اگر شهید بهشتی بود، امروز وضعیت بهتری داشتیم/ توبیخ‌های شهید بهشتی برای تاخیر

حلقه وصل:

بهرام قاسمی، سخنگوی سابق وزارت امور خارجه در مقطعی با شهید بهشتی در شورای انقلاب اسلامی همکار بود و از موسسان اولیه دبیرخانه شورای انقلاب به شمار می‏آید. شهید بهشتی هر سه‌شنبه ساعت شش صبح با اعضای شورا جلسه داشت و بهرام قاسمی در این جلسات شرکت می‎کرد. در مورد ابعاد مختلف شخصیتی و مدیریتی شهید بهشتی و بخصوص میزان اشراف ایشان به مسائل عرصه بین‏الملل با بهرام قاسمی گفت‏وگو کردیم. در این گفت‎وگو سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرات جالب و آموزنده‎ای از سلوک و رفتار شهید بهشتی بیان کرده است.
***
آقای قاسمی! از واقعه هفتم تیر و شهادت شهید بهشتی و یارانش و حال و هوای آن روزهای مردم در اثر این ضایعه برای ما بگویید؟
واقعه هفتم تیر یکی از روزهای تلخ و درعین‌حال تعیین‌کننده تاریخ معاصر ما و بخصوص دوران پس از انقلاب تلقی می‌شود چون ما به‌صورت مظلومانه‌ای بسیاری از شخصیت‌های انقلابی و اصیل خود را از دست دادیم. برخی از آن‌ها خیلی شناخته شده بودند و برخی نیز نه، معروفیت خاصی نداشتند اما همه آن‌ها در دوران انقلاب حضور فعال داشتند و افراد دلسوز و انقلابی بودند. اخبار اولیه درباره انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی باورکردنی نبود؛ یعنی شهادت شهید بهشتی اصلا برایمان قابل تصور نبود. اگر فیلم‌ها و تصاویر روزی که مردم برای تشییع پیکر شهید بهشتی به خیابان آمدند و تا بهشت زهرا پیاده و سواره حضور داشتند، بازبینی کنیم متوجه عمق پیوند شهید بهشتی و مردم می‎شویم.

این حجم محبت، علی‌رغم این همه تخریب واقعا جالب است.
بله دقیقا. علی‌رغم همه سم‌پاشی‌ها و اتهاماتی که به ایشان می‌زدند -چه توسط برخی مخالفان و چه توسط برخی گروه‌هایی که بعدا اقدامات تروریستی انجام دادند- مردم به شهید بهشتی علاقه وافری داشتند.

بعد از شهادت، نبود ایشان خیلی احساس می‎شد؟
بعد از شهادت، خلاء وجود شهید بهشتی در جامعه بسیار مشهود بود. به‌هرحال ایشان در حوزه‌های مختلفی تخصص و تجربه داشتند. در حوزه مطالعاتی و فقه، مطالعات خوبی داشتند و در دورانی که در هامبورگ حضور داشتند تجارب بسیار زیادی اندوخته بودند. ایشان بسیار قاطع و استوار بودند.

با این حساب در حوزه دیپلماسی و مسائل بین‌الملل هم متخصص بودند؟
بله. با توجه به حضور ایشان در هامبورگ که به‌عنوان نماینده آیت‌الله بروجردی در مرکز اسلامی هامبورگ حضور داشتند و با توجه به سیر مطالعاتی ایشان، طبیعتا شناخت بسیار زیادی از وضعیت جهان و صحنه بین‌المللی داشتند. نگاهی به جلسات شورای انقلاب هم که در دوران بعد از شهید مطهری و به ریاست ایشان تشکیل می‌شد –شورای انقلاب در حقیقت اداره کشور را در دست داشت- گویای تخصص کافی و وافی شهید بهشتی در همه حوزه‌ها بود. شهید بهشتی از موضوعات فرهنگی تا حوزه‌های اقتصادی صاحب‌نظر بود. نگاهی به سخنرانی‌ها و نوشته‎های ایشان در حوزه مسائل اقتصادی گویای این مطلب است و به نظرم می‌توان همان نسخه‌های اقتصادی ایشان را امروز هم در حوزه اقتصاد مقاومتی تجویز کرد. شهید بهشتی از اقتصاد کوچک و بنگاه‌های کوچک پیروی می‌کرد و این موضوع قابل توجه است.

چقدرامروز نیاز به نگاه شهید بهشتی و امثال ایشان داریم؟
شهید بهشتی حقیقتا شخصیت بی‌نظیری بود. با شهادت او جامعه ما از حضورش محروم شد و اگر امثال شهید بهشتی و دیگران توسط این گروه‌های تروریستی به شهادت نمی‎رسیدند و در جای جای مدیریت کشور حضور داشتند شاید ما در برخی حوزه‌ها وضعیت بسیار بهتری نسبت به امروز داشتیم.

درباره روحیه تشکیلاتی شهید بهشتی هم برایمان بگویید. خصوصا اینکه شما در مقطعی در شورای انقلاب با ایشان همکاری داشتید.
یکی از ویژگی‌های بسیار برجسته و کم‌نظیر شهید بهشتی نظم فوق‌العاده ایشان بود. شهید بهشتی وقت و زمان خودش را به دقت تنظیم می‌کرد و برای همه چیز در جای خودش وقت می‌گذاشت و به‌صورت تشکیلاتی و دقیق امور را مدیریت می‌کرد و به کار تشکیلاتی اعتقاد قابل توجهی داشت. بنده هم این افتخار را داشتم که در شورای انقلاب در خدمت ایشان باشم.

مسئولیت شما در شورا چه بود؟
بنده بعد از استعفای دولت موقت جزو موسسان اولیه دبیرخانه شورای انقلاب بودم. ما علی‌رغم اینکه خیلی جوان بودیم، اما شهید بهشتی با وجود همه مشغله‌ها  و مسئولیت‌هایشان در کل کشور هر سه‌شنبه ساعت شش صبح با ما جلسه داشت و این جلسات بدون استثنا برگزار می‌شد. ایشان حرف‌های ما را می‌شنیدند و با دقت گوش می‌کردند و پاسخ همه ابهامات ما را می‌دادند تا ما بتوانیم کارهایمان را به خوبی انجام دهیم.

خاطره‌ای از آن دوران دارید؟
یادم است اگر در این جلسات حتی دو دقیقه با تاخیر و بعد از ساعت شش صبح می‌رسیدیم حتما با توبیخ شهید بهشتی مواجه می‌شدیم. البته بسیار مودبانه، اما به‌گونه‌ای که واقعا دیگر جرات نمی‌کردیم تاخیر کنیم. در حقیقت از سر محبت، عشق و نوع مواجهه ایشان خجالت می‌کشیدیم که بخواهیم با تاخیر به جلسه برسیم و در همان ابتدا نظم را فراگرفتیم. اینکه هر کاری را به موقع و در زمان خود انجام دهیم. شهید بهشتی در پیگیری امور هم به همین شکل بودند. ایشان به همه فارغ از سن و سالشان احترام می‌گذاشتند و توجه می‌کردند و حرف‌هایشان را می‌شنیدند؛ باز به‌گونه‌ای که برنامه‌های منظم خودشان به هم نخورد. خیلی‎ها شاید درباره نظم شهید بهشتی صحبت کرده‌اند، اما واقعا جا دارد روی نظم ایشان باز هم فکر کنیم و از ایشان بیاموزیم.