تهران: کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر»منتشر شد

به گزارش حلقه وصل، به نظر نویسنده کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر»، ایرانیان بعد از مشروطه با ظهور اندیشه‌های غربی در جوامع اسلامی‌ دچار یک بحران زیستی و تمدنی شدند؛ به گونه ای که نه در یک شکل منظم اسلامی‌ و نه در یک شکل غربی زندگی می‌کنیم و به تعبیر جلال آل احمد دچار غرب زدگی شده ایم و نظم و نظام واره زیستی برای خود تعریف نکرده ایم. لذا این بحران در زمینه دولت اسلامی‌ بعد از انقلاب نمایان شده است و در اداره حاکمیت نیز با چنین بحرانی روبه رو شده ایم که حکومت ما بخشی برگرفته از اندیشه‌های اسلامی‌و بخش بسیاری نیز نشأت گرفته از الگوهای غربی و غیربومی‌ است. در این کتاب این بحران هم در حوزه سبک زندگی مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن و... و هم در حوزه اجتماعی و هنری توصیف شده و پس از آن نیز راهکارهایی برای خروج از این بحران ارائه شده تا بتوانیم به نظم زیستی و تمدنی برسیم که قطعاً زمینه مناسبی برای تأسیس تمدن اسلامی‌است.

کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر» با دغدغه معرفی اصول مواجهه جمهوری اسلامی‌ ایران با تمدن غربی و بایسته‌های گذار ایرانیان از وضعیت غرب‌زدگی تألیف شده و سعی دارد بحران زندگی امروز مسلمانان و به‌خصوص ایرانیان را معرفی کند. شناخت وضعیت فرهنگی امروز ایران در مواجهه با فرهنگ و تمدن غرب و ریشه‌یابی بحران تمدنی موجود و بایسته‌های گذار از این وضعیت، محورهای اساسی این کتاب است.

 این کتاب چهار فصل دارد. فصل اول، به مفهوم‌شناسی و مؤلفه‌های اساسی تمدن‌ها توجه دارد. فصل دوم، به بحران تمدنی معاصر در جامعه ایرانی و ریشه‌های تاریخی این وضعیت اشاره می‌کند. فصل سوم، مواردی از آشوب‌های فرهنگی و تمدنی ایرانیان را برمی‌شمارد و در نهایت فصل چهارم، به معرفی راه‌کارهای خروج از وضعیت بحران تمدنی ایران اشاره دارد.

**چرا به نظم سیاسی و اجتماعی نرسیده‌ایم؟

متولی امامی، مدیر موسسه مطالعات تمدن اسلامی‌ (متا) درباره موضوعات مطرح شده در این کتاب گفت: تألیف این کتاب را من با این پرسش که چرا ما با گذشت چند دهه از انقلاب اسلامی‌ و حتی بیش از یک سده از انقلاب مشروطه به یک نظم سیاسی اجتماعی و یک پایداری اجتماعی نمی‌رسیم؟ آغاز کردم. در همین قالب بحرانی را مطرح کرده ام که به دلیل پیوستگی تفکر، فرهنگ و تمدن و نسبتی که این سه گانه با هم دارند، اساساً فرهنگی که ایران در دوران معاصر تجربه شده است یک فرهنگ آشوب زده است. از این حیث که ما داشته‌هایی از ایران باستان را داشتیم و فرهنگ غرب هم روز به روز و در تهاجم خود به ایرانیان و جهان اسلام افزوده و از سوی دیگر هم یک فرهنگ ریشه دار تاریخی داریم که فرهنگ اسلام شیعی است که این سه پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌و حضور پررنگ تفکر شیعی در حوزه سیاست و تمدن تعارض‌های بیشتری را آشکار کرده است. شما می‌بینید که بعداز گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی‌ ما بحران‌های خاصی در حوزه اجتماعی و سیاسی داریم که برخی از آنها تخلف و جرم را در پی دارد و برخی از آنها یک گونه ای از سرخوردگی و دین گریزی را بین جوانان ایجاد کرده است.

وی افزود: در این کتاب بحثم متمرکز بر این است که ما نتوانسته ایم که بین فرهنگ اسلامی‌ و غربی جمع بندی خوبی داشته باشیم و به دلیل عدم مدیریت در جمع بین فرهنگ غرب و اسلام به یک آشوب و بحران تمدنی مبتلا شدیم. در این کتاب دغدغه ام این است که با همین زاویه نگاه طرح بحران کنم. به عنوان نمونه به چند تا از آنها مانند بحران سینما، بحران اخلاق، بحران نظام سیاسی، بحران جنسی و... پرداخته‌ام که هر کدام به دلیل جمع ناصواب بین غرب و اسلام ما را دچار خود کرده است. ما اگر بخواهیم به سمت تمدن اسلامی‌ حرکت کنیم و سبک اسلامی‌ زندگی را مسلط کنیم، نخست باید به چگونگی مواجهه ما با فرهنگ غربی بیاندیشیم و ببینیم که ما چگونه باید این دو را با هم جمع کنیم. بعد از طرح این بحران، بیشتر سعی کرده ام آن را در دوران معاصر طرح کنم و چند راهکار برای خروج از بحران ارائه کنم.

**دچار بحران هویتی هستیم

مدیر موسسه مطالعات تمدن اسلامی‌ (متا) اظهار کرد: ما دچار یک بحران هویتی هستیم؛ بحرانی هویتی ای که ریشه در بحران فرهنگ و تفکر دارد. این بحران به دلیل عدم برنامه برای مواجهه با غرب است. یعنی ما نمی‌دانیم که چگونه باید با فرهنگ غربی مواجه بشویم و به تبع آن خیلی ناصواب و به صورت ناشیانه جمع کردیم که در نتیجه آن جامعه ایران دچار بحران شده است. یا ما باید کلا بگوییم که فرهنگ‌های دیگر را نمی‌خواهیم که به دامن طالبانیسم و سلفی گری می‌افتیم، یا اینکه باید بگوییم که ما غرب و فرهنگ‌های دیگر را می‌پذیریم که دچار غرب زدگی می‌شویم. اما راه سوم این است که درست است که ما با فرهنگ‌های دیگر زاویه داریم لکن باید مواجهه خودمان با فرهنگ‌های دیگر را مدیریت کنیم که اینها خودشان را در حوزه نظام سازی و یا دولت سازی نشان می‌دهند. اگر ما بخواهیم که دولت سازی یا نظام سازی بکنیم، باید لزوماً طرح و برنامه مواجهه با دیگر فرهنگ‌ها را داشته باشیم. الگویی که من در این کتاب پیشنهاد دادم الگوی تصرف است. که در این الگو چند تا مثال از جمله فارابی، ملاصدرا، امام خمینی(ره) و... و رفتارهایی که این بزرگان با مواجه با دیگر فرهنگ‌ها داشته اند را تحت عنوان الگوی تصرف فرهنگ‌های دیگر آورده ام. دغدغه من در این کتاب در واقع همین است که ما بر روی این الگوی مواجهه و راهکارهای خروج از بحران کار کنیم.

کتاب «بحران تمدنی ایران معاصر» در158 صفحه، قطع رقعی، تیراژ 1000 نسخه و قیمت 7500 تومان روانه بازار کتاب شده است. پیش از این نشر معارف از این نویسنده و پژوهشگر، کتاب «جستارهایی نظری در باب تمدن اسلامی» را منتشر کرده است. دفتر نشر معارف تاکنون در زمینه تمدن اسلامی، کتابهای «درآمدی بر منظومه تمدنی شیعه» (نوشته علیرضا حسین زاده دیلمی)، «تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی» (نوشته دکتر علی اکبر ولایتی)، «فرهنگ و تمدن اسلامی» (نوشته دکتر زهرا جان احمدی)، «کلیات تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی» (نوشته استاد محمدهادی یوسفی غروی)» و «نقش پیامبران ابراهیمی‌در تمدن سازی» (نوشته دکتر اصغر منتظرالقائم و زهرا سلیمانی) را منتشر کرده است و به زودی کتاب «تمدن اسلامی؛ عوامل بیداری و موانع پیشرفت» نوشته علامه عبدالهادی فضلی را با ترجمه دکتر حسن مجیدی و  زینب آذربو منتشر می‌کند.

***

برای تهیه کتابهای «بحران تمدنی ایران معاصر» و «جستارهایی نظری در باب تمدن اسلامی» و دیگر محصولات دفتر نشر معارف می‌‏توان از طریق سایت پاتوق کتاب: ketabroom.ir یا دفتر مرکزی نشر معارف قم (02537740004) یا از طریق فروشگاههای پاتوق کتاب اقدام کرد.