تهران: نقوی: اربعین راهپیمایی اعتراضی شیعیان علیه تروریسم است

به گزارش حلقه وصل، دومین نشست تخصصی دومین همایش ملی اربعین با عنوان «اربعین؛ الهیات اجتماعی و تمدن زایی اسلامی» در تالار امام خمینی(ره) دانشگاه امام صادق(ع) به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و با همکاری دبیرخانه کنگره بین‌المللی لقاء الحسین و پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی و پژوهشکده مهدویت و آینده اندیشی مسجد مقدس جمکران برگزار شد.

در ابتدای همایش مسعود معینی‌پور، دبیر علمی همایش ملی اربعین به بیان ظرفیت‌های تمدنی اربعین پرداخت. وی در ابتدا گفت: وقتی به آیین اربعین نگاه می‌کنیم، یک جامعه و ظرفیت جدید برای ایجاد یک امت و تمدن اسلامی در بستر فضای اجتماعی را که به واسطه راهپیمایی اربعین با محوریت اباعبدالله(ع) شکل می‌گیرد مشاهده می‌کنیم.

معینی‌پور در ادامه افزود: یک سری قواعد امنیتی و اقتصادی و اخلاقی و سیاسی و اجتماعی خاص و خارق العاده در این پدیده حاکم است که اگر همه اینها را جزو سرفصل های مباحث مطالعات اجتماعی و الهیات اجتماعی بدانیم، می بینیم که با محوریت حب اباعبدالله در عالم جدید اتفاقاتی می‌افتد و یک پدیده جدید تمدنی در حال شکل گیری است که قابل مطالعه است.

وی اظهار داشت:به عبارت دیگر، یک واقعه کاملاً استثنایی در مدت ده روز در عصر جدید در حال اتفاق افتادن است؛ انسان‌هایی که در یک زندگی متفاوت در جامعه خود زندگی می‌کنند، به ناگاه طی ده روز در یک جامعه که توسط امام حسین (ع) ساخته شده حضور پیدا کرده و زندگی جدیدی را تجربه می‌کنند که در یک فرآیند طبیعی و غیرحاکمیتی شکل گرفته است و درصد بسیار بالایی از قواعد تمدن آرمانی مثل ایثار و محبت و ... در اینجا شکل می گیرد.

وی یادآور شد: اگر نگاه مبسوطی به تمدن داشته باشیم که در دو لایه فردی و اجتماعی در حوزه بینشی و معرفتی، گرایشی و اخلاقی، رفتاری و ظاهری باید تغییر حاصل کند و از نگاه تقلیل گرایانه به تمدن عبور کنیم، اربعین برای تمدن سازی از لایه‌های بینشی و معرفتی شروع می کند و گرایش ها و باورها را اصلاح و بروز و ظهور رفتاری پیدا می‌کند.

معینی‌پور اظهار داشت: البته ممکن است این پدیده در لایه‌های مختلف خود مقول به تشکیک اتفاق بیفتد، اما به این معنا نیست که کسی که در راهپیمایی اربعین حضور پیدا می کند، ولو اینکه از مظاهر تمدن مادی هم برای اطلاع یابی یا حضور استفاده کرده باشد، نظام بینشی و رفتاری و رفتارهایش تغییر نکرده باشد. بلکه امکان دارد  در نظام بینشی موفق بوده ولی در نظام رفتاری موفق نبوده است. ویژگی اربعین  این است که این بسته بندی از نظام بینشی، نظام باور و نظام رفتار را در خود دارد و یک نمونه کوچک از تمدن تحقق یافته را در یک جامعه محدود مشاهده می کنید.

*راهپیمایی اربعین نماد یک تمدن دینی از دیدگاه ائمه است

در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام سعدی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) به ایراد سخنرانی با موضوع ظرفیت فقه در تمدن سازی پرداخت. ایشان با استناد به روایت امام حسن عسکری(ع) که زیارت اربعین را یکی از نشانه‌های ایمان ذکر می‌کنند، راهپیمایی اربعین را نماد یک تمدن دینی از دیدگاه ائمه برشمردند.

