به گزارش حلقه وصل، پارلمان عراق به تازگی مصوبه‌ای را به تصویب رسانده است که بر اساس آن، نظامیان بیگانه از جمله نیروهای آمریکایی باید خاک این کشور را ترک کنند. به منظور بررسی ابعاد مختلف این مصوبه گفت‌وگویی با حسن دانایی فر سفیر سابق ایران در بغداد انجام دادیم که محورهای مهم این مصاحبه به شرح زیر است:
پارلمان عراق لایحه خروج نظامیان بیگانه از این کشور را تصویب کرده است.دولت عراق قطعا در راستای لایحه خودش اقدام خواهد کرد.
مردم عراق تجربه مبارزه با اشغالگری را دارند لذا چنانچه اشغالگر از خواست عراقی‌ها تمکین نکند، قطعا با او مبارزه خواهد شد.
اگر آمریکا بگوید از عراق خارج نخواهم شد، در این صورت با نیروهای مقاومت در داخل عراق روبرو خواهد شد. تمام جریان‌های مقاومت عراق با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند از این به بعد حضور نظامیان آمریکایی در عراق غیرقانونی است.
آمریکایی‌ها برای تصمیم‌گیری درباره خروج نظامیانشان از عراق زمان زیادی ندارند و بایستی به سرعت تصمیم بگیرند.
عملیات ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا معادله جدیدی در غرب آسیا به‌وجود آورد که سرانجام آن خروج نظامیان آمریکایی از این منطقه است.
متن این مصاحبه در زیر می‌آید:
مصوبه پارلمان عراق مبنی بر خروج نظامیان بیگانه از این کشور برای دولت عراق تا حد الزام‌آور است؟ آیا در این صورت نظامیان آمریکایی از عراق خارج خواهند شد؟
دانایی فر: فرمودید مصوبه پارلمان عراق چقدر برای دولت این کشور الزام‌آور است. دولت به پارلمان لایحه خروج نظامیان بیگانه از عراق را ارائه داده است. در حقیقت، دولت بغداد درخواست خروج این نظامیان را داده است. اگر طرح بود بله ولی دولت لایحه به پارلمان برده است. وقتی‌که دولت لایحه به پارلمان ببرد دیگر سئوال اول شما وارد نیست. اکنون پارلمان عراق لایحه خروج نظامیان بیگانه از این کشور را تصویب کرده است. هنگامی که لایحه به پارلمان ارائه می‌شود یعنی این خواست دولت است. طرح نبوده که از طرف پارلمان به دولت ابلاغ شود. در لایحه دولت گفته من می‌خواهم این کار را انجام و نظر پارلمان را جویا شده و مجلس هم آن را تصویب کرده است لذا دولت عراق قطعا در راستای لایحه خودش اقدام خواهد کرد.
با توجه به مخالفت آمریکا با خروج نظامیانش از عراق، آینده حضور نظامیان این کشور در عراق به کجا می‌رسد؟
دانایی فر: آمریکایی‌ها مخالفت بکنند یا نکنند، مهم نیست. مهم این است چه مضامین و فرآیندی بعد از آن به‌دست می‌آید، شما می‌دانید دولت عراق با آمریکا توافقنامه امنیتی امضاء کرده است. در این توافقنامه آمده است هرکدام از دو طرف می‌توانند از آن خارج شوند. حال، دولت بغداد به دلایلی اعلام کرده که نمی‌خواهد در این توافقنامه باقی بماند و پارلمان نیز آن را تصویب کرده است. یعنی حضور نظامیان آمریکایی در عراق که بر اساس یک توافقنامه بوده دیگر دولت بغداد حضور آنان در عراق را به رسمیت نمی‌شناسد. حضور غیررسمی نظامیان بیگانه در یک کشور اشغالگری محسوب می‌شود. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم، ملت عراق تجربه یک دوره مبارزه با اشغالگری را دارند و تجربه خوبی هم در این زمینه دارند. از سال ۲۰۰۳ عراق به اشغال نظامیان آمریکایی درآمد تا اواخر سال ۲۰۱۰ که مردم عراق اشغالگران را از کشورشان بیرون راندند، نشان می‌دهد مردم عراق تجربه مبارزه با اشغالگری را دارند لذا چنانچه اشغالگر از خواست عراقی‌ها تمکین نکند، قطعا با او مبارزه خواهد شد.
توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا دارای بخش‌های اقتصادی، آموزشی، گردشگری و ... است. برخی تحلیلگران عراقی می‌گویند لغو این توافقنامه مشروط به آن است که مثلا دولت بغداد به طرف مقابل برون رفت خود را از توافقنامه مزبور ابلاغ کرده و یکسال از این موضوع گذشته باشد و در اینجا تسویه حساب‌هایی نیز وجود دارد که باید انجام شود. نظر شما در این زمینه چیست؟
دانایی فر: در اینجا باید دو موضوع یعنی حقوقی و اجرایی را از یکدیگر جدا کنیم. موضوع حقوقی به این است که دولت بغداد به هر دلیلی لایحه خروج نظامیان بیگانه از عراق را به پارلمان برد و در آنجا تصویب شد. موضوع دیگر بحث اجرایی ( پایان توافقنامه ) است که آیا باید تسویه حساب کنند؟ کدام طرف به طرف مقابل چه چیزی بدهد و چه چیزی ندهد. همانطوری که ترامپ به تازگی گفته است آمریکا هزینه‌های زیادی کرده از عراق بیرون نمی‌رود و اگر بخواهد از این کشور خارج شود، باید تسویه حساب صورت گیرد و بغداد پول هزینه‌های آمریکا در عراق را بپردازد. به هرحال ، باید منتظر بود تا ببینیم در روزهای آینده چه اتفاقاتی رخ می‌دهد.
اگر شرایط عادی باشد، عراقی‌ها به خروج نظامیان بیگانه از کشورشان رای دادند لذا آمریکایی‌ها باید از این کشور خارج شوند. حال آمریکا از این کشور نمی‌خواهد بیرون برود. اگر خواست برود در مرحله ای قرار می‌گیرد که شما به آن اشاره کردید یعنی تسویه حساب‌ها و بحث اجرا. اگر آمریکا بگوید از عراق خارج نخواهم شد، در این صورت با نیروهای مقاومت در داخل عراق روبرو خواهد شد. تمام جریان‌های مقاومت عراق با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند از این به بعد حضور نظامیان آمریکایی در عراق غیر قانونی است.
با توجه به اینکه در داخل آمریکا در خصوص خروج نظامیان این کشور از عراق اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی مقامات آمریکایی معتقد به خروج از عراق هستند و برخی دیگر که طرفداران ترامپ هستند، بر ادامه حضور در این کشور تاکید می‌کنند. شما می‌دانید که فرمانده نظامیان آمریکا در عراق به مقامات بغداد نامه داده بود که ما می‌خواهیم عراق را ترک کنیم. در همین حال، مقامات پنتاگون اصالت این نامه را تکذیب کردند. حال، با توجه به اختلافات داخل آمریکا شما فکر می‌کنید سرانجام واشنگتن چه تصمیمی در این زمینه خواهد گرفت؟
دانایی فر: در داخل عراق در خصوص برون رفت نظامیان آمریکایی از این کشور دودستگی وجود ندارد. دولت بغداد، مردم عراق و نیروهای مقاومت برای حفظ حاکمیت ملی این کشور یک حرف دارند، آمریکایی‌ها باید بروند. این یک سمت معادله است.
