به گزارش حلقه وصل، ترکیه مهم‌ترین کشور وارد کننده گاز طبیعی ایران محسوب می‌شود. قرارداد صادرات گاز ایران به این کشور در سال ۱۹۹۶ میلادی به امضای دو طرف رسید و طبق این قرارداد ایران تا سال ۲۰۲۶ باید روزانه ۲۷ میلیون متر مکعب گاز به این کشور صادر کند.
ترکیه علاوه بر ایران از کشورهای روسیه و آذربایجان نیز گاز وارد می‌کند. این کشور طی چند سال اخیر تلاش کرده است تا با افزایش واردات گاز خود از آذربایجان و روسیه سبد وارداتی گاز خود را متنوع و خود را به بازیگری اثرگذار در حوزه بازار گاز تبدیل کند.
بررسی روند تاریخی این قرارداد گازی نشان می‌دهد، صادرات گاز ایران به ترکیه همواره با مشکلاتی همراه بوده؛ به طوری که قیمت و کیفیت گاز وارداتی بارها مورد مناقشه طرفین بوده است. به همین دلیل این کشور بارها به بهانه اختلاف قیمت گاز وارداتی ایران نسبت به روسیه و آذربایجان، به دیوان بین‌المللی شکایت کرده و در دو مورد نیز حتی از ایران تخفیف دریافت کرده است.
ترکیه در پی جایگزینی گاز ایران / کرونا، بهانه تأخیر در تعمیر خط لوله
علی نصر، کارشناس حوزه گاز با اشاره به اینکه در ۱۲ فروردین ماه سال جاری انفجاری در خط لوله گاز صادراتی ایران به ترکیه در خاک این کشور اتفاق افتاد، گفت: مسئولیت این حمله را گروهک تروریستی پ.ک. ک برعهده گرفت. اتفاقی که بارها در طی این چند سال گزارش شده بود. اما این بار شرکت ترکیه‌ای بوتاش تمایلی به تعمیر این خط لوله نداشت.
وی افزود: این شرکت خطر شیوع ویروس کرونا را بهانه‌ای برای به تعویق انداختن تعمیر خط لوله بیان کرد. ولی در حقیقت به علت اختلاف قیمت گاز وارداتی ایران نسبت به سایر بازارها، ترکیه از این فرصت استفاده کرده تا نیاز گازی خود را از منابع دیگری تأمین کند.
ال. ان. جی آمریکا جای گاز ایران را می‌گیرد / تلاش برای حذف ایران از بازار گاز
به گفته این کارشناس حوزه گاز در ادامه و پس از گذشت یک ماه، این شرکت با استناد به بند price revision به دلیل گران بودن قیمت گاز از ایران شکایت کرده تا ایران را تحت فشار قرار دهد. ترکیه با راه اندازی این سناریو در نظر دارد تا با افزایش واردات ال. ان. جی از کشورهای دیگر و بخصوص آمریکا به قیمت روز، از مزایای افت قیمت استفاده کند و آن را جایگزین گاز ایران کند چرا که در غیر این صورت بر اساس قرارداد حتی در صورت دریافت نکردن گاز از ایران باید هزینه آن را بپردازد.
نصر با بیان اینکه البته این اقدام ترکیه را می‌توان در راستای تقابل گازی آمریکا با ایران بررسی کرد، ادامه داد: این کشور تلاش می‌کند ایران را از بازار گاز حذف کند. دیدار ترامپ و اردوغان در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۰ میلادی و افزایش سطح همکاری‌ها در زمینه تبادل ال. ان. جی حاکی از این ماجراست.
لانه گزینی آمریکا در گاز عراق / ایران در گوشه رینگ
وی گفت: علاوه بر ترکیه، آمریکا در کشور عراق که به عنوان یکی از وارد کنندگان گاز ایران به حساب می‌آید، سعی در جایگزینی ال. ان. جی به جای گاز ایران را دارد. همینطور افزایش قیمت کنونی گاز ایران موجب گشته عراق، تمایل بیشتری به جایگزینی آن را داشته باشد.
این کارشناس گازی تصریح کرد: با توجه به همه اتفاقات اخیر اما در شرکت ملی گاز و امور بین‌الملل این شرکت، انفعال عجیبی را شاهد هستیم که ادامه دار بودن آن ضامن منافع ترکیه و آمریکا در منطقه است به طوری که به دلیل نداشتن برنامه‌ای منسجم برای صادرات گاز به کشورهای همسایه عملاً تا چند سال آینده، از بازار گاز حذف می‌شویم و عملاً بازیگری منفعل در بازار گاز در اختیار سایر بازیگران قدرتمند همچون بازار نفت خواهیم بود.