سعدی با استناد به این آیه سوره یاسین که می فرماید: «اصحاب القریه اذ جائها المرسلون» نتیجه گرفت، قرآن کریم جامعه ای را که هنوز پیام الهی را دریافت نکرده، قریه می نامد هرچند آن جامعه از جمعیت بالایی برخوردار باشد؛ لذا در چند آیه بعد می فرماید: «و جاء من اقصی المدینه رجل» یعنی چیزی که قریه را به مدینه تبدیل می کند، وجود پیامبر الهی میان آن جامعه است. لذا دین و الهیات نسخه جدیدی را برای شکل گیری این تمدن در مبانی، اهداف و فرایند تحقق آن پیشنهاد می کند.  بنابراین باید به ظرفیت فقه شیعه که یکی از مناسک آن اربعین است، برای تمدن سازی پرداخت.

وی اضافه کرد: به اعتقاد من فقه حکومتی و فقه ناظر به اجتماع، کاملاً امکان تمدن سازی دارد، ولی فقه فردی چنین ظرفیتی ندارد؛ چراکه فقه حکومتی مسئول طراحی نظامات اجتماعی است و اگر این خرده نظام ها توسط فقه حکومتی محقق شود، می توانیم تمدن سازی اسلامی داشته باشیم که خروجی آن زیارت اربعین حول محور سیدالشهدا می شود.

*راهپیمایی اربعین نمونه‌ای از دولت امام زمان(عج) است

سپس حجت‌الاسلام سید ظهیرالحسن نقوی امام جمعه و موسس مسجد علی شمال کالیفرنیا با اشاره به تصاویر نادرستی که رسانه‌های غربی از اعمال نامتعارف در عزاداری امام حسین (ع) نظیر قمه زنی نمایش می‌دهند، اربعین امام حسین(ع) را از بین برنده و نابود کننده تمام نقشه های دشمنان اسلام و تشیع دانستند.

مدیر شبکه ولایت آمریکا، اربعین را یک راهپیمایی اعتراضی توسط شیعیان علیه تروریسم نامید که خود به خود، تفکرات شیعیان را از سایر مذاهب اسلامی متمایز می کند و آن را به دنیا نشان می دهد.

دبیر کل سازمان دانشجویان مسلمان جهان، راهپیمایی اربعین را نمونه‌ای از دولت امام زمان (عج) نامید که در آنجا هیچ کس گرسنه نیست و همه در امنیت کامل به سر می برند و ایثار و از خود گذشتی در آن موج می زند.

*گذر از جامعه جاهلی به جامعه اسلامی با ظرفیت اربعین حسینی

مارکوس گرهولد استاد دانشگاه گیسن آلمان، سخنران بعدی به شیوه گذر از جامعه جاهلی به جامعه اسلامی با استفاده از ظرفیت اربعین حسینی پرداخت. ایشان راه این گذار را رساندن کلام امام حسین از مدینه تا کربلا به گوش جهانیان دانست تا مردم ناآگاه دنیا با اهداف قیام امام حسین آشنا شده و آن را صرف یک جنگ نبینند که در آن تعداد زیادی از دو طرف کشته شدند.

وی با اشاره به حدیث معروفی از امام حسین (ع) گفت دین فقط عمل کردن به احکام و ساختن مساجد بزرگ و زییا نیست، بلکه دین باید در عرصه رفتار و اخلاق نیز ظهور پیدا کند که متأسفانه امروز این مسئله در میان مسلمانان کمتر به چشم می خورد؛ لذا باید بین احکام و اخلاق ارتباط برقرار شود.

غلامرضا گودرزی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) آخرین سخنران این نشست سخنان خود را در چهار محور بیان کرد، وی اربعین را جلوه ای از ملک الهی دانستند که ما هنوز ظرفیت آن را به خوبی درک نکرده ایم و لذا هر جه به سمت آخرالزمان حرکت می کنیم، ظرفیت اربعین گسترده و آشکارتر خواهد شد.

وی اربعین را نقطه شروع موفقیت آمیز حرکت مهدوی دانست و در عین حال این نکته را متذکر شد که نباید کاری کرد تا حرکت اربعین به یک کارناوال تبدیل شود، بلکه باید محتوای آن غنی شود تا از آسیب ها محفوظ بماند. به اعتقاد ایشان، از آنجا که اربعین محور وحدت آفرین تمام مکاتب و ادیان است، باید حضرت امام حسین(ع) به عنوان محور وحدت حفظ شود و هیچ چیز دیگری در کنار آن اضافه نشود.