طرف دیگر معادله که آمریکایی‌ها هستند در بین آنان دو دستگی وجود دارد. یک گروه که بیشتر دموکرات‌ها هستند، معتقدند نظامیان آمریکایی باید عراق را ترک کنند. گروه دوم بر باقی ماندن آنان در عراق اصرار دارند. به هرحال، ما باید صبر کنیم تا ببینیم کشمکش و اختلاف درونی آمریکا به کجا ختم می‌شود. آمریکایی‌ها برای تصمیم گیری درباره خروج نظامیانشان از عراق زمان زیادی ندارند و بایستی به سرعت تصمیم بگیرند. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم عراق پس از شهادت سردارحاج قاسم سلیمانی وارد مرحله جدیدی شده‌است. شهادت سردار سلیمانی می‌تواند مسائل جدی برای آمریکا در عراق و حتی غرب آسیا بوجود بیاورد.
دولت بغداد برای اجرای مصوبه پارلمان عراق طی روزهای آینده چه تصمیمات و اقداماتی در حوزه سیاسی میدانی خواهد گرفت تا آمریکا مجبور به خروج نظامیانش از عراق شود؟
دانایی فر: این یک مرحله‌ای دارد که مراحل عمومیش در حال طی شدن است. اگر خروج نظامیان آمریکایی از عراق طولانی‌تر شود، دولت بغداد ابزارهایی دارد که ممکن است دیپلماتیک و حقوقی باشد. ممکن است دولت عراق در این زمینه در دادگاه‌های بین‌المللی طرح شکایت کند. همچنین با توجه به قوانین عراق که نظامیان آمریکایی را دیگر متحد این کشور نمی‌داند بلکه به‌عنوان نیروهای اشغالگر شناخته می‌شوند، این حق قانونی برای نیروهای مقاومت عراق بوجود می‌آید که با نظامیان اشغالگر برخورد کنند.
پارلمان عراق زمان مشخصی را برای اجرای مصوبه اخیرش تعیین نکرده است. با توجه به اینکه دولت کنونی بغداد، دولت پیشبرد امور است. شما فکر می‌کنید دولت بعدی چقدر به اجرای این مصوبه پایبند خواهد بود؟
دانایی فر: مصوبه پارلمان عراق لازم‌الاجراست مگر اجرای این مصوبه آنقدر طول بکشد تا پارلمان جدید تشکیل شود و دولت طی لایحه جدیدی به پارلمان درخواست لغو مصوبه خروج نظامیان بیگانه از عراق را بکند. این یعنی ماه‌های آینده اما در شرایط کنونی پارلمان لایحه دولت را تصویب کرده است. در اینجا باید بگویم دولت پیشبرد امور نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند اما در اینجا پارلمان تصمیم‌گیری کرده است. لذا مصوبه پارلمان درباره خروج نظامیان بیگانه از عراق تبدیل به قانون شده است و دولت پیشبرد امور باید قانون را اجراء کند.
ترامپ عراق را تهدید به اعمال تحریم‌های اقتصادی و نظامی کرده است. به نظر شما این تهدید چقدر قابلیت اجرایی دارد؟
دانایی فر: آمریکا به تحریم کشورها اعتیاد پیدا کرده است و دوز آن را بالاتر می‌برد و هرجا گیر می‌کند، سلاح پوسیده تحریم را به کار می‌گیرد. درست است که آمریکا عراق را تهدید به تحریم کرده است اما از یک جای دیگر نخ نما خواهد شد. هنگامی که آمریکا از سلاح تحریم در جاهای مختلف استفاده می‌کند، دیگر این ابزار ارزشی ندارد. در حقیقت، آمریکا دیگر از این ابزار و سلاح نتیجه نخواهد گرفت و اثر این تحریم‌ها از بین خواهد رفت.
اگر نکته‌ای بود که شما لازم می‌دانید بیان شود، خوشحال می شویم آن را بشنویم.
دانایی فر: بنده فکر می‌کنم عملیات ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا معادله جدیدی در غرب آسیا به‌وجود آورد که سرانجام آن خروج نظامیان آمریکایی از این منطقه است.
از فرصتی که در اختیار ما قراردادید سپاسگزارم.
دانایی: خواهش می کنم. موفق باشد.