به گزارش حلقه وصل، وضعیت نامناسب آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور سبب شد لایحه هوای پاک تدوین و به مجلس شورای اسلامی ارائه شود تا با الزام دستگاه‌ها به رفع مشکل آلودگی هوا شاهد کاهش آلودگی کلانشهرها باشیم.
سازمان محیط زیست موظف به تهیه لایحه هوای پاک شد تا درواقع این لایحه تکمیل کننده قانون مصوب سال ۷۹ باشد که تا سال ۸۴ به خوبی اجرا شده بود، اما با توجه به اینکه از سال ۸۴ به بعد اجرای آن با چالش‌هایی مواجه شد و عملا هیچ‌گاه به اجرا درنیامد این قانون تهیه شد تا از طریق تکالیفی که برای دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها مشخص کردیم اجرای آن الزامی شود.
یوسف رشیدی مدیر اسبق مرکز ملی هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست پیش از تصوی این لایحه گفته بود اگر بنزین را هم به کیفیت یورو ۴ برسانیم، چون خودروهای ما استاندارد نیستند، تاثیری در کاهش آلودگی هوا ندارد و بالعکس آنها هم از ارتقاء استانداردهای تولیدات خود طفره رفتند وی همچنین با اشاره به اینکه در لایحه هوای پاک موضوع کاهش سن معاینه فنی نیز ارائه شده است، گفت: در لایحه پیشنهادی به مجلس در قالب قانون هوای پاک، آلودگی صوتی، معاینه فنی، کنترل کنیستر و کاتالیست و موضوع ریزگردها دیده شده و با توجه به اینکه ریزگردها مشکل جدید شهرهای مرزی و تهران هستند که امروز نقش مهمی در آلودگی هوا دارند، لذا کنترل و مهار و احیای تالاب ها در این لایحه دیده شده ،همچنین وزارت نیرو موظف است که حق آب تالاب ها را پرداخت کند. در کل دولت را موظف کردیم که از استان های مرزی و تالاب ها حمایت کند و بودجه ای را برای آن ها اختصاص دهد.
در لایحه هوای پاک به استانداردهای جدید در خودروها و سوخت توجه شده بود و به طور مشخص وظایف دستگاه های اجرایی از جمله وزارت خانه‌های نفت، نیرو، کشور، راه و شهرسازی، امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان حفاظت محیط زیست، معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی مشخص شد وقرار بود در صورتی که هر یک از دستگاه‌ها، وظایف خود را انجام ندهند مورد بازخواست قرار خواهند گرفت.
تمام این دستگاه‌ها موظف شدند با توجه به لزوم اهتمام جدی برای مقابله موثر با آلودگی هوا، اقداماتی در زمینه سوخت، خودروهای در حال حرکت، منابع ساکن، خودروهای نو، نیروگاه‌ها، مدیریت حمل و نقل و تقاضای سفر، پایش و پیش بینی هوا، آموزش و اطلاع رسانی و زیرساخت های شهری انجام دهند.
این مصوبه تمام دستگاه‌های اجرایی را مکلف و موظف کرد، تمام مسؤولیت‌های محول شده را در زمان بندی تعیین شده به نحو مطلوبی اجرا شود.
برنامه ابلاغی شامل وظایف دستگاه‌های اجرایی برای مقابله با آلودگی هوا و استانداردهای تولید خودرو تا سال ۱۴۰۲ با موافقت دولت و در راستای حفظ محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا به ویژه در کلان شهرها است و تمام دستگاه‌های اجرایی موظف‌اند اعتبارات لازم برای تحقق اقدامات موضوع را در بودجه سنواتی خود پیش بینی کنند.
۱.۱ وظایف وزارت نفت در مبحث سوخت:
توقف افزودن حلال‌های صنعتی تولیدی واحدهای پتروشیمی تحت عنوان اکتان افزا و پترو بنزن؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ ظرف مدت ۳ ماه.
توزیع سوخت با استانداردهای یورو ۴ و دیزل با گوگرد کمتر از ۴۰ قسمت در میلیون در تبریز (از ابتدای مردادماه ۱۳۹۳) در اصفهان و شیراز (از ابتدای مهرماه ۱۳۹۳) و در اهواز و مشهد (از ابتدای آذرماه ۱۳۹۳) با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست.
