بهانه‌های آمریکا برای توجیه ناکارآمدی خود در مقابله با کرونا/ ایران، روسیه و چین مقصرند؛ نه ترامپ!

سرویس جهان حلقه وصل - گلوبال ریسرچ در یادداشتی به قلم دکتر فیلیپ ام جیرالدی مدیر اجرایی اندیشکده شورای نشنال اینترست نوشت: دولت‌ها به طور سنتی هرگاه به لحاظ سیاسی به دردسر افتاده‌اند یک دشمن خارجی برای خود دست‌وپا کرده‌اند تا ناکارآمدی خود را توجیه کنند. فرقی نمی‌کند در خصوص ویروس کرونا چه چیزی را باور کنیم، واقعیت آن است که شیوع ویروس کرونا به واکنش سیاسی شدید نسبت به دولت‌هایی انجامیده که رفتارشان بیش از حد افراطی یا بیش از حد مسامحه‌آمیز استنباط شده است. کاخ سفیدِ تحت هدایتِ دونالد ترامپ در هر دو مسیر گام‌هایی برداشته و واکنشش به شیوع بیماری به‌واسطه اشتباهات مکرر شخصِ رئیس‌جمهور به باد استهزا گرفته شده است. در جدیدترین مورد از این اشتباهات که سرپرست مطبوعاتی ترامپ آن را طعنه و کنایه توصیف کرده است، رئیس‌جمهور آمریکا پیشنهاد کرد که می‌توان تزریق یا نوشیدن مواد ضدعفونی را در راستای درمان بیماری مدنظر قرار داد. هر دوی این موارد می‌تواند به آسانی به مرگ بیمار منجر شود.

بنابراین، دولت آمریکا مستأصلانه به دنبال تغییر گفتمان است و تصمیم گرفته به سراغ یک ترفند قدیمی برود و یک دشمن خارجی برای خود دست‌وپا کند تا توجهات را از آنچه در بیمارستان‌های کشور در حال رخ دادن است، منحرف سازد. ماجرای خارجی‌های بدخواه را چند رسانه معتبر پروبال داده‌اند و این ترفند به ویژه مفید و مؤثر واقع شده است، زیرا نه فقط یک بازیگر بد بلکه چهار بازیگر بد در حال حاضر وجود دارند: چین، روسیه، کره شمالی، و ایران.

جیرالدی معتقد است: روایتی که مقبول افتاده آن است که دشمنان آمریکا از ضعف این کشور که ناشی از وضع قرنطینه عمومی در واکنش به شیوع ویروس کرونا بهره‌برداری کرده و بر حملات فیزیکی خود ضد تنها «ملت استثنایی تحت حمایت خدا» افزوده‌اند. در قالب جدیدترین ادعا مبنی بر هدف قرار گرفتن آمریکا، به فوجی از قایق‌های مسلح ایرانی اشاره شده که در اواسط ماه آوریل ظاهراً برای گروهی از ناوهای جنگی آمریکایی که مشغول رزمایش در خلیج فارس بودند، مزاحمت ایجاد کردند و با فاصله نزدیک از مقابل شناورهای آمریکایی عبور کردند. نیروی دریایی آمریکا این تحرکات را «ناایمن و غیرحرفه‌ای» توصیف کرد، اما این قایق‌های تندرو کوچک به‌هیچ‌وجه تهدیدی برای ناوهای جنگی بسیار بزرگ‌تر نبودند (به اندازه شناورها در عکس توجه کنید).

دونالد ترامپ در واکنش به این حادثه چهارشنبه پیش در توئیتی نوشت:

«به نیروی دریایی آمریکا دستور داده‌ام اگر هر قایق ایرانی برای کشتی‌های ما در دریا مزاحمت ایجاد کرد، آن را سرنگون و منهدم کنند.»

اگرچه هیچگونه توضیحات زمینه‌ای در این باره ارائه نشد، اما رئیس‌جمهور فرماندهی نیروهای مسلح را بر عهده دارد و توئیت فوق اساساً قواعد درگیری را تعریف کرده است. این بدان معناست که فرمانده کشتی باید مشخص سازد آیا مزاحمت صورت گرفته است یا نه. اگر اینگونه باشد، آنها قادر خواهند بود بر روی قایق‌های ایرانی آتش بگشایند و آنها را منهدم کنند. البته، «سرنگون» کردن قایقی که نه در آسمان بلکه در آب قرار دارد شاید به لحاظ فیزیکی مشکل باشد.

