تهران: حجت‌الاسلام ذوعلم: زبان فارسی، زبان اول انقلاب و زبان دوم جهان اسلام است

سرویس مبشر صبح: مراسم معرفی کتاب «امین زبان و ادب پارسی» شامل بیانات و تاکیدات رهبر معظم انقلاب صبح امروز 17 اسفندماه با حضور حجت‌الاسلام علی ذوعلم، علی موسوی گرمارودی شاعر و جمعی از فعالان فرهنگی و ادبی در موسسه اوج برگزار شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این نشست با اشاره به ضرورت گسترش و پاسداشت زبان فارسی در کشور و جهان، گفت: هرکسی که ایران برایش به عنوان مسئله افتخارآمیز مطرح است، باید نسبت به زبان فارسی دغدغه دینی و ملی داشته باشد و هر کس دغدغه انقلابی دارد، باید از این وجه به زبان فارسی توجه داشته باشد چرا که زبان فارسی، زبان اول انقلاب و زبان دوم جهان اسلام است.

وی ادامه داد: ما همین نگرشی که رهبر فرزانه انقلاب نسبت به زبان فارسی دارند، باید به جامعه و نسل جوان منتقل کنیم. برخی از نظر دانشگاهی در حوزه ادبیات فارسی تحصیل و کار کرده‌اند اما متاسفانه چنین نگاهی ندارند. کتاب‌های درسی ما بیش و پیش از دانش فارسی، باید عرق به زبان فارسی را از منظر دینی و ملی منتقل کند. رسانه‌ها در این راه کارسازند، زبان فارسی خاستگاه یک نگاه علمی و حکمی است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: نگاه فردی عمیق به این مقوله نیز اهمیت دارد. مهم است که جوانان به فارسی‌گویی و فارسی‌نویسی اهتمام داشته باشند. بخشی از آسیب‌های زبان فارسی در اثر بی‌توجهی ما صورت می‌گیرد. در عرصه سیاست‌گذاری نیز اهمیت دارد. کشورهایی که زبان فارسی در آنجا فعال است از ما برای گسترش این زبان انتظار دارند.

ذوعلم افزود: امروز کرسی‌های زبان فارسی در برخی از کشورها مانند پاکستان و هند خالی از مدرس است. همچنین در اختصاص بودجه برای گسترش این زبان نیز باید دغدغه‌مند باشیم. این‌ها مسائل بنیادین است. عامل نفوذ گفتمان انقلاب قطعا با گسترش زبان فارسی محقق خواهد شد. گسترش زبان فارسی بحث راهبردی است که در سخنان رهبر معظم انقلاب نیز دیده می‌شود. امیدواریم بتوانیم بیش از پیش به دغدغه‌های امین زبان فارسی بپردازیم و اهتمام داشته باشیم.

سیدعلی موسوی گرمارودی شاعر و پژوهشگر ادبی نیز در ادامه این مراسم ضمن یاد از زنده‌یاد احمد عزیزی، گفت: نام کتاب امروز "امین زبان و ادب پارسی" است که متن اصلی آن به هفت فصل تقسیم شده که هریک از آنها زیرفصل‌هایی دارد که بیانات مقام معظم رهبری را در هر بخش ذکر کرده است. این اثر مقدمه‌ای به قلم غلامعلی حدادعادل دارد.

وی به برخی از بخش‌ها و فصل‌های کتاب "امین زبان و ادب پارسی" اشاره کرد و افزود: در بخشی از این کتاب سخنرانی‌های رهبر انقلاب در رابطه با زبان فارسی یاد شده است. کتاب اگرچه در هفت فصل است، اما آنقدر مطالب از تنوع سرشار است که می‌توان از آن با عنوان دانشنامه ناب در حوزه زبان فارسی یاد کرد. کتاب با شعری آغاز می‌شود که می‌توان از آن به عنوان دری به باغ بسیار درخت یاد کرد؛ غزلی که می‌توان آن را یکی از بهترین‌ها برشمرد:

سرخوش ز سبوی غم پنهانی خویشم
چون زلف تو سر گرم پریشانی خویشم

در بزم وصال تو نگویم ز کم و بیـــش
چون آینه خو کرده به حیرانی خویشم...

این شاعر و پژوهشگر به دیگر مطالب کتاب اشاره کرد و با جامع خواندن این اثر افزود: مولف کتاب علاوه بر ارائه مستندات، در هر جا که لازم بوده و رهبر انقلاب به نکته‌ای اشاره کردند، اصل مطالب را به صورت کامل در پانویس یاد کرده است.

موسوی گرمارودی خطاب به گردآورنده و تدوین‌کننده کتاب "امین زبان و ادب پارسی" گفت: اهل تحقیق می‌دانند انتخاب و گزینش موضوعات هم‌پیوند از میان هزارن سخن رهبر انقلاب آن هم طی بیش از 30 سال، کار آسانی نیست؛ اما این کتاب چنان به هم پیوند دارد که تحسین من را برمی‌انگیزد و من را به یاد ستون‌‌های تخت جمشید می‌اندازد؛ دست مریزاد آقای مقیسه.

سیدحمیدرضا برقعی، شاعر، نیز در ادامه این مراسم سروده‌ای قرائت کرد:

دوباره پر شده از عطر گیسویت شبستانم
/دوباره عطر گیسویت؛ چقدر امشب پریشانم

کنارت چای می‌نوشم به قدر یک غزل خواندن
به قدری که نفس تازه کنم؛ خیلی نمی‌مانم

کتاب کهنه‌ای هستم پر از اندوه یا شاید
درختی خسته در اعماق جنگل‌های گیلانم

رها، بی‌شیله پیله، روستایی، ساده ساده
 دوبیتی‌های باباطاهرم عریان عریانم...