استاندارد سازی سوخت مصرفی مطابق با استاندارد یورو ۴ و یورو ۵ حداقل در کلان شهرها و استاندارد سازی سوخت مصرفی نیروگاه ها مطابق با مصوبات شورای عالی حفاظت محیط زیست؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۳۶ ماه.
۱.۲ وظایف وزارت نفت در مبحث منابع ساکن هم به شرح زیر بیان شده است:
تکمیل اجرای طرح کهاب (کاهش، هدایت و انتشار بخارهای بنزین) در کشور شامل مخازن، تانکر و نازل جایگاه؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۲۴ ماه.
کنترل آلودگی ناشی از سامانه های (سیستم های) گرمایش و سرمایشی (خانگی و تجاری) و هوشمندسازی موتورخانه‌ها؛ با همکاری وزارت کشور، سازمان ملی استاندارد ایران و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶۰ ماه .
*توسعه استفاده از واحدهای تولید همزمان برق، برودت و گرمایش به میزان حداقل سالیانه ۲۰۰ مگاوات؛ با همکاری وزارت نیرو؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
۱.۳ وظایف وزارت نفت در مبحث مدیریت حمل و نقل و تقاضای سفر:
*ارائه برنامه زمان‌بندی دسترسی به اهداف سهم حمل و نقل عمومی مطابق با قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت - مصوب ۱۳۸۶ - با استفاده از ظرفیت بند (ق) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور؛ وزارت نفت در مباحث درون شهری با همکاری وزارت راه و شهرسازی در مباحث برون شهری و همچنین وزارت کشور؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۳ ماه.
۲.۱ وظایف وزارت نیرو در مبحث سوخت:
اختصاص حداقل ۱۰ درصد از ظرفیت‌های جدید تولید برق به نیروگاه‌های بادی، خورشیدی، زیست توده و زمین گرمایی و حمایت از توسعه شبکه هوشمند انرژی؛ وزارت نیرو با همکاری معاونت علمی و فناوری رییس جمهور؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست ؛ در مدت ۶۰ ماه ( ۵ سال)
۲.۲ وظایف وزارت نیرو در مبحث خودروهای نو:
منوط شدن شماره‌گذاری خودروهای دیزلی به نصب صافی (فیلتر) دوده؛ با همکاری معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ تا اول سال ۹۴.
ارائه برنامه تولید و واردات خودروها و موتورسیکلت‌های برقی و هیبریدی در داخل کشور؛ با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه .
۲.۳ وظایف وزارت نیرو در مبحث منابع ساکن:
توسعه استفاده از واحدهای تولید همزمان برق، برودت و گرمایش به میزان حداقل سالیانه ۲۰۰ مگاوات؛ با همکاری وزارت نفت؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه .
۲.۴وظایف وزارت نیرو در مبحث نیروگاه‌ها:
ارائه برنامه بازسازی و نوسازی و افزایش بهره‌وری و ارتقای فناوری و بازدهی (راندمان) حرارتی؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
تبدیل نیروگاه‌های توربین گازی موجود به نیروگاه سیکل ترکیبی و تولید همزمان برق و حرارت (CHP)؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۳۶ ماه.
۳.۱ وظایف وزارت کشور در مبحث منابع ساکن:
کنترل آلودگی ناشی از سامانه‌های (سیستم‌های) گرمایش و سرمایشی (خانگی و تجاری) و هوشمند سازی موتورخانه‌ها؛ با همکاری وزارت نفت، سازمان ملی استاندارد ایران و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶۰ ماه .
۳.۲ وظایف وزارت کشور در مبحث مدیریت حمل و نقل و تقاضای سفر:
ارائه برنامه زمان‌بندی دسترسی به اهداف سهم حمل و نقل عمومی مطابق با قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت ـ مصوب ۱۳۸۶ ـ با استفاده از ظرفیت بند (ق) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور؛ وزارت نفت در مباحث درون شهری با همکاری وزارت راه و شهرسازی در مباحث برون شهری و همچنین وزارت کشور؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۳ ماه.
تدوین برنامه مدیریت تقاضای سفر به منظور کاهش سفرهای درون شهری منطبق بر طرح های جامع آمد و شد (ترافیک) در کلان شهرها؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۱۲ ماه.
