فراغت طلبی و مصرف گرایی از عوامل کاهش جمعیت در کشور

حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی نژاد، در همایش ملی تبلیغ جمعیت که در هتل خاتم مشهد مقدس برگزار شد اظهار کرد: آنچه که مطالعات نشان می دهد این است که ما با چند گمان غلط مواجه هستیم.

وی افزود: سیاست های غلط دولتی که از سال های 67 آغاز شده است، سیاست های کلی و خاص نظام در مناطق مرزی و حل این مشکل توسط دولت از گمانه زنی های اشتباه در این زمینه است و به نظر می رسد این ها عوامل اصلی کاهش جمعیت نیستند.

زیبایی نژاد تصریح کرد: در شرایط فعلی هر خانواده در کشور 1.5 فرزند دارد اما به نظر من خانوار نمی تواند آمار درستی از جمعیت تولد را ارائه دهدف در این حوزه باروری کلی مطرح می شود. زنی که به سن 50 سالگی رسیده را بررسی می کنیم که چند فرزند داشته است.

رئیس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان حوزه علمیه قم تصریح کرد: در سال 69 هز خانواده 6.9 فرزند داشته است و این آمار در سال 90 به 1.8 دهم رسیده است. 

وی افزود: برای اینکه جمعیت ثابت باشد باید متوسط باروری باید 2.1 دهم باشد زیرا ثبات میزان باروری ارتباط مستقیمی با تعداد مادران در جامعه دارد. در مقیاس کلی کشور با این 2.1 دهم حتمن هر فرد یک دختر دارد.

زیبایی نژاد افزود: در کشور ما کاهش جمعیت نداریم بلکه با کاهش رشد جمعیت مواجه هستیم، رشد به جمعیت در کشور به 1.9 دهم رسیده است.

رئیس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان حوزه علمیه قم افزود: میزان مرگ و میر در کشور بسیار پایین است و این موضوع نیز آهنگ کاهش رشد جمعیت را کند کرده است. ما در دهه 60 جزو جوان ترین کشورهای دنیا بودیم. متولدین سال 60 اکنون 30 ساله هستند ، 30 سال آینده که این افراد به سن مرگ و میر نزدیک می شوند امار کاهش رشد جمعیت شدت بسیار زیادی پیدا می کند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه از دهه 1340 ما سیاست های کنترل جمعیت داشتیم تصریح کرد: از سال 56 تا 58 بر اثر انقلاب اسلامی رشد جمعیت افزایش پیدا کرده و در سال های بعد ثبات نسبی پیدا می کند و از سال 67 رشد جمعیت کاهش می یابد.

زیبایی نژاد تصریح کرد: یک عامل اصلی در این حوزه جنگ است که زمینه ساز کاهش جمعیت شده است و به نظر می رسد ما از این موضوع غفلت کرده ایم با توسعه اقتصادی و توسعه فرهنگی کنترل جمعیت در کشور محقق می شود.

وی به موضوع اموزش و پرورش به عنوان یکی از عوامل اصلی دیگر در کاهش رشد جمعیت در کشور اشاره کرد و افزود: نظام آموزش و پرورش مدرن در ایران توانست کشف و حجاب را زمینه سازی کند و حتی موج روشنفکری را در ایران وارد کرد. این یک عامل مهم در حوزه کاهش جمعیت است، نظام غرب می گوید اگر می خواهید جمعیت کاهش پیدا کند نظام اموزشی مدرن را به آنجا ببرید، قوم بلوچ یکی از اقوامی است که زاد و ولد در آن زیاد است ما باید برای این قوم برنامه ریزی کنیم نه اینکه تنها به فکر احداث دانشگاه آزاد در ان مناطق باشیم.

زیبایی نژاد خاطر نشان کرد: اهل سنت کنترل جمعیت را از نظر فقهی نادرست می دانند برای همین نیازی نیست بخواهیم دلیل اصلی سیاست افزایش جمعیت در ایران را مقابله با اهل سنت عنوان کنیم.

رئیس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان حوزه علمیه خاطر نشان کرد: یکی دیگر از عوامل کاهش جمعیت فرهنگ خاص آن است ، برای مثال بسیار مردم ایران بسیار احساساتی هستند این موضوع حتی در جنبه های آیینی ما هم تاثیر گذاشته است می توان گفت که قانون گذاری ما تحت تاثیر احساسات قرار می گیرد.