محمدحسن مقیسه پژوهشگر و گردآورنده کتاب کتاب "امین زبان و ادب پارسی" نیز در بخشی از این مراسم گفت: به این فکر کردم چرا اندیشه‌ها و نظریات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی رهبران جهان معرفی می‌شود اما نظریات ادبی و فرهنگی آنها نه. براساس همین فکر 4 سال تلاش کردم تا نظریه‌های فرهنگی رهبر را بشناسانم؛ رهبری که قبل از یک سیاستمدار، یک رهبر دینی و یک تاریخ‌نگار باشد یک ادیب بود. ایشان قبل از اینکه نظام جمهوری اسلامی را هدایت کند، به گفته خودشان هزار رمان خوانده‌اند. ایشان ما را با ادبیات فرانسه و روسیه آشنا کرد. ایشان فرموده‌اند که تاریخ فرانسه را از رمان‌های این کشور مطالعه کرده‌اند. پرداختن به آرا و اندیشه‌های ادبی رهبر انقلاب که برای اولین‌بار در این کتاب گرداوری شده از لازمه‌های زمانه است.

وی ادامه داد: امروز زبان یکی از ابزارهای توسعه است. دنیا در ابتدا به این نتیجه رسید که برای نشاندن حرفشان در حوزه فرهنگ باید در حوزه فیلم فعالیت کنند، اما بعدها به این نتیجه رسید که با استفاده از افرادی با گویشورانشان می‌توانند این کار را انجام دهند. جوزف نای از نظریه‌پردازان جنگ نرم می‌گوید که ما از میلیون‌ها بدهی به چین اینقدر نگران نیستیم که از تاسیس پی در پی موسسه‌های چینی زبان در آمریکا. زبان مانند یک اتوبوس است، یک فرهنگ را منتقل می‌کند.

گردآورنده کتاب کتاب "امین زبان و ادب پارسی" تصریح کرد: زبان ما در شبه‌قاره حدود 800سال سابقه داشت. خاطرم هست در جلسه‌ای اساتید در پنجاب به جای اینکه از ما نفت و گاز بخواهند، به حالت عصبانی از ما می‌پرسیدند که چرا برای ما استاد زبان و ادب فارسی نمی‌فرستید؛ اگر زبان فارسی داشته باشیم، فرهنگ شرقی خود را خواهیم داشت زبان فارسی حامل فرهنگ اسلام در دنیا بوده است.

مقیسه همچنین ادامه داد: مهمترین ویژگی این زبان غنی بودن آن است. کشور تا پیش از انقلاب همواره مورد تاخت و تاز بیگانگان قرار گرفته و به عنوان نمونه، سه سلسله ترک‌زبان 500 در ایران حکومت کردند، بعد از آن مغول‌ها آمدند. زبان فارسی در این برهه‌ها مضمحل نشد و در فرهنگ آنها از بین نرفت. بعد از اسلام نیز ما مسلمان شدیم ولی عرب‌زبان نشدیم. زبان فارسی بر روی شاه‌پر خود مفاهیم اسلامی را گسترش داد. دلربایی، دارای وزن بودن و گسترش زبانی این زبان به حدی است که شاعری مانند اقبال که به انگلسی می‌نوشته و صحبت می‌کرده و به زبان آلمانی مسلط است، 9 هزار بیت به زبان فارسی دارد. به او اعتراض کردند که چرا به اردو شعر نمی‌گویی؟ گفت زبان اردو خواسته‌های من را نمی‌تواند بیان کند.

وی عنوان کرد: در بازدیدی که چند سال پیش از یکی از کارخانه‌های خودروسازی داشتیم دست‌اندرکاران به رهبر انقلاب گفتند که این خودرو را ما ساختیم و نامش را مینیاتور گذاشتیم؛‌ رهبر انقلاب فرمودند که چرا اسم فارسی برای آن انتخاب نمی‌کنید؟ مگر نام فرزند خود را فرانسوی می‌گذارید؟ همین دقت نظر ایشان را در جاهای دیگر هم دیده‌ایم. ایشان دستور داده‌اند که در پروازهای داخلی به زبان فارسی صحبت کنند.

گردآورنده کتاب کتاب "امین زبان و ادب پارسی" تصریح کرد: رهبر انقلاب فرموده‌اند که اگرچه به زبان عربی ارادت داریم و تدریسش در قانون واجب است، اما آن زبانی که می‌تواند مفاهیم اسلامی و انقلابی را گسترش دهد فارسی است. همچنین به دوستان در فرهنگستان پیشنهاد رهبر را یادآوری می‌کنیم که برای واژه‌سازی از واژه‌های فارسی در گویش‌های ایرانی استفاده کنید. همچنین رهبر انقلاب فرموده‌اند که هر واژه که وارد زبان عربی می‌شود یک قامت عربی برای آن در نظر می‌گیرند؛ چه می‌شد ما نیز یک جامه فارسی برای آن داشته باشیم. رهبر انقلاب نه تنها در عرصه سیاسی، اجتماعی و بین‌المللی صاحب نظرند در عصه ادبی نیز بیش و پیش از آن صاحب‌نظرند.

مقیسه در پایان خاطرنشان کرد: این کتاب فقط یک اثر علمی نیست که فقط در دانشکده‌ها مورد توجه قرار گیرد، بلکه این اثر راهکارهای علمی و عملی رهبر انقلاب درباره پویش زبان فارسی است.

وی ادامه داد: به گفته خود رهبری، ایشان پیش از آنکه رهبری الهی و سیاسی را برعهده بگیرند، هزار رمان خوانده و ایشان ما را با ادبیات فرانسه و روسیه آشنا کرده است و زمانی که پوتین به کشورش بازگشت عنوان کرد که رهبر ایران پیش از من پوتین روسیه را می شناسد.