تهران: عاشورا نالیدنی بوده که ما را به بالیدن می رساند

به گزارش حلقه وصل، آیین رونمایی از کتاب «شهادت نامه عشاق» (مجموعه اشعار عاشورایی) اثر لیلا خجسته راد با حضور سید احمد نادمی، رضا اسماعیلی و جمعی دیگر از  شاعران و پژوهشگران به همراه نگارنده کتاب در روز پنجشنبه۲۷ آبان ماه ۹۵ مصادف با ایام اربعین حسینی(ع) با همکاری مرکز پژوهش های جوان در محفل انس برگزار شد. 

در ابتدای این مراسم سید احمد نادمی شاعر و منتقد ادبی با ایراد سخنانی اظهار داشت: حرف زدن درباره این کتاب و سوژه آن حال انسان را مساعد کرده و انتشار آن فال و حال بسیار نیکی را به انسان می بخشد و ایام خاصی که در آن قرار داریم؛ زمان بسیار مناسبی برای انتشار این کتاب بود.

وی در ادامه گفت: در انتهای سوره شعرا می بینیم که وقتی صحبت از شعر می شود گویی از چیزی سخن به میان آمده که پسندیده نیست و در آن به صراحت شعرا را کسانی خطاب قرار می دهد که اغوا شدگان از آن ها تبعیت می کنند. اما در حقیقت منظور این است که قرآن تنها شاعرانی را از خود می راند که که از فضای ایمانی برخوردار نبوده و اغوا می کنند.

این شاعر افزود: اما شاعرانی که از دسته ایمان آورندگان بوده و انتصار می کنند از سوی قرآن مدح می شوند. زیرا آنان کسانی هستند که از طریق شعر، ذکر گفته و وجود خداوند را یادآور می شوند و یا اینکه اگر شاهد ظلمی باشند به سمت یاری گری رفته و لبیک می گویند. در حقیقت آن ها اگر عمل می کنند به طور قطع عمل صالح را انجام می دهند و شعرشان عمل صالح آن ها خواهد بود.

وی تصریح کرد: شعر عاشورایی واقعی ترین شکل شعر انتصار خواهد بود، شعری که به ظلمی آشکار پاسخ می دهد و به طور کلی می توان گفت از منظر قرآن این شاعران هستند که می توانند صاحبان پرچم ایمان آورندگان باشند.

نادمی در پایان خاطرنشان کرد: در این کتاب نمونه های خوبی از شعر شیعی و دینی دیده می شود. شعرهایی که یاری گر بوده، به سمت انتصار رفته و برای پرسش «هَل مِن ناصِرَ یَنصُرَنی» پاسخگوی خوبی هستند. و من معتقد هستم اگر به شعر احترام می گذاریم باید به شاعرانی که انتصار کردند بیشتر احترام بگذاریم. 

 در ادامه این مراسم رضا اسماعیلی شاعر و پژوهشگر دیگر کشورمان گفت: خوب است به بهانه چاپ این کتاب بحث چالش برانگیزی داشته باشیم و آن اینکه تا به امروز در تعریف شعر آیینی همواره اختلاف نظرهایی وجود داشته و به اجماع نرسیده ایم.

وی افزود: در سال های اخیر تمام دغدغه من شعر آیینی و دینی بوده است و در این زمینه گفتن این نکته را لازم می دانم که یک شعر اصیل دینی و آیینی باید علاوه بر موضوع دینی از موضع دینی هم برخوردار باشد چیزی که امروز کمتر به آن توجه می شود. در حقیقت بسیاری از شعرهای آیینی ما با موضوع دین نوشته می شود در حالی که موضع آن دینی نیست و شعر آیینی محسوب نمی شود و در این راستا می توان گفت «حافظ» آیینی ترین شاعر ادبیات دینی ماست زیرا در تمام اشعار و ابیات او می توان به درستی موضع دین را ملاحظه کرد.

 این شاعر در ادامه اظهار داشت: شاعر عاشورایی و آیینی واقعی به طور قطع در شعر خود موضع دینی را در نظر می گیرد و این موضع چیزی نخواهد بود جز عزت مداری، حق خواهی، شجاعت و در حقیقت همان موضعی که حضرت زینب(س) از آن برخوردار بود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: شعر آیینی و دینی باید مبتنی بر ایمان و ذکر الهی باشد که در غیر این صورت چیزی جز الهام شیطان نخواهد بود. نکته دیگر آنکه همه ما اعم از هنرمندان، شعرا و... باید نسبت به شعر عاشورا و خاندان رسالت دغدغه داشته و آفت هایی که در این گونه شعری دیده می شود را بیان کرده و به نقد بگذاریم. در این کتاب اشعار انتخاب شده به خوبی گزینش شده اند و در امتداد این نکته اند که کربلا حادثه ای شکست خورده نیست و سوگ عاشورا سوگی ظفر آمیز است. استفاده از اشعار شاعرانی چون اقبال لاهوری، حسین اسرافیلی، خسرو احتشامی و طاهره صفار زاده نیز بر  جاذبه های کتاب در چاپ های بعدی خواهد افزود.