۳.۳ وظایف وزارت کشور در مبحث خودروهای در حال در حرکت:
تعویض کاتالیزگر (کاتالیست) خودروهای عمومی درون شهری؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست و از طریق شهرداری ها؛ در مدت ۶ ماه.
استفاده از صافی (فیلتر) ذرات برای خودروهای دیزلی سنگین ؛ برای خودروهای عمومی درون شهری از طریق شهرداری ها بر عهده وزارت کشور و برای خودروهای برون شهری بر عهده وزارت راه و شهرسازی؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۲۴ ماه.
ایجاد ساختار یکپارچه معاینه فنی با بهره‌گیری از زیرساخت‌های الکترونیکی و انطباق با اطلاعات معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به منظور اعمال مقررات؛ به طور مشترک بر عهده وزارت کشور از طریق شهرداری ها و معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
۳.۴ وظایف وزارت کشور در مبحث زیرساخت‌های شهری:ارائه برنامه اجرایی نوسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی درون کلانشهرها؛ با همکاری وزارت کشور از طریق شهرداری ها و وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
افزایش سرانه فضای سبز در شهرها و حریم آنها به میزان مندرج در طرح جامع؛ از طریق شهرداری‌ها؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ سال افق طرح جامع
۴.۱وظایف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مبحث منابع ساکن:
کنترل آلودگی ناشی از سامانه‌های (سیستم های) گرمایش و سرمایشی (خانگی و تجاری) و هوشمند سازی موتورخانه‌ها؛ با همکاری وزارت خانه های نفت، کشور، سازمان ملی استاندارد ایران؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶۰ ماه .
۴.۲وظایف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مبحث سوخت:
اختصاص حداقل ۱۰ درصد از ظرفیت‌های جدید تولید برق به نیروگاه‌های بادی، خورشیدی، زیست توده و زمین گرمایی و حمایت از توسعه شبکه هوشمند انرژی؛ معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با همکاری وزارت نیرو؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶۰ ماه.
۵.۱ وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت در مبحث خودروهای نو:
ارائه برنامه تولید و واردات خودروها و موتورسیکلت‌های برقی و هیبریدی در داخل کشور؛ با همکاری وزارت نیرو؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
۵.۲ وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت در مبحث خودروهای در حال حرکت:
ارائه برنامه جایگزینی موتورسیکلت‌های برقی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به هیات وزیران به نحوی که در مدت معینی تعداد موتورسیکلت‌ها بنزینی کاهش یابد؛ به طور مشترک برعهده وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
۵.۳ وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت در مبحث منابع ساکن:
به روز کردن حدود مجاز خروجی آلودگی از واحدهای صنعتی؛ با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست، در مدت ۳ ماه.
ارائه برنامه بازسازی و نوسازی و ارتقای فناوری در صنایع آلوده کلان شهرها؛ با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست، در مدت ۱۲ ماه.
تعیین قیمت انتشار آلاینده‌های محیط زیست و الزام بنگاه‌ها به محاسبه هزینه‌های مذکور در اجرای پروژه های (طرح‌های) خود؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۱۲ ماه.۵.۴ وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت در مبحث پایش و پیش بینی هوا:
۶.۱ وظایف سازمان حفاظت محیط زیست در مبحث سوخت:
تجزیه و تحلیل (آنالیز) مستمر سوخت مصرفی کشور در بازه‌های زمانی سه ماه؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست.
۶.۲ وظایف سازمان حفاظت محیط زیست در مبحث منابع ساکن:
به روز کردن حدود مجاز خروجی آلودگی از واحدهای صنعتی؛ با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست، در مدت ۳ ماه.
ارائه برنامه بازسازی و نوسازی و ارتقای فناوری در صنایع آلوده کلان شهرها؛ با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست، در مدت ۱۲ ماه.
الزام واحدهای صنعتی با آلودگی بالا به تجهیزات کنترلی مانند حذف اکسیدهای گوگرد از فرآیند تولید و احیای اکسیدهای ازت، صافی کردن (فیلتراسیون) و غیره؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست، در مدت ۱۲ ماه.
