به گزارش حلقه وصل، مرحوم میرزا اسماعیل دولابی می فرمود: موت خیلی خوب است. هیچ چیزی در آسمان و زمین شریفتر و پربرکتتر از موت نیست. در دنیا اگر کسی نمیمرد خیلی بدبخت بود. خداوند اشقیاء را هم نگذاشت بمانند، از بس که لطف داشت. جا داشت اشقیاء را میگذاشت بمانند، در دنیا هِی بلولند، اما خداوند مهربان است.
خودش آفریده، خودش هم میبرد پیش خودش. مدت عمر دنیایی را هم کم قرار داده است. در دنیا 60 سال، 70 سال و یا 100 سال زندگی میکنید. وقتی موت حاصل شد میبینید یک روز بیشتر در دنیا نبودهاید. این دنیایی که این همه برای آن ریاضت کشیدید، زحمت کشیدید، نمایش آن یک روز است. به تو میگویند: چند روز در دنیا بودی؟ میگویی: رفتم یک چرت خوابیدم آمدم. گفتند: تو در دنیا زن گرفتی، بچهدار شدی! گفت: آنها را خواب دیدم. حق هم داری. خوابی که شما میبینی مگر کمتر از این بیداریهاست؟! در خواب میبینی زن بردی و صاحب چند اولاد شدی و بچهها دور و برت هستند. این همه را در ده دقیقه در خواب میبینی. میبینی اولاد داریف زنت هم زنده است، نشسته پیش زنها. همه اولادها ریش و سبیل دارند. حتی یکی از شما پرسید اسم بچه شما چیست؟این خواب است. بیدرای هم که ما میبینیم مثل خواب است.
بیداری آخرت است که خیلی بزرگ است، مال خداست، انسان را قوی میکند. او خودش ایجاد کرده است، خودش با دست خودش در عالم آورده، گردانده و یک کم سرت را از پنجره بیرون داده است. رفت آنجا، حیات پیدا کرد، تولّد یافت، سرش را برگرداند، آمد داخل، مُرد!
سر را در یک لحظه بیرون برد؛ متولد شد. برگشت؛ مُرد! شد دو تا، یکی آنکه آنجا تولّد یافت، یکی هم اینجا که مُرده است. گفت: آیا یک سر بیرون کردنِ من هفتاد سال طول کشید؟! عمر دنیا همین است.
ما چون آخرت را نمیبینیم دنیا را بزرگ میدانیم. از این جهت اگر اخرت پیدا شود سرگرم آن میشویم، میگوییم وای! وای! وای! مثل کسی که چشمش تازه باز شده است. میگوییم وای! وای! وای! دومی هم میگوید، سومی هم میگوید، چهارمی هم میگوید، همه وای وای میکنیم! برای اینکه همه به تدریج میبینند. وقتی دید، انصاف بدهد و به همدیگر تذکر دهید. همه ما در راهیم، بعضیها جلوترند، بعضی عقبتر. ممکن است در میان شما کسی باشد که خدا به او مرحمت کرده باشد، من که نمیشناسم نمیتوانم انکار کنم. خیلیها ممکن است از اینجا جلوتر رفته باشند، ولی ما آنها را نشناسیم.
کتاب طوبی محبّت جلد دوم – ص 27
مجالس حاج محمّد اسماعیل دولابی