تهران: «خانواده در اسلام» شهید صدر منتشر می‌شود

به گزارش حلقه وصل، کتاب «خانواده در اسلام: کوتاه گفتارهایی درباره خانواده» نوشته آیت الله شهید سید محمد صدر(ره) با ترجمه دکتر سید مهدی نوری کیذقانی (عضو هیأت علمی دانشگاه حکیم سبزواری) از سوی دفتر نشر معارف منتشر می‌شود.

این کتاب ترجمه «الاسره فی الاسلام» است که در هشت گفتار تنظیم شده است: خانواده، هم طرازی از نظر اسلام، روابط اجتماعی میان زن و مرد در اسلام، مرد به عنوان همسر، زن به عنوان همسر، مهریه، کار زن در خانه و بیرون و حقوق والدین.

نویسنده کتاب در بخشی از گفتار اول این کتاب نوشته است: «بدون شک خانواده، پایه اساسی جامعه و هسته اولیه وجود آن است؛ زیرا جامعه چیزی جز افرادی که در آن زندگی می‌کنند، نیست؛ افرادی که روابطی بر مبنای مصالح مشترک بعضی از آنها را با برخی دیگر پیوند می‏‌دهد. لذا هر فردی نتیجه ارتباط عاطفی در چارچوب یک خانواده است. این چارچوب از ابتدای زندگی فرد احساسات و عواطف و اخلاق وی را در بر می‌گیرد و اصول فکری، اخلاقی و اعتقادی و گرایش دیدگاه او به جامعه، هستی و زندگی را شکل می‌دهد. خانواده مهربان و صالح، بهترین و نیکوترین نتایج را به ارمغان می‌آورد و می‌تواند با ایجاد بهترین اصول و شریف‌ترین اخلاق در درون فرزندانش، افرادی شایسته و انسان‌هایی هوشیار تحویل جامعه دهد. از دیگر سو تبهکاری و کینه توزی در جامعه و زندگی یا حرکت در مسیر بدی، جرم و جنایت، از عامل مهمی که به خانواده اولیه مربوط می‌شود سرچشمه می‌گیرد و این به یکی از علل زیر بر می‌گردد: یکی اینکه: خانواده اولیه فرد، عقیده و اخلاق نادرست دارد و فرد از آن الگو می‌گیرد ودر زندگی بر همان راه می‌رود؛ دوم اینکه او در خانه‌ای زندگی می‌کند که ارکان اساسی تشکیل خانواده در آن نیست چرا که ممکن است پدر و مادر از زمان کودکی فرد از یکدیگر جدا شده باشند و فرزند از محبت و نگهداری آنها و تربیت اخلاقی و اعتقادی محروم باشد، لذا خود را در معرض جُرم و گناه قرار می‌دهد.»

وی در ادامه می‌نویسد: «وقتی خانواده دارای چنین اهمیتی است، فرد در صورت شایستگی خانواده شایسته می‌شود و شخصیت وی با ساختار شخصیت خانوادگی شکل می‌گیرد و این فرد با افراد دیگر جامعه را تشکیل می‌دهد و جامعه امت‌ها را و امت‌ها ، بشریت را شکل می‌دهند؛ پس خانواده پایه اساسی در تشکیل و کمال انسانها و افزایش آگاهی، فرهنگ و اخلاق بین انسان‌هاست. لذا اگر جامعه‌ای خوب و زندگی در آن را بخواهیم باید اساس و اصول آن را بسازیم و این از طریق اصلاح خانواده و تربیت نیکوی افراد آن میسر می‌شود تا این خانواده منجر به جامعه‌ای با افراد شایسته از نظر کمال انسانی شود. قانون جاویدان و گستردۀ اسلام به تمام این موارد توجه دارد و به ایجاد خانواده بسیار اهمیت داده و آموزه‌های بسیاری را برای آن اختصاص داده است و برای ساختن خانواده به بهترین شکل که منجر به جامعۀ نیکو و بهترین افراد شود تلاش نموده است. قوانین اسلام برای ثمر دادن و عملی شدن در جامعه تنها به ایمان جامعه به این قوانین و تلاش برای پیروی و دنبال نمودن آنها نیاز دارد. بنابراین هر فردی باید جهت عملی شدن حقیقی این آموزه‌ها خویشتن را مسئول بداند تا به خانواده‌ای نیکو و فرزندانی خوب دست یابد و به خیر دنیا و آخرت برسد و در نتیجه عدالت و آسایش در جامعه‌ای انسانی فراگیر شود. اگر بخواهیم سخن از خانواده در اسلام را آغاز کنیم باید نظریه اسلام در مورد خانواده را به عنوان یک کل، بیان کنیم و سپس به  مطالب دیگر مانند حقوق و تکالیف هر یک از افراد خانواده برسیم تا مقدار اهمیت اسلام به خانواده و میزان درستی و دقت احکام آن را در تنظیم و ساماندهی خانواده را تبیین نماییم.»

