سرکوب شاهزادگان برای حفظ قدرت در خانواده ملک سلمان

 به گزارش حلقه وصل به نقل از روزنامه الاخبار طی یک اقدام بی‌سابقه در خانواده آل سعود٬ بزرگترین شاهزادگان عربستان که بارزترین آنها پسر بنیان‌گذار حکومت سعودی بود به اتهام خیانت در راستای انجام یک کودتا٬ دستگیر شدند.

از سال 2015 در عربستان برخی از مقامات داخلی و خارجی ناپدید و برخی نیز ربوده می‌شدند و شک و تردیدهایی در خصوص اقامت اجباری عده‌ای از آنها نیز مطرح است. اما فصل جدید اینگونه ناپدید شدن‌ها در شکلی متفاوت از سال 2017 آغاز شد؛ جایی که ساختمان«ریتز کارلتون» ریاض شاهد ربوده شدن «سعد حریری» نخست وزیر سابق لبنان بود.

اما این بار داستان فرق می‌کند و ماجرا مربوط به سرکوب یک گروه از شاهزادگان خیانتکار است؛ این اقدام ولیعهد سعودی در دستگیری عمو و عموزاده به معنای خنثی کردن یک عملیات کودتاست که از پشت دیوارهای کاخ درحال سازماندهی شدن بود.

در این میان بارزترین شاهزاده سعودی دستگیر شده٬ «احمد بن عبدالعزیز» با 77 سال سن بود که به گفته منابع آگاه مردی آرام و ضعیف است. اما نکته‌ای که درباره او جلب توجه می‌کند این است که هربار رسانه‌های غربی درباره حکومت محمد بن سلمان و سناریوهای مختلف برای جایگزینی وی صحبت می‌کنند٬ نام احمد بن عبدالعزیز نیز به میان می‌آید.

اوج این ماجرا در زمان رسوایی جریان قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار مخالف سعودی بود. بازگشت شاهزاده احمد از انگلیس بی‌تردید٬ شک ولیعهد سعودی را که تحت فشار دیپلماتیک و رسانه‌ای فراوانی است٬ به‌ویژه اینکه اظهاراتی مبنی بر جایگزینی وی مطرح می‌شود٬ برانگیخت.

آنچه که اوضاع را برای محمد بن سلمان خطرناک‌تر خواهد کرد٬ پیش‌بینی‌ها درباره قدرت شاهزاده احمد برای ایفای نقش آتی در «هیئت بیعت» عربستان است که گفته می‌شود او یکی از 3 نفری بود که به ولیعهدی محمد بن‌سلمان رای نداد. همچنین یک کلیپ ویدئویی منتشر شده که نشان می‌دهد این شاهزاده در جنگ یمن٬ پادشاه و ولیعهد عربستان را سرزنش می‌کند.

هیئت بیعت عربستان متشکل از فرزندان عبدالعزیز (موسس حکومت سعودی) و دیگر شاهزادگان است که البته کار این هیئت در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ به این صورت که کسی نمی‌داند چه کسی ریاست نشست‌های آن را بر عهده دارد. از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های این هیئت٬ تعیین شرایط سلامت پادشاه و رای‌گیری برای انتخاب ولیعهد است.

طبق آخرین ارزیابی نظام سعودی٬ محمد بن سلمان قادر نخواهد بود از میان فرزندان و یا برادرانش ولیعهد انتخاب کند و ولیعهد بعدی از میان عموزادگان وی خواهد بود. همین موضوع سبب شد تا آرامش حاکم در رژیم سعودی به یک تشویش و بی‌قراری تبدیل شود.

اما شاهزاده بعدی که موجب نگرانی محمد بن‌سلمان و در نهایت دستگیری این شاهزاده شد٬ «محمد بن نایف» ولیعهد سابق سعودی بود.

پس از برکناری محمد بن نایف از سمت ولیعهدی و سپس بازگشت شاهزاده احمد بن عبدالعزیز به کشور٬ با توجه به نزدیکی دو شاهزاده به غرب ؛ آن هم در زمانی که پس از پیامدهای ترور خاشقجی٬ آمریکا اعتماد خود را به بن‌سلمان از دست داده بود٬ شک و تردیدهای زیادی در خصوص احتمال اقدام به کودتا از سوی آنها به وجود آمد.

اما این اطلاعات با اخباری مبنی بر این که بن نایف در اقامت اجباری و شدیدا تحت کنترل بود منافات دارد.

طبق اطلاعات افشا شده٬ این موج دستگیری‌های بن سلمان شامل «نواف بن نایف» برادر ناتنی محمد بن نایف نیز شده است.

تحلیلگران با توجه به اخبار فاش‌شده از کاخ پادشاهی عربستان معتقدند که یا شرایط جسمانی ملک سلمان بسیار وخیم است یا اینکه خبر مرگ او را پنهان می‌کنند.

به گفته تحلیلگران، مرگ ملک سلمان دو نتیجه برای جانشین وی به همراه خواهد داشت: اول٬ بیعت آرام و بدون دردسر٬ و دوم انتخاب ولیعهد اوست که بر عهده هیئت بیعتی است که شاهزاده احمد از نفوذ زیادی در آن برخوردار است .

خاندان سلمان در عربستان که کنترل حکومت کشور را به دست گرفته بود٫ با سیاست‌های این رژیم در بازداشت‌ها و تثبیت نظام آن تلاش کرد تا همه اشکال قدرت در دست ولیعهد آن باشد.

اما پیامدهای جنایت ترور جمال خاشقجی سبب شد تا محمد بن سلمان برای بهبود چهره خود به اقداماتی با نام اصلاح و تغییر روی بیاورد که چهره محافظه‌کار عربستان را به کلی تغییر داده و پس از آن شک و تردیدهایی مبنی بر اینکه شاهزادگان سعودی با حمایت‌های خارجی در حال آماده‌سازی یک کودتا برای جایگزینی بن‌سلمان هستند در ذهن ولیعهد عربستان به وجود آمد. اما بعد از آن موضع «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا در حمایت از محمد بن سلمان٬ تا حدودی این فشارها را برای او کم کرد. با وجود قدرت داخلی زیادی که بن‌سلمان در عربستان از آن برخوردار است٬ اما باید برای حفظ قدرت٬ از طمع‌ورزی‌های احتمالی شاهزادگان دیگر نیز جلوگیری کند.

در هر صورت چه پادشاه مرده باشد و چه زنده٬ مورد هدف قرار دادن مردی مانند شاهزاده احمد به عنوان یکی از پسران بنیان‌گذار حکومت سعودی در عربستان و متهم شدنش به خیانت٬ به معنای آن است که دراین کشور هیچ‌کس از سرکوبگری‌ها در امان نیست.