقل ترین مردم کسی است که خدا را بشناسد و اطاعت کند و دشمن خدا را بشناسد و اطاعت نکند. انسان بداند ماندگارترین خانه آخرت است باید آن را آباد کند، سفرش زود آغاز می‌شود توشه بردارد و بهترین توشه تقواست. در نهج البلاغه امیرالمؤمنین آمده است: اطاعت کنید از خدا زیرا اطاعت از خدا بهتر از اطاعت دیگران است. یعنی انسان یا مطیع خداوند است یا مطیع دیگری که همان شیطان است یا حق یا باطل راه دیگری نیست. طبق نص متعالی قرآن بعضی از افراد ولیشان خداست و برخی هم اولیاشان طاغوت ویا همان شیطان است.

وی در پایان سخنان خود یاد آورشد: خداوند اگر دستوری به انسان می دهد برای این است که انسان را به عالی ترین نعمات که همان بهشت و همنشینی با پیامبران، اولیاء الله، شهدا و صدیقین است برساند. اما شیطان انسان را به سمت شقاوت و بلا سوق می دهد حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) دراین مورد می‌فرمایند: «خداوند شما را صدا زد بی اعتنایی کردید و شیطان شما را فرا خواند و استقبال نمودید» و در خطبه ۱۲۳ نهج البلاغه می فرمایند:« به خداییکه جان علی در دست اوست اگرهزار بار با شمشیر بمیرم آسانتر است در مقابل اینکه مطیع خدا نباشم و از دنیا بروم». در قرآن هم چند اثر برای اطاعت از خداوند بیان شده؛ سوره نورآیه۵۲ اولئک الفائزون را مطیعان خدا می خواند در سور احزاب رستگاری بزرگ را برای اطاعت کنندگان خدا و در سوره نساء آیه ۱۳ رستگاری عظیم را برای اطاعت از خداوند بشار ت می‌دهد.

جلسه های تفسیر و شرح نهج البلاغه از ۲۶ فروردین ۹۶ در موسسه فرهنگی یادمان شهدای هفتم تیر«سرچشمه» برگزار می‌شود و شرکت در این جلسه‌ها برای عموم آزاد است.