سرویس نقد هنری - احسان سالمی: «مرگ ماهی»، نام آخرین اثر روح الله حجازی در مقام کارگردان است که در جشنواره فیلم فجر امسال، تا به امروز حضور نسبتاً موفقی را به لحاظ جذب مخاطب داشته است. با نگاهی ساده به عوامل پشت صحنه و جلوی دوربین این فیلم که در آن قطاری از نامهای بزرگ سینما در کنار هم ردیف شده است، میتوان به راحتی به این موضوع پی برد که چرا این اثر در طی چند روز برگزاری جشنواره سی و سوم فجر، با استقبال مخاطب روبرو شده است.
داستان اصلی این فیلم در رابطه با خانوادهای است که بعد از فوت مادرشان دور هم جمع میشوند و بر اساس وصیت او تصمیم میگیرند که سه روز جنازه مادرشان را در خانه نگه دارند و بعد از آن او را بدون سر و صدا دفن کنند.
در نگاه اول قصه فیلم دارای پتانسیل بالایی برای خلق موقعیتهای دراماتیک و ایجاد تعلیقهای فراوان در مسیر داستان است چرا که تعدّد کاراکترهای داستان و حوادث پیرامون هرکدام از آنها و همچنین کنشهای درگرفته میانشان میتوانست مخاطب را تا انتهای جریانات فیلم مشتاق و منتظر نگه دارد؛ این در حالی است که تا مخاطب میخواهد به شخصیتهای فیلم نزدیک شود و سر از کارشان دربیاورد، کارگردان آنها را از معرکه دور میکند و ابهامات بیشتری در مورد کاراکترها در ذهن ببیننده جای میگیرد.
«مرگ ماهی» که به گفته کارگردانش داستانی برگرفته از فیلم «مادر» مرحوم علی حاتمی را دارد، بیشتر از آن که در پی روایت یک داستان منسجم و قوی باشد، بر استفاده از سوپراستارها تکیه کرده است و با دیدن فیلم بیشتر این فکر در ذهن مخاطب ایجاد میشود که کارگردان فیلم، قطاری از ستارههای سینما را به دنبال هم ردیف کرده است تا ضعفهای قصه آن کمتر به چشم بیاید. البته از حق نباید گذشت که بازیگرانی چون علی مصفا و پانتهآ بهرام بازی بسیار خوب و موثری را در این فیلم دارند. همچنین حضور متفاوت طناز طباطبایی در نقشی درونگرا که با سایر آثار قبلی او تفاوت چشمگیری داشت، باعث شده تا «مرگ ماهی» با وجود همه ضعفهای داستانی اش در رتبه بندی کیفی آثار روح الله حجازی، سقوط فاحشی نداشته باشد.
در کنار اینها استفاده به موقع و درست از دو عنصر نور و موسیقی از جمله عواملی هستند که مانع افت شدید این فیلم شدهاند. استفاده از نور زرد رنگ در صحنههای مختلف که به کهنه نشان دادن محیط و همچنین نمایش حزن و اندوه کاراکترها کمک شایانی میکند و موسیقی آرام و هنرمندانه «حامد ثابت» در همین راستا بوده است.
به طور کلی مرگ ماهی، فیلمی آرام و کم حادثه است که بیشتر بیان کننده یک درد مشترک در جامعه ماشینی امروز است. جامعهای که در آن توجه به خانواده در اولویتهای ردهی چندم قرار گرفته است.