تهران: پشت پرده زندگی روشنفکران به روایت یک روزنامه‌نگار

به گزارش حلقه وصل، عینک پنسی، سیگار، موی نامرتب و ریش ژولیده، طرح کردن نظرات شاذ  و حتی گاهی غیر خود را فاقد درک و شعور محسوب کردن همه مقدمات و ابزاری است که برای تبدیل شدن به یک روشنفکر تمام عیار نیاز است و بخشی که به ظاهر فرد باز می‌گردد گام بزرگی برای تبدیل شدن به روشنفکر محسوب می‌شود.

دنیایی که شاید برای جوانان جذابیت بیشتری داشته باشد و از این رو سعی می‌کنند با تشبه به برخی از افراد این طیف پایگاهی برای خود دست و پا کنند اما گاهی بی‌خبر هستند که این ظواهر هیچ ارتباطی با عالم روشنفکری ندارد و پوسته‌ای از عالم روشنفکری است و روشنفکران واقعی که سرشناس هستند بدون توجه به این ظاهرسازی‌ها مشغول فعالیت‌های اصیل خود هستند. آنهایی که بیشتر به ظاهر توجه دارند بیشتر طیفی از روشنفکران هستند که بهتر است با عنوان «شبه‌روشنفکر» جدا شوند زیرا این گروه نه تنها سودی برای جامعه ندارند بلکه پیوسته در حال القای یاس و ناامیدی به اطراف خود هستند و در مسیر رشد جامعه قدم بر نمی‌دارند.

تورج زاهدی با نگارش رمانی با عنوان «جذابیت عشق» سعی داشته که تصویری از فضای روشنفکری به خواننده نشان دهد. او در این رمان 728 صفحه‌ای خواننده را با خود به دنیای تعاملات میان روشنفکران از هر طیفی برده و نشان داده که بسیاری از آنها بر خلاف آن چیزی که در افواه رایج است رفتار می‌کنند.

زاهدی در «جذابیت عشق» خواننده را وارد یک دفتر نشریه می‌کند و از آنجا اتفاقات را گسترش می‌دهد و خواننده را به دنیای روشنفکری می‌برد. نشریه «ادب معاصر» که مورد توجه تمام گروه‌های روشنفکری است محل رقم خوردن رویدادهای رمان است.

در این رمان که اثری روان و خواندنی است و اتفاقات بدون پیچ و تاب اضافی پیش می‌رود زاهدی در کنار سرک کشیدن به پشت پرده زندگی شبه‌روشنفکران اتفاقات را طوری رقم می‌زند تا خواننده جدا از اطفای حس کنجکاوی برای سر در آوردن از زندگی شخصی جماعت منورالفکر، وارد بازی پیچیده یکی از همین شخصیت‌ها شود تا بتواند گره‌ای از زندگی او باز کند. «فریدون شباهنگ» که راوی و شخصیت اصلی رمان است وارد بازی‌های پیچیده‌ای می‌شود که بخشی از آن به قتل همسر دوستش مربوط می‌شود و همین می‌تواند تعلیق کافی برای خواننده ایجاد کند تا رمان را به پایان ببرد. علاوه بر این شخصیت‌های داستان درگیری‌هایی عشقی نیز پیدا می‌کنند و همین وجه تسمیه رمان محسوب می‌شود.

در این اثر خواننده با دعواهای میان گروه‌های مختلف روشنفکران روبرو می‌شود و اینکه در همین جماعت نیز چه میزان گوناگونی و تنوع وجود دارد که هیچ‌ یک نمی‌تواند فرد از گروه دیگری را تحمل کند تا جایی که نزدیکترین افراد که دوستی‌های عمیقی دارند نیز به خاطر اختلاف عقیده منکوب می‌شوند.

تمسخر باورهای مذهبی، یکی از عمده کارهایی است که در این جماعت باب است هرچند در همین رمان می‌بینیم که گروهی که به ظاهر مذهبی هستند نیز تحمل گروه غیر مذهبی را ندارند و رفتارهایی خلاف باورهای مذهبی از آنها سر می‌زند. اما در همین رمان شخصیت‌هایی هستند که از جمله روشنفکران اصیل هستند و رعایت انصاف از جمله ویژگی‌های بارز آنها است. دکتر مفتون و یا روحانی که فریدون به او ارادت دارد از جمله شخصیت‌هایی هستند که علاوه بر دارا بودن صفت روشنفکری شخصیت‌های معقول رمان زاهدی نیز محسوب می‌شوند.

شرب خمر، استعمال مواد مخدر، روابط بی‌قید و بند با یکدیگر و ... تنها بخشی از ویژگی‌های شخصیت‌های رمان زاهدی است که در رمان بروز یافته است.

اتفاقات درون رمان معقول بوده و شخصیت‌پردازی‌ها نیز باور پذیر است هرچند در بخشی که سرهنگ فکری و همسرش پرستو بهاران در کتاب حضور دارند کمی غیر معقول به نظر می‌رسد اما همین‌ها نیز از قاعده منطقی رمان پیروی می‌کنند و در پایان رمان این رابطه غیر معقول نیز برای خواننده کشف می‌‌شود.

رمان «جذابیت عشق» فاقد زمان بوده و خواننده می‌تواند آن را به هر دوره‌ای تسری دهد و شاید بتوان گفت که نویسنده برای اینکه بگوید ویژگی‌ اغلب روشنفکران این رفتارها است دست به چنین اقدامی زده و شاید هم برای اینکه شخصیت‌های رمانش قابل شناسایی نباشند این تمهید را به کار بسته است.

خواننده در این رمان به پشت پرده زندگی روشنفکران دست در دست نویسنده سرک می‌کشد. این اثر را انتشارات کتاب نیستان با قیمت 43 هزار تومان روانه بازار کتاب کرده است.