زیبایی نژاد گفت: این سنت های غلط نیز یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش ازدواج است و رشد جمعیت است، باید در اینجا این موضوع عنوان شود که افزایش دانشجویان ما پس از انقلاب یکی دیگر از عوامل کاهش رشد جمعیت و تاخیر در ازدواج بوده است.

وی افزود: ما با تحصیلات دانشگاهی در حال نامحسوس کردن بیکاری های جامعه هستیم، این تحولات غیر قابل انکار است. عصر مدرنیته جامد را پشت سر گذاشته ایم و به مدرنیته سیال رسیده ایم، انسان جدید منافع خود را لحظه به لحظه دنبال می کند و به فردگرایی نزدیک شده است.

زیبایی نژاد با اشاره به اینکه فراغت طلبی و مصرف گرایی یکی دیگر از عوامل کاهش جمعیت در کشور هستند خاطر نشان کرد: امروز رمان نویسان ، بنگاه های مد و تبلیغاتی بیشتری تاثیر گذار هستند ما نباید از این عوامل غفلت کنیم.

وی افزود: دین برای هدایت انسان ها امده اما مشتریان همین دین در طول تاریخ تغییر پیدا کرده اند، در آینده ای نزدیک دین به عنوان یک عامل فراغت مطرح می شود. متاسفانه در طول سال ها اخیر ما از این تغییر فرهنگ خاص غفلت کنیم.

استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: چرا امروز مردم در روز عرفه و روز عاشورا به سمت مراسمات مذهبی می روند ؟ چون مردم فراغت طلب شده اند می خواهند خستگی روزانه خود را با عاملی همچون دین حل کنند.

رئیس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان حوزه علمیه خاطر نشان کرد: در دهه اخیر ما با یک روابطی بین دختران و پسران مواجه هستیم که اصلا پایدار نیستند، امروز برخی از جوانان بعد از طلاق نیز با هم زندگی می کنند این بدان معنی است که همه به دنبال یک زندگی فراغتی بدون تعهد هستند.

زیبایی نژاد با اشاره به اینکه ازدواج در شرایط فعلی یک نوع فداکاری محسوب می شود خاطر نشان کرد: در کلان شهرها 27 درصد جوانان مجردی زندگی می کنند این آمار سازمان تبلیغات است. بحث فرهنگ بسیار تاثیر گذار است ما هیچ راه گریزی از ان نداریم.

رئیس دفتر مطالعات و تحقیقات زنان حوزه علمیه اظهار کرد: حقوق تامین اجتماعی و بازنشستگی در کاهش رشد جمعیت کشور تاثیر گذار است، امروز مردم فرزندآوری را یک فعالیت پر هزینه می داند وقتی این دیدگاه وجود دارد و شرایط نیز مناسب نیست رشد جمعیت منفی هم می شود.

وی افزود: مبلغان ما نیز به درستی نتوانسته این مفاهیم را در جامعه ترویج دهند، فرزند آوری یک الگوی دینی است ما نباید اجازه دهیم الگوهای غربی وارد زندگی ما شوند. سیاست های تشویق جمعیت و حمایت از فرزندان توسط دولت باید انجام شود.

زیبایی نژاد تصریح کرد: ما باید شرایط زندگی مردم را در نظر بگیریم، گفتمان خانواده و اجتماع مدارانه باید در جامعه ترویج پیدا کند، آینده نگری و تنهایی انسان عصر جدید باید به عنوان یک دغدغه برای مردم بازگو شود.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه تاثیر کثرت جمعیت بر تربیت فرزندان غیر قابل انکار بوده است خاطر  نشان کرد: الگوی دموکراسی در خانواده باید با مفاهیم خانواده تلفیق داده شود، الگوی مشارکتی را به جامعه القا کنیم که خانواده محور امور باشد نباید زن را از حضور در اجتماع منع کرد.

وی با اشاره به اینکه زنان باید در هیئت هایی که محورهای تقوا در آن مطرح می شوند حضور پیدا کنند خاطر نشان کرد: تشکل زنان متدین در جامعه باید شکل بگیرد، زیرا بدون تشکیل این حلقه ها ما نمی توانیم تاثیر گذار باشیم.