تهران: آسیب‌شناسی وضعیت روان‌شناسی در شماره جدید «افق مکث»

به گزارش حلقه وصل، امروزه معضلات و آسیب های اجتماعی متعددی در جامعه ایرانی احساس می شود که به یکی از دغدغه های اساسی سران نظام تبدیل شده است و در ماه های گذشته مقام معظم رهبری حساسیت های فراوانی را در این خصوص نشان داده اند. به نظر می رسد ریشه بسیاری از این معضلات در گذر شتابان جامعه ایرانی از سنت به مدرنیته، نهفته است. که یکی از دلایل چالش آفرین بودن این تغییرات شتابان، حذف ساختارها و نظامات سنتی است در حالی که ساختارهای مدرن هنوز، آمادگی کافی برای ایفای نقش اجتماعی را پیدا نکرده اند!

از جمله مصادیق این امر را می توانیم در حوزه روان شناسی مشاهده کنیم. امروزه با تضعیف نهاد خانواده و از بین رفتن ریش سفیدی ها و ... مشاوران و روان شناسان، گزینه لازم حل مشکلات متعددی خوانده می شوند. مثلا از جمله راهکارهای بسیار موکد مقابله با آمار بالای طلاق استفاده بیشتر از مشاوران می‌‌باشد! در کنار آن آمار بالای اعلامی برای اختلالات روانی در کشور (حدود یک چهارم جمعیت کشور)، آمارهای عجیب و غریب ایران در رتبه غمگینی مردم در سطح جهان، آمار بالای نزاع های خیابانی و ... همگی بیان کننده نقش جدی و پررنگ روان شناسان برای حل مشکلات می باشد و نیاز گسترده ای به آنها را نشان می دهد!

این در حالی است که هنوز خدمات روان شناسی، از پوشش بیمه ای برخوردار نیستند، کلینیک های روان شناسی در سطح کشور توزیع مناسبی ندارند و عمدتا در تهران ایجاد شده اند، بسیاری از کسانی که به خدمات روان شناسی مبادرت می کنند، سطح تخصصی کافی و استاندارد را دارا نمی باشند، در حالی که رجوع به روان شناسان به اندازه نیاز تبلیغی نیست، اظهارات فراوانی نسبت به کمبود کارشناس بیان می شود و حتی هنوز نزاع های ساختاری حل نشده است و روند صدور مجوز ، نظارت و امثال آن کشمش بین دستگاهها را تجربه می کند.

که حتی اگر این مشکلات نیز رفع و رجوع شود، تازه باید این سوال را مطرح کرد که چرا از 50 شاخه روان شناسی، در ایران تمام تمرکزات بر روی روان شناسی بالینی رفته است و اصولا درگیری با تست های بومی نشده، به چه میزان می تواند دوای درد مشکلات مردم ما باشد. و بعضی از مشاوره هایی که هنوز بین مشاوره ازدواج و طلاق تفکیک قائل نمی شوند، چه ارزشی دارند. (به همان راحتی که می توان شروع یک زندگی بین دو نفر را نامناسب خواند، مجوز طلاق و فروپاشی یک رابطه ایجاد شده را می دهند.)

این وضعیت نابسامان ضرورت توجه جدی به این مساله را نشان می دهد و اگر چه هنوز عده بسیاری در این حوزه احساس مساله نکرده اند، اما موضوع، خصائص توجه مساله ای را دارد. که در این شماره از پژوهش نامه افق مکث به آن پرداخته شده است.

پس از فراتحلیل 34 منبع علمی (مقاله، کتاب، پایان نامه و ...) که ناظر به آسیب شناسی در این حوزه بوده اند و ارائه نتیجه آن در سه نمودار آسیب ها، عوامل و راهکارها، به بیان حقایق میدانی این مساله مبادرت شده و پس از آن به یک گره و عامل اصلی در مساله تمرکز شده است.

که به نظر می رسد بحث اسلامی سازی یا بومی سازی روان شناسی به عنوان یکی از شاخه های مهم نهضت نرم افزاری می باشد و اگر این امر تحقق می یافت، بسیاری از مشکلات موجود در این مساله حل می شد.

اما متاسفانه عدم رونق روحیه نقادانه در بین دانشجویان، عدم شناخت مفاخر ایرانی – اسلامی و پیشینه ما در این مساله، عدم تعامل بین اندیشمندان ایرانی با اندیشمندان مسلمان دیگر و حتی عدم تعامل مناسب بین اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی سبب شده این امر لازم محقق نشود. و آنچه به این اسم عرضه می شود، نمونه مطلوب و کاملی نباشد.

لذا پژوهش نامه افق مکث پس از بحث های شناخت و تبیین مساله، به گفتگو با اساتید و کارشناسان امر نشسته و جویای راهکارهای خروج از مساله شده که نتیجه آن در این شماره منتشر شده است.

این پژوهش نامه در 72 صفحه به همت انتشارات "مکث اندیشه" چاپ شده و در دسترس مخاطبین قرار دارد.

علاقه‌مندان برای تهیه این محصول می‌توانند با دفتر پژوهش‌نامه به شماره 02532910663 تماس بگیرند یا از این پیوند اقدام کنند.