شهید آیت‌الله سید محمد صدر، فرزند آیت‌الله سید محمدصادق صدر، پدر مقتدی صدر و پسرعموی و شاگرد متفکر شهید آیت الله سید محمدباقر صدر(ره) است که در هفدهم ربیع الاول 1362ق (برابر با 3 فروردین 1322 خورشیدی) به دنیا آمد. وی از علمای مبارز عراق بود که آثار علمی زیادی از خود برجای گذاشت. در دوران زندگی خود با حکومت مستبد صدام مبارزه کرد و عاقبت نیز در شامگاه 30 بهمن 1377ش، به دست نیروهای بعثی در حین بازگشت از مسجد در مسیر منزلش به همراه دو تن از پسرانش به شهادت رسید.

آیت‌الله سیدمحمد صدر علاوه بر خدمات علمی و فتوایی در زمان حیاتش، اقدامات امیدبخش اجتماعی را در عراق استبدادزده آغاز کرد که بارزترین آن زنده کردن «نمازجمعه» بود. او شبکه‌ای از ائمه جمعه را منصوب و با تشکیل شبکه وکلاء خود در سراسر مناطق شیعه نشین عراق، احیای مجدد شیعه در عراق را تسریع بخشید. او عزاداری برای اباعبدالله الحسین(ع) و دیگر امامان معصوم(ع) را پس از آنکه مدت‌ها از سوی حکومت بعث صدامی ممنوع بود، اقامه و خود در سالروز شهادت امیرالمؤمنین(ع) در منبر مسجد کوفه، قصیده خوانی کرد و چنان شوری به پا کرد که آن عزاداری پس از بیست سال ممنوعیت، در خاطره‌ها ماندگار شد. از دیگر آثار ماندگار اجتماعی و سیاسی او «واجب کردن پیاده روی از نقاط مختلف عراق به سوی کربلا در نیمه شعبان» بود که منجر به حرکت عظیم مردمی و وحشت حکومت مستبد رژیم بعث عراق گردید.

از دیگر اقدامات او ایجاد دادگاه اسلامی در برابر دادگاه دولتی بود که به جای قانون مصوب دولت بر پایه حکم شرع بود. همجنین چاپ و نشر مجله «الهدی» که به موضوعات سیاسی، اجتماعی و حوزوی می‌پرداخت از دیگر اقدامات او بود. هدف او پیگیری حرکتی بود که توسط آیت الله سید محمدباقر صدر به ‌منظور تشکیل حکومت اسلامی آغاز شده بود. او اعتقاد داشت «اسلام همه را به تأسیس حکومت اسلامی در همه جوامع مسلمان دستور می‌دهد.»

وی که به شهید صدر ثانی مشهور است، از حامیان جدی نظام جمهوری اسلامی ایران بود و بر وحدت اسلامی بسیار تأکید داشت. برای امام خمینی احترام خاصی قائل بود و درباره رهبر معظم انقلاب، آیت الله خامنه‌ای می‌گفت: «دولت ایران، دولت ولی فقیه و آیت‌الله خامنه‌ای، ولی امر مسلمانان است.»