تهران: نقد دیدگاه‌های محسن کدیور درباره مرجعیت کتاب شد

به گزارش حلقه وصل، کتاب «ارتقای مرجعیت شیعه» (بررسی انتقادی کتاب ابتذال مرجعیت شیعه اثر محسن کدیور) نوشته حسن علی پور وحید از سوی دفتر نشر معارف منتشر شد.

پژوهش پیشِ رو، نقد و بررسی کتاب «ابتذال مرجعیت شیعه»، اثر محسن کدیور است. این نوشتار نخست در قالب سلسله مقالات در «جرس» انتشار یافت و بعداً در قالب کتاب الکترونیکی در فضای مجازی از سوی وب‏‌سایت رسمی نویسنده منتشر شد.

نویسنده در این نوشتار می‌کوشد تا با ارائه برخی استنادها و استدلال‌ها، اجتهاد و مرجعیت آیت الله العظمی خامنه‌ای را نقد و نفی کند.

«ارتقای مرجعیت شیعه» در چهار بخش و سه پیوست سامان یافته است: بخش اول به کلیات و بیوگرافی کدیور می‏‌پردازد. بخش دوم، انگیزه‏‌های آفرینش «ابتذال مرجعیت شیعه» و عواملِ مؤثر بر متن را به اختصار می‏‌کاود. بخش سوم، مهم‏ترین اصول و شبهات حاکم بر نوشتار کدیور را گزارش و پاسخ می‏‌دهد. بخش چهارم نیز تراز کنونی فقاهت آیت‏‌الله العظمی سیدعلی خامنه‏‌ای و بُرد جهانی و ابعاد فرامذهبیِ مرجعیت ایشان را روایت می‏‌کند.

روانشناسی ریزش در حوزه‌های علمیه، زخم‌هایی مثل خوره و تکرار تاریخ با دو نامه عناوین سه پیوست این کتاب هستند.

حسن علی پور وحید در بخشی از کتاب می‌نویسد: «نویسنده محترم «ابتذال» [محسن کدیور] هدف نوشتار را انتقاد از مرجعیت رهبر انقلاب اسلامی معرفی می‌کند؛ ولی بارها عدالت و صلاحیت بسیاری از مراجع و مجتهدان معاصر شیعه را نیز زیر سؤال می‌بَرد. هرچند کدیور رویکرد خود را تحقیق و تفقّه می‌خواند؛ ولی خواننده به راحتی انگیزه سیاسی نیرومند و مسلّطی را می‌یابد که در پسِ واژگان، سطرسطر و صفحه صفحه کتاب را مدیریت می‌کند و جریانی مصمم و خستگی ناپذیر می‌آفریند تا وثاقت و صلاحیت فقهی همه مراجع و فقهایی را که همراه و حامیِ نظام اسلامی هستند، مخدوش جلوه دهد.»

وی در ادامه می‌افزاید: «دیالکتیک ذهنیِ مسلط بر «ابتذال مرجعیت شیعه» و نوشتار مکمّل و همزاد آن یعنی «استیضاح رهبری» در تعامل با عواملی چون «دشمنی» با نظام اسلامی به شدت تأثیر پذیرفته، تغییر و تحولات درونی آن، متأثر از مؤلفه‌هایی این چنین تعریف و تحلیل می‌شود. منطق، ذهن و زبانِ غالب بر متن «ابتذال مرجعیت شیعه» اتهام و انتقام نسبت به مرجعیت و مجتهدان شیعه را پی می‌گیرد. دشمنی آشکار با نظام اسلامی، پرده‌ای میان ذهن نویسنده و واقعیت می‌کشد و مانع از درک و دیدن حقایق می‌شود. از این رو، «ابتذال مرجعیت شیعه» به شدت فضای فیلترینگ را گذرانده و لجاجت و انکار واقعیت در شمار فیلترهای قدرتمندی است که بر سر راه یک یک گزاره‌ها نشسته و مانع از ورود و خروج آزاد اطلاعات و داده‌ها می‌شود.»

نویسنده بیان می‌کند: «منطق حاکم بر «ابتذال مرجعیت» محتوا را به گونه‌ای سامان می‌بخشد که خواننده باید از مفاهیم نهفته و لایه‌های میانی متن، به تفکر جهت دار و مدیریت شده از سوی محافل خاص برای مرجعیت شیعی هدایت شود. کتاب در فرجام خویش مدلی از مرجعیت را الگوسازی و به جامعه شیعی ارائه می‌دهد که قلّه آن آقای منتظری و برخی از منتقدان و معارضان نظام اسلامی است. خواننده با مرور متن، بارها این یافته را در ذهن و بر زبان خویش جاری می‌بیند که «عناصر و انگیزه های غیرمعرفتی، روزنه‌ها را بر ورود و خروج عوامل معرفت و فقاهت مسدود ساخته‌اند و سرنوشت استدلال‌ها و استنتاج‌ها را عواملی جز علم و معرفت تعیین می‌کند». «ابتذال مرجعیت شیعه» معرکه ای است برای تقویتِ نظریه معرفت شناسیِ «تأثیر ساحات غیرمعرفتی بر ساحت معرفت» و دست یازیدن مؤلفه‌های غیرمعرفت بر معرفت در یک متن به ظاهر علمی.

کتاب «ارتقای مرجعیت شیعه» در 208 صفحه و تیراژ 1000 نسخه و قیمت 7500 تومان از سوی دفتر نشر معارف عرضه شده است. این ناشر پیش از این کتاب «مکتب در فرآیند نواندیشی» (نقد دیدگاه‌های دکتر محسن کدیور در حوزه شیعه شناسی) را از همین نویسنده منتشر کرده است و تا پایان سال جاری کتاب «اسلام  رحمانی» را نیز منتشر می‌کند.