۶.۳ وظایف سازمان حفاظت محیط زیست در مبحث خودروهای در حال حرکت:
اصلاح حدود مجاز آلایندگی در معاینه فنی؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۳ ماه.
۶.۴ وظایف سازمان حفاظت محیط زیست در مبحث پایش و پیش بینی هوا:
شناسایی، پایش و ارائه برنامه سنجش آلودگی هوا (علاوه بر آلاینده‌های سنتی (کلاسیک)؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۱۲ ماه.
تهیه و تدوین فهرست سالانه انتشار آلاینده‌های هوا در کلان شهرهای کشور؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست؛ ابتدای سال ۱۳۹۳.
ارائه گزارش سالانه آلودگی هوا در کشور به همراه عملکرد دستگاه‌های ذی ربط در اجرای احکام این تصویب نامه به هیات وزیران؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست.
راه اندازی و تکمیل شبکه ملی پایش آلودگی هوا، صدا و امواج با بهره گیری از سامانه‌های (سیستم‌های) زمینی و ماهواره‌ای و الزام به استقرار سامانه (سیستم) پایش بر خط صنایع بزرگ تا پایان سال ۱۳۹۳؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست.
۶.۵ وظایف سازمان حفاظت محیط زیست در مبحث آموزش و اطلاع رسانی:
حمایت عمومی از گسترش فعالیت سازمان‌های غیردولتی، فعالیت‌ها و شبکه‌های اجتماعی فعال در حوزه کاهش آلودگی هوا با افزایش میزان مشارکت مردمی؛ تحت نظارت شورای عالی حفاظت محیط زیست.
۷. وظایف وزارت راه و شهرسازی در مبحث مدیریت حمل و نقل و تقاضای سفر:
ارائه برنامه زمان‌بندی دسترسی به اهداف سهم حمل و نقل عمومی مطابق با قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت - مصوب ۱۳۸۶ - با استفاده از ظرفیت بند(ق) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور؛ وزارت نفت در مباحث درون شهری با همکاری وزارت راه و شهرسازی در مباحث برون شهری و همچنین وزارت کشور؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۳ ماه.
۸. وظایف وزارت امور اقتصادی و دارایی (بیمه مرکزی) در مبحث خودروهای در حال حرکت:
اصلاح نرخ گذاری بیمه وسایط نقلیه با تاکید بر اهرم‌های تاثیرگذار بر کاهش آلودگی هوا و افزایش متناسب با سن خودرو با رعایت قوانین و مقررات مربوط ؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
۹. وظایف سازمان ملی استاندارد در مبحث منابع ساکن:
کنترل آلودگی ناشی از سامانه‌های (سیستم های) گرمایش و سرمایشی (خانگی و تجاری) و هوشمند سازی موتورخانه ها؛ با همکاری وزارت نفت، وزارت کشور و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶۰ ماه .
۱۰. وظایف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مبحث زیرساخت‌های شهری:
گسترش زیرساخت‌های الکترونیکی خدمات رسانی در بخش دولتی و عمومی به منظور کاهش سفرهای درون شهری به میزان دو برابر وضع موجود؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۳۰ ماه .
۱۱. وظایف سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در مبحث آموزش و اطلاع رسانی:
پخش رایگان مطالب آموزشی سازمان حفاظت محیط زیست در صدا و سیما؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست.
۱۲.وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مبحث آموزش و اطلاع رسانی:
درج مباحث مرتبط با آلودگی هوا در محتوای درسی مقاطع تحصیلی مختلف با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست؛ با همکاری وزارت آموزش و پرورش؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
۱۳. وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مبحث پایش و پیش بینی هوا:
پایش بیماری‌ها و مرگ منتسب به آلودگی هوا به صورت سالیانه؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۱۲ ماه.
۱۴. وظایف وزارت آموزش و پرورش در مبحث آموزش و اطلاع رسانی:
درج مباحث مرتبط با آلودگی هوا در محتوای درسی مقاطع تحصیلی مختلف با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست؛ با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست؛ در مدت ۶ ماه.
براساس این مصوبات همچنین شرکت‌های تولیدی خودروهای پایه گاز سوز و دو گانه سوز موظف‌اند از ابتدای سال ۱۳۹۵، استاندارد آلایندگی یورو (۴) را در تولید محصولات خود رعایت کنند.