به گزارش حلقه وصل، منیر الجلبی تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مطلبی نوشت که برای درک واقعیت تحولات بغداد و استانهای مرکزی و جنوبی عراق که اکثریت شیعه دارد، باید در درجه اول تحلیل منطقی مبتنی بر تحولات واقعی از اتفاقات به وجود آمده اخیر ارائه شود.
البته در این رابطه می‌توان به برخی واقعیت‌های ثابت بدون توجه به ارائه تحلیل‌ها نیز اشاره کرد که عبارتند از:
1- شیخ قیس الخزعلی دبیرکل عصائب اهل الحق عراق در مصاحبه های تلویزیونی و مطبوعاتی خود در ماه آوریل و آگوست گذشته (چند ماه قبل از آغاز اعتراضات) اعلام کرد که اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان می‌دهد دولت آمریکا از طریق سفارتخانه های خود ضمن همکاری با موسسات و سرویس‌های جاسوسی عربستان و امارات به شکل منظم و فعال برای ایجاد تحریکات مردمی و آغاز تظاهرات اعتراض‌آمیز در اکتبر فعالیت می‌کنند. این تحرکات به گونه‌ای بود که تلاش می‌شد گرچه شعارهای مطرح شده در این تظاهرات مطالبات واقعی جامعه برای رهایی از فساد و روند سیاسی کشور باشد، اما از این شعارها سوء استفاده شود.
وی در این افشاگری‌ها که چند ماه پیش انجام شد، تاکید کرد که طرف های مرتبط تلاش دارند این اعتراضات را به کودتای نظامی برای از بین بردن الحشد الشعبی و پایان دادن به مناسبات رسمی دولت عراق با ایران و تحویل دادن حاکمیت این کشور به جریان بعث تبدیل کنند.
2- همزمان با این پیش‌بینی ها ثامر السبهان سفیر سابق عربستان سعودی در بغداد در بسیاری از گفتگوهای ویژه خود با مسئولان عرب و عراقی نزدیک به عربستان که تابستان گذشته انجام شده بود و اطلاعات آن به رسانه‌های عربی درز پیدا کرد، اعلام کرده بود که به زودی در عراق تحرکات مردمی گسترده‌ای در مناطق دارای اکثریت شیعه برگزار می‌شود که باعث متزلزل شدن نظام حاکم در این کشور و تزلزل در نفوذ ایران در عراق خواهد شد.
3- تمام تحرکات مردمی صورت گرفته در عراق در استانهای شیعه نشین به وقوع پیوست و حتی در استان بغداد نیز این اعتراضات در مناطقی صورت گرفت که اکثریت شیعه داشتند، در صورتی که برنامه ویژه‌ای برای این اتفاق انجام نشده بود، این موضوع بسیار عجیب بود؛ چرا که عاقلانه نیست که فساد اداری و بیکاری و فقر گسترده تنها در مناطق شیعه نشین باشد و استانهای دارای اکثریت اهل تسنن در الانبار و صلاح الدین و نینوا و کرکوک هیچ فساد اداری یا بیکاری نداشته باشند و مردم در رفاه مطلق باشند!
4- از همان روزهای آغاز تظاهرات، تغییرات گسترده‌ای در شعارهای مردم ایجاد شد و شعار از بین رفتن فساد در این کشور به شعار برخی گروه‌ها برای خروج ایران از عراق یا شعار مبارزه با عناصر فاسد به شعارهای ضد الحشد الشعبی تبدیل شد. اما در دور جدید اعتراضات هیچ شعاری در اعتراض به اشغالگری و استقرار بیش از 20 هزار نظامی آمریکا در مناطق مختلف عراق به ویژه در پایگاه‌های عین الاسد در غرب استان الانبار و القیارة و الحبانیه و اربیل و سلیمانیه و سفارت آمریکا در عراق و 9 پایگاه دیگر مطرح نشد. علاوه بر اینکه هیچ شعاری نیز در خصوص موجودیت و نفوذ رژیم صهیونیستی در مناطق اربیل و سلیمانیه و فرودگاه بین‌المللی بغداد که برخی شخصیت‌های عراقی نظیر شیخ خزعلی به صورت علنی از آن سخن گفته‌اند، مطرح نشد.
5- در جریان این اعتراضات تمامی دفاتر نیروهای حشد شعبی مورد حمله قرار گرفته و بیشتر آنها در استانهای جنوبی و بغداد به آتش کشیده شده و برخی شخصیت‌های فرماندهی این گروه‌ها ترور شدند. همچنین حملاتی نیز به کنسولگری ایران در کربلا صورت گرفت و بخشی از آن به آتش کشیده شد، اما هیچ حمله‌ای به مراکز یا پایگاه های آمریکایی یا دفاتر و مراکز شرکت‌های امنیتی غربی حاضر در استانهای مختلف عراق انجام نشد.
6- سازماندهی دقیق و منظم تظاهرات که خودجوش خوانده می‌شد، به ویژه در مرکز بغداد قابل توجه است. به گونه‌ای که خودروهای نفربر به صورت کاملاً برنامه‌ریزی شده مواد غذایی را در انواع مختلف خود نظیر غذاهای گرم و میوه و آب و قهوه و چای و حتی رختخواب برای تظاهرات کنندگان فراهم می‌کنند و آنها به صورت مجانی بین شرکت کنندگان در اعتراضات توزیع می‌کنند. آنها همچنین تحت حمایت خود لیدرهای اعتراضات را به مناطق تظاهرات منتقل می‌کنند و مجروحان را با خودروهای کرایه‌ای به مبلغ 100 دلار به بیمارستان می‌رسانند.
