تهران: برخی از طنزهای امروز مردم‌آزاری است

به گزارش حلقه وصل، مراسم رونمایی از تازه ترین کتاب ناصر فیض با عنوان «فیضا له» عصر امروز در نمایشگاه بین المللی کتاب و در سالن یاس برگزار شد.

در این مراسم اسماعیل امینی شاعر و طنزپرداز در سخنانی عنوان کرد: استفاده از ابیات شاعران بزرگ برای طنزپردازی به ظاهر کار آسانی است اما در عمل این گونه نیست البته اخیرا  باب شده که حتی در شعرهای عاشورایی و هیاتی هم از این کارها می کنند اما سختی کار در اینجاست که هر بیت از اشعار کهن ما شکل دهنده به یک مضمون در ذهن خواننده است و او نیز انتظار ندارد که این مضمون را با طنز بیامیزد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، ما در این دست اشعار با یک فاصله زبانی و زمانی میان آنچه که هست و آنچه که رخ می دهد مواجه هستیم. شاعران زیادی بدون توجه به این مسئله نقیضه می سرایند غافل از اینکه باید به ظرفیت های مضمونی به اندازه ظرفیت های زبانی توجه کنند.

امینی افزود: کار شاعر طنز با شعر کلاسیک در سه رده قابل توجه است نخست در سطح اندیشه که او باید سعی کند فکر خودش را با یاری گرفتن از شعر قدما به کرسی نشانده و به مخاطب بپذیراند. موضوع دیگر استفاده از امکانات بلاغی زبان برای تصفیه عبارات است که دشوار است و اتفاقا آقای فیض از عهده این موضوع خیلی خوب برآمده است.

وی در پایان گفت: باور رایجی وجود دارد که می گوید طنز مساوی با بی پروایی در بیان است و هر کس طنزپرداز  تر است باید بی پرواتر سخن بگوید در حالی که معیار اصلی طنز نه هیاهو سازی که ارجمندی زبان و کشف هنری به وسیله آن است. طنز پرداز کسی است که حرفش را به شکلی به کرسی بنشاند که خاطری به وسیله آن به غبار ذهنی ننشیند در غیر این صورت به جای طنز پرداز باید به او گفت مردم آزار.

علی داوودی شاعر و مدیر دفتر شعر حوزه هنری نیز در این مراسم در سخنانی گفت: شوخ طبیعی مایه زندگی ما است و یکی از آموزه های اصلی شعر طنز است. یکی از دلایل اینکه بسیاری از اشعار سروده شده در روزگار معاصر را جدی نمی گیرند این است که مایه های طنز در آن ضعیف است.

وی در ادامه افزود: در سالهای اخیر مسئله طنز و شعر طنز با گسترش رسانه ها توسعه خوبی یافته است هر چند که بسیاری از این تولیدات طنزهای درجه ۲ و ۳ به حساب می آیند که تنها کار کشف موضوعی تازه را سخت می کنند. به باور من طنز یعنی معنای واقعی هنر. و این هنر یعنی بیان پنهان کاری ها.

محسن مومنی شریف نیز در این مراسم در سخنانی درباره ناصر فیض گفت: آقای فیض ذاتا طناز است. شعرهای او کوششی نیست بلکه بیشتر در او می جوشد. یادمان باشد بعد از افول حرکت طنازانه گل آقا، مسئله طنز در کشور ما آسیب زیادی دید و شاید بتوان  گفت که فعالیت های دفتر طنز حوزه هنری با حضور آقای فیض و دوستان دیگر در رفع این مسئله نقش بسزایی ایفا کرده است.

آخرین سخنران این مراسم نیز ناصر فیض بود.

وی در سخنان خود با اشاره به انتقادهایی که به وی درباره سرایش نقیضه هایش شده است گفت: من چند سالی است که در فضای مجازی حضور نداشتم اما اخیرا به دعوت یکی از دوستان به یکی از این شبکه های مجازی وارد شدم. در آنجا بود که شخصی به من گفت نقیضه هایی که در اشعار کلاسیک سروده ای توهین به آنهاست و من در پاسخ به او گفتم ما در نقیضه سرایی باید به سراغ اشعاری برویم که دیگران درباره آن ذهنیتی دارند و در مقام مقایسه سعی می کنیم حرفی را بزنیم تا موضعی ناگفته را روشن کنیم.

وی ادامه داد: یکی از بهترین نقیضه های روزگار ما را آقای ابوالفضل زرویی بر اساس کتاب تذکره اولیا نوشته است. این کار او به معنای توهین نیست بلکه معنایش آن است این کتاب چنان در او تاثیر گذاشته و برایش اهمیت داشته است که از بخش هایی از آن برای بیان موضوعاتی در قالب طنز استفاده کرده است.

فیض همچنین گفت: وقتی به وسیله شعر حافظ، طنز می گوییم به معنای بی اهمیت یا کم اهمیت بودن شعر او نیست بلکه با حفظ اعتبار شعر حافظ سعی داریم از آن برای بیان حقایقی استفاده کنیم.