اسماعیلی در پایان خاطرنشان کرد: عاشورا نالیدنی بوده که ما را به بالیدن می رساند و گریستن همراه با نگریستن است. در این گونه شعری حتی واژه هایی که انتخاب می شوند باید پاکی و طهارت داشته و در حقیقت کلمات باید وضو داشته باشند تا در این شعر جای بگیرند. بابت چاپ این کتاب در ایام محرم و صفر به نگارنده آن تبریک گفته و امیدوارم مصادف شدن با این ایام برکتی را برای این کتاب به همراه بیاورد.

میر شمس الدین فلاح هاشمی(مدیر محفل انس) نیز در این جلسه اظهار داشت:  تاکنون مجموعه های مشابهی در این باره کار شده اما انها صرفا در یک قالب خاص مثل قصیده اشعار را جمع آوری کرده اند. در کتاب شهادت نامه عشاق  قالب های مختلف به شکل شعر نو و کلاسیک آورده شده اند. ما امروزه شاهد شکل گیری  شاخه ای  درون شعر آیینی به نام شعر هیاتی هستیم که نقد هایی جدی بر آن وارد است و تلاش می شود تا شنونده و مخاطب به هیجان بیاید و شور کاذبی به خود بگیرد اما این اشعار متاسفانه فاقد محتوای عمیقی هستند.

لیلا خجسته راد (مولف کتاب شهادت نامه عشاق) نیز در این جلسه بیان داشت: یکی از اهداف من از تهیه این کتاب این بود که نسل جوان را با شاعران اصیل آیینی آشنا کنم و اشعار پر مایه این شاعران را به آنها معرفی کنم .شعر عاشورا شعری سراسر شور و شعور است و این مضامین باید به مخاطبان یاد آوری شود.

 در انتهای این مراسم محمد حسن شاهنگی(مدیر گروه ادب و هنر مرکز پژوهش های جوان) گفت: مطابق با روایات کربلا حرارتی در قلوب شیعیان  به وجود می آورد که تا روز قیامت سرد نمی شود این حرارت در قلوب شاعران به طور ویژه نمود دارد. کمتر موضوعی در بین شعرا وجود دارد که این طور فراگیر باشد. این وضعیت به گونه ای است که مذهب و نژاد را به رسمیت نمی شناسد و به همین دلیل در میان طیف های مختلف می توان شعرای سنی مذهب را نیز مشاهده کرد . عاشورا یک  موضوع نیست بلکه یک جریان زنده و پویاست و عظمت آن به حدی است که کمتر شاعری می تواند نسبت به آن بی تفاوت رد شود و به زبان شعر عرض ارادتی نسبت به خاندان آل الله نکند. درس های مستخرج از  این فاجعه بزرگ مرام نامه همیشگی بشر در طول تاریخ است ؛درس هایی چون عزت مندی، ایثار و فداکاری،آزادگی و ... در این جا مطرح می شوند.

شاهنگی ادامه داد: کتاب شهادت نامه عشاق در حقیقت لبیکی شاعرانه به ندای هل من ناصر امام حسین (ع) در عصر ماست و کوشیده در حد توان و وسع خود مخاطبان جوان را با مهم ترین شعرا و اشعارشان درباره کربلا آشنا کند. در گزینش اشعار کتاب تلاش گردیده تا به هر ۳ محور پیشا واقعه (حرکت کاروان نینوا از حجاز به عراق ، حین واقعه (حماسه آفرینی های امام حسین (ع) و یاران با وفایش در دشت کربلا) و پسا واقعه (حرکت کاروان اسرا به شام ) پرداخته شود و اشعار  به هر ۳ محور توجه کنند . همچنین کوشش شده است تا اشعار کتاب هم به چرایی وقوع عاشورا و هم به چگونگی آن بپردازد و مخاطب در جریان انگیزه های قیام امام حسین (ع) نیز قرار گیرد. در کتاب شهادت نامه عشاق در کنار اشعار شاعران معرفی کوتاهی درباره زندگانی ادبی شاعر و معرفی اجمالی آثار او نیز صورت گرفته است و اطلاعات ادبی خواننده از این لحاظ تقویت می شود.

کتاب «شهادت ‌نامه عشاق» در گروه ادب و هنر مرکز پژوهش‌های جوان سامان یافته است و با نگاهی متفاوت به واقعه کربلا، می‌کوشد تا بیان کند هیچ‌ گاه واقعه جانسوز کربلا کهنه نشده و از ذهن ‌ها رخت برنمی ‌بندد. این کتاب توسط انتشارات کانون اندیشه جوان در ۱۶۴ صفحه منتشر شده است.