تهران: زنی که به واسطه امام رضا(ع) نامش ماندگار شد

به گزارش حلقه وصل، چند مرتبه به زیارت امام هشتم رفته‌اید؟ به هر اندازه که زیارت امام رضا(ع) رفته باشید با مسجد «گوهرشاد» نیز روبرو بودده‌اید و آن را دیده‌اید. مسجدی با گنبد فیروزه‌ای چسبیده به حرم امام رئوف که در تمام سال‌هایی که به زیارت امام مهربانی‌ها رفته‌ایم با آن روبرو بوده‌ایم.

سعید تشکری نویسنده اهل مشهد که جغرافیای مشهد برایش اولویت دارد چند سال پیش دست به قلم برده و اثری با محوریت ساخت مسجد گوهرشاد و شخص گوهرشاد خلق کرده است.

«بار باران» قصه یک زن است، زنی که از خودش گذشت تا ماندگار شود. زنی که یاد داد می‌توان کاری کرد که جاودانه شد. می‌توان کاری کرد بدون جلب توجه و بر صدر نشست. «بار باران» ماجرای «گوهرشاد بیگم خانم» است که زائران رضوی سال‌های طولانی است وقتی به زیارت مولای رئوفشان می‌روند به مسجدی که به نام او است ولی به عشق مولایش رضا(ع) ساخته شده نیز می‌روند.

در این اثر خواننده با صحنه مرگ تیمور گورکانی روبرو است و این آغاز این نوید را به خواننده می‌دهد که سیاهی و پلشتی در حال تمام شدن است و باید در انتظار روشنی سپیده بود. او که خون مسلمانان بسیاری از شمشیرش می‌چکد و برای گشایش راهش از هیچ کشتاری دریغ نکرده در حال مرگ است و «گوهرشاد» عروس او و همسر پسرش شاهرخ شاهد این لحظات هستند.

خواننده با گوهرشاد همراه می‌شود و وارد مشهد می‌شود اما گوهرشاد دیگر آن گوهرشاد سابق نیست و شوریدگی در جانش افتاده و همین سبب می‌شود علاقه‌ای به قصر و کاخ شاهرخ‌شاه نداشته باشد. او شیفته مهر رضا(ع) شده و می‌خواهد حلقه بندگی آستان رضوی را به گوش بیاندازد. او دست از دنیا می‌شوید و سنگ بنای مسجدی را پایه می‌گذارد که تا دنیا، دنیا است نام گوهرشاد در سایه آفتاب درخشان هشتمین امام می‌درخشد.

نکته دیگری در مورد رمان «بار باران» و به طور کلی آثار سعید تشکری باید عنوان کرد این است که خواننده با جغرافیای فرهنگی و بومی مشهد با خواندن آثار او آشنا می‌شود. در این اثر خواننده با موقعیتی به نام «مسجد گوهرشاد» روبرو می‌شود که شاید فقط از آن نام و تصویری در ذهن دارد اما این اثر زمینه‌ساز می‌شود که خواننده کمی نسبت به پیشینه این مکان حساس شود.

رمان سعید تشکری را همانطور که خود او نیز می‌گوید می‌توان در دایره رمان دینی قرار داد. تعریف تشکری از رمان دینی اینطور است که: «رمان دینی برای من یعنی جستجوی فضیلت گم شده ... من با نگاه معرفتی‌ام می‌خواهم «انسان خداجوی» را به مخاطب معرفی کنم ... داستان و رمان دینی شکافنده است و نه شعاردهنده. شعورمند است و کاشف. رو نویسی از تاریخ جعلی نمی‌کند!» این در حالی است که برخی دست به تخطئه این گونه ادبی می‌زنند و اساس آن را انکار می‌کنند.

سعید تشکری در این رمان می‌کوشد تا نشان دهد که انسان چگونه متحول می‌شود. او با رقم زدن شخصیت‌های گوناگون سطح مختلفی از انسان را در رمانش پدید آورده تا هر خواننده‌ای بتواند با آنها همذات‌پنداری کند. اما عالی‌ترین نوع تحول در این رمان تشکری مختص به «گوهرشاد» است. بانوی اول حکومت تیموریان کاری می‌کند که نام او در تاریخ جاودانه شود. این در حالی است که اثری از نام قدر قدرت‌ترین پادشاهان تاریخ جز در لابلای برگ‌های کتب تاریخی باقی نمانده است.

رمان «بار باران» اثر سعید تشکری توانسته دو مرتبه برنده جایزه کتاب سال رضوی شود و یک مرتبه نیز در جایزه ادبی شهید حبیب‌غنی‌پور مورد تقدیر قرار گیرد. این کتاب را انتشارات کتاب نیستان منتشر کرده است.