تهران: صدف نبوت؛ جدیدترین اشعار غلامرضا سازگار

به گزارش حلقه وصل، دفتر هنر و ادبیات هلال به تازگی مجموعه‌ای دیگر از سروده‌های فاطمی غلامرضا سازگار، پیرغلام حسینی و از شاعران پیشکسوت آیینی، را با عنوان «صدف نبوت 8» روانه بازار کتاب کرده است. این اثر دربردارنده سروده‌های منتشر نشده از شاعر است که در مدح و مرثیه بانوی دو عالم، حضرت زهرا(س)، سروده شده‌اند؛ اشعاری که نشان‌دهنده ارادت سازگار به خاندان نبوت است.

تاکنون چندین مجلد از سروده‌های سازگار در رثای حضرت فاطمه(س) در قالب «صدف نبوت» در ایام فاطمیه و یا در آستانه فرارسیدن به این ایام منتشر شده است. سازگار که روشی سنتی در شعر آیینی دارد، با تأسی به منابع حدیثی و تاریخی، بدون پرداختن به موارد واهی و یا مجعول در سنت و آیین، به مدح اهل بیت(ع) می‌پردازد، در سروده‌های فاطمی نیز چنین رویه‌ای دارد.

از دیگر ویژگی‌های اشعار سازگار در حوزه شعر فاطمی، رعایت وحدت و پرهیز از بیان مسائلی است که وحدت میان مذاهب اسلامی را نشانه گرفته است. وی در این‌باره می‌گوید: خود شخصیت و سیره حضرت زهرا(س) همواره محل وحدت میان اهل سنت و شیعه است. از این منظر، پیوسته در طول تاریخ از سوی اهل سنت شاهد نگاه احترام‌آمیز به این بانوی دو عالم هستیم.

وی با اشاره به برخی از نظرات راجع به ایام فاطمیه افزود: هیئات مذهبی باید هنر داشته باشند و در عین حفظ وحدت، به بیان مظلومیت بانوی دو عالم(س)، حضرت صدیقه طاهره هم بپردازند. باید مسائلی که در هیئات تحت این موضوع عنوان می‌شود، مستدل و با دانش و برهان باشد تا مستمع آن را بپذیرد و از سوی دیگر خللی در وحدت میان مذاهب اسلامی ایجاد نکند.

از دیگر ویژگی‌های کتاب حاضر، تنوع مضمونی در موضوع فاطمیه است؛ در این سروده‌ها می‌توان مدح و مرثیه را به روشی سنتی و با زبانی ساده و دلنشین خواند:

فاطمه گفت میان در و دیوار علی
می‌دهم جان به ره حیدر کرار علی
حق طرفدار علی‌‌ست
فاطمه یار علی‌ست

و یا

مهدی سرت سلامت، کشتند مادرت‌ را
بردند سوی مسجد جد مطهرت را
حق علی ادا شد، یار علی فدا شد...

از این جهت مجموعه «صدف نبوت» به ویژه کتاب حاضر علاوه بر اینکه نشان‌دهنده سبک سازگار در شعر فاطمی است، می‌تواند الگوی مناسبی هم برای شاعران جوان‌تر در نوع نگاه به مضامین آیینی و استفاده از ظرفیت‌های پرداخته نشده این حوزه باشد. سازگار که از ریش‌سپیدان این حوزه است، حق استادی بر گردن بسیاری از شاعران این وادی دارد، از این رو، کسانی که تجربه حضور در جلسات او را نداشته‌اند، از این طریق می‌توانند علاوه بر حظ معنوی از قرائت سروده‌ها، به راه و رسم شاعری در این حوزه نیز دست یابند.

در مقدمه این کتاب آمده است: « «صدف نبوت 8» مجموعه‌ای در ستایش بانوی آب است و ستایش بانوی آب ستایش همه خوبی‌هاست، ستایش وفاداری و مهربانی است و ستایش نهایت‌ بندگی ِکبریاست...

ستایش بانوی آب ستایش آیه «تطهیر» است، ستایش خانه‌ای گلین که فرش آن بهشتِ بی‌پایان خداست سقف آن عرش رحمان... و این خانه گلین همان خانه‌ای است که امیر زمین و آسمانها بر خاک آستانه آن خفت و پدرِ خاک شد... و پیمان خانه‌ای است که پیامبرِ مهربانی هرگاه که از سفر باز می‌گشت نخست مشتاقانه به سوی آن می‌شتافت... و این خانه گلین خانه رنج‌های تنهاترین مرد تاریخ علی و نورانی‌ترین بانوی آسمانها زهرا است... و شاعر صدف نبوت 8 حاج غلامرضا سازگار ازاین خانه می‌گوید و از روزی که نامحرمان ولا، هیزم بر در آن نهادند...»

سازگار که از پیشکسوتان شعر آیینی است، در اشعارش «میثم» تخلص می‌کند. برخی از شعرهای او در زمره‌ ماناترین آثار آیینی قرار می‌گیرند. اشعار سازگار نه اینکه از لحاظ ادبی دارای پیچیدگی‌ها و اتفاقات زبانی خاصی باشند، بلکه اتفاقاً سهل ممتنع و همه فهم بودن زبان اشعار او باعث شده است که بسیار مورد توجه قرار گیرد.

اندیشه‌ متعالی و حرف‌های روشنگرانه در شعر به همراه سلامت کلام و صحیح و مستند بودن وقایع در بیان مدح و مراثی اهل بیت(ع) نکته‌ بسیار مهمی است که غلامرضا سازگار همیشه به آنها توجه دارد و در اشعارش کمتر می‌توان به ایرادات محتوایی برخورد. سازگار شاعری استاد دیده و مداحی پای منبر پرورش یافته است و این امر ساختار ذهنی او را بسیار سالم بار آورده است.

علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب و آشنایی با سبک نوحه‌های آن می‌توانند به اینجا مراجعه کنند.