در ادامه این گزارش آمده است: در دریای مدیترانه، تهدید ضد آمریکا در قالب پرواز دو جنگنده روسی در نزدیکی هواپیمای شناسایی پی ۸ ای نیروی دریایی آمریکا صورت گرفت. پس از آنکه هواپیمای آمریکایی به حریم هوایی سوریه و تأسیسات نظامی روسیه نزدیک شد، جنگنده‌های روسی از پایگاه هوایی حمیمیم واقع در سوریه به پرواز درآمدند. یکی از جنگنده‌ها که از نوع سوخوی ۳۵ بود، دست به یک حرکت «ناایمن» زد و به صورت برعکس از فاصله ۲۵ پایی به سرعت از مقابل هواپیمای آمریکایی عبور کرد.

در اواسط ماه آوریل نیز، در بحبوحه شایعات مبنی بر مرگ کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در پی عمل جراحی، این کشور اقدام به شلیک موشک‌های کروز به سمت دریای ژاپن کرد. رئیس‌جمهور ترامپ در خصوص شلیک این موشک‌ها هیچگونه نگرانی نداشت و در این باره گفت که «یادداشت خوبی» از رهبر کره شمالی دریافت کرده است.

گلوبال ریسرچ می‌افزاید: با وجود جنگ‌ها و شایعات در خصوص جنگ، چین همچنان هدف اصلی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در کنگره آمریکاست. نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره ظاهراً مصرانه خواستار وضع تحریم ضد چین هستند و پیشاپیش شکایت‌هایی در رابطه با ویروس کرونا علیه دارایی‌های چین در دادگاه‌های آمریکا تنظیم شده‌اند که رقم حداقل یکی از آنها یک تریلیون دلار است.

نظریات فراوانی در خصوص استفاده عامدانه از ویروس ووهان به‌عنوان سلاح مطرح شده‌اند و با داستان‌هایی ترکیب شده‌اند مبنی بر اینکه پکن ویروس را انتشار داده و اکنون به سبک روسیه تلاش دارد از طریق رسانه‌های اجتماعی این باور را ترویج کند که آمریکا ناتوان از مواجهه با شرایطی است که یک وضعیت اضطراری پزشکی جدی را رقم زده‌اند.

با این حال، طرفداران این ایده که حزب کمونیست چین با بهره‌گیری از ابزارهای دیگر اعلام جنگ کرده است، به این سؤال پاسخ نداده‌اند که چرا چین باید تا این حد مشتاق باشد بزرگ‌ترین بازار صادراتی خود را از بین ببرد؟ اگر اقتصاد آمریکا سقوط کند، بخش بزرگی از اقتصاد چین را نیز با خود به پایین خواهد کشید، مخصوصاً اگر اروپا نیز به‌عنوان دومین بازار بزرگ صادراتی چین دچار رنج و زحمت شود.

جیرالدی در بخش پایانی یادداشت خود اینگونه می‌نویسد: این آشفتگی ناشی از شیوع ویروس کرونا ظاهرا سطوح معمول کژاندیشی و دشمن‌پنداری را در میان رده‌های بالای دولت آمریکا افزایش داده است. طرح‌های پنتاگون مبنی بر جنگ همزمان با روسیه و چین که اول بار در سال ۲۰۱۸ مطرح شدند، هنوز هم در حال تهیه هستند، علیرغم آنکه آمریکا در حال حاضر در مقایسه با دو سال پیش گزینه‌های کمتری در اختیار دارد. اقتصاد دچار رکود شده و دورنمای بهبودی چندان روشن نیست، اما ماشین جنگی همچنان در حال حرکت است. بسیاری از آمریکایی‌های خسته از جنگِ همیشگی امیدوارند که در دوران پساویروس، تقاضا برای یک سیستم سلامت ملی حقیقی موجب شود بودجه پنتاگون ناگزیر کاهش یابد و این امر در نهایت به عقب‌نشینی از رویکرد سلطه‌جویانه آمریکا منجر شود.

علیرغم این هیجانات، ذکر این نکته مهم است که هیچ آمریکایی به‌واسطه اقدامات اخیر ایران، روسیه، چین، و کره شمالی کشته یا زخمی نشده‌اند. هنگامی که ناوها و هواپیماهای خود را در نزدیکی مرزهای کشورهایی مستقر می‌کنید که برچسب دشمن به آنها زده‌اید، باید انتظار اقدام متقابل از طرف آنها را نیز داشته باشید.

در خصوص بهره‌برداری از ویروس نیز، این آمریکاست که گفته در خصوص ایران و ونزوئلا دست به چنین کاری خواهد زد و «فشار حداکثری» در دوران سخت و دشوار به این کشورها وارد خواهد کرد تا حکومت را در این کشورها تغییر دهد. اگر کشورهایی که به قرارگیری در معرض فشارهای آمریکا عادت دارند از فرصت استفاده کرده و از توانایی آمریکا در زمینه مداخله‌گری در سطح دنیا بکاهند، هیچکس نباید از این موضوع تعجب کند. اما این ادعا که آمریکا اکنون قربانی نوعی توطئه بین‌المللی شده است، توهمی بیش نیست.