وسایل نقلیه موسوم به «تکتک» شریان اساسی اعتراضات مردمی در عراق بوده و این موضوع در فیلم‌های منتشر شده از این اعتراضات نیز کاملا مشخص است. علاوه بر این که به نظر می رسد ده‌ها میلیون دلار و حتی بیشتر در این تظاهرات که از 50 روز پیش آغاز شده، هزینه شده است.
نتیجه گیری و تحلیل
1- آمار دقیقی در خصوص تعداد شرکت کنندگان در اعتراضات مردمی در بغداد و استانهای جنوبی و مرکزی وجود ندارد، البته بیشترین رقمی که برای شرکت کنندگان در این تظاهرات مطرح شده بین 20 تا 70 هزار نفر است، در این میان می‌توان به عناصر بعثی و گروههای مردمی مخالف دولت و برخی جریان‌های انحرافی نظیر شیرازی‌ها، مهدوی‌ها و صرخی‌ها اشاره کرد. علاوه بر این که هجمه تبلیغاتی بی‌سابقه‌ای که صورت گرفت نقش اساسی در تحریک افکار عمومی ضد ارتش و دولت داشت.
2- روزنامه الاخبار لبنان اخیراً سند امنیتی مهمی در خصوص نقش سفارت آمریکا در بغداد در مدیریت تشکیلات مخفیانه منتشر کرد که بر اساس دستورالعملی فعالیت می‌کنند که نتایج آن این روزها در واقعیت سیاسی و امنیتی عراق خود را نشان داده است. سفارت آمریکا در همین رابطه کمیته‌های ویژه‌ای را تاسیس کرده که هرکدام ماموریت‌های مشخصی را انجام می‌دهند.
آنها یک کمیته عالی تظاهرات را تاسیس کرده‌اند که مأموریت هماهنگی و مدیریت و ارائه دستورهای میدانی را بر عهده دارد و از حمایت‌های اطلاعاتی گسترده سفارت آمریکا و برخی عناصر سیاسی و فعالان دولتی و امنیتی و شرکت‌های ارتباطاتی در عراق برخوردار است.
گروه دوم تیم عملیات روانی است که تهدیدات رسانه‌ای را برای تاثیرگذاری روانی بیشتر ارسال می‌کنند. آنها در همین رابطه شایعه‌هایی را به صورت گسترده به افکار عمومی تزریق می‌کنند و آنها را برای شرکت در اعتراضات بسیج می‌کنند. کمیته بسیج الکترونیکی، یکی از ارتش‌های الکترونیکی فعال و سازمان دیده و آموزش دیده است که برای ایجاد عناصر معترض در فضای مجازی و تحریک افکار عمومی فعالیت می‌کنند. همچنین گروه دیگری نیز برای فیلمبرداری از تجاوزات و خشونت‌های صورت گرفته در اعتراضات مامور شده‌اند که آموزش‌های ویژه‌ای را در اربیل و امان پایتخت اردن دریافت کرده‌اند و علاوه بر بهره‌برداری از خشونت‌های صورت گرفته در اعتراضات اقدام به جعل تصاویر و بزرگنمایی اشتباهات امنیتی می‌کنند.
علاوه بر فعالیت تمام این گروه‌ها، فشارهای بین المللی زیادی برای حمایت از رویکردهای اعتراض آمیز برابر سفارتخانه ها و کنسولگری های عراق در کشورهای مختلف جهان برنامه ریزی و سازماندهی و اجرا می‌شود و تیم رسانه‌ای متخصصی اقدام به پوشش خبری این اعتراضات می‌کنند و تعدادی از شبکه‌ها و سایتهای خبری داخلی و خارجی نیز در پوشش و تحریک این اعتراضات سهیم هستند. علاوه بر این که یک تیم فنی و متخصص برای حل مشکلات ناشی از قطع اینترنت در عراق فعال هستند و تلاش دارند ابزارها و قابلیت‌های جایگزینی را ارائه کنند.
3- تحولات امروز عراق اولین تجربه از مداخله جویی و توطئه‌های دولتهای متوالی آمریکا طی ده‌ها سال گذشته در این کشور نیست، بلکه فهرستی بلند بالا از این توطئه‌ها به ویژه طی 10 سال گذشته ضد عراق صورت گرفته است
4- بررسی روند اعتراضات عراق طی روزها و هفته‌های گذشته نشان می‌دهد که دو جریان اساسی در این اعتراضات حضور داشتند که در عین حال اهداف و اختلافات جدی با یکدیگر دارند. گروه اول که اکثریت مردم و معترضان را شکل می‌دهند، تاثیر بسیار کمتری در روند اعتراضات دارند. آنها حدود 80 درصد از معترضین را شکل می‌دهند و شعارهایی در محکومیت سهمیه‌بندی های طایفه‌ای و فرقه‌ای و پایان دادن به فساد و محاکمه عناصر فاسد در احزاب مختلف و ایجاد فرصت‌های شغلی برای میلیون‌ها بیکار و توزیع عادلانه ثروت‌های ملی از طریق ایجاد صنایع و پروژه های صنعتی و ملی و تامین منابع انرژی و آب شرب سالم را مطرح می‌کند. این عده با وجود جمعیت بالایی که دارند، نمی‌توانند روند تحرکات و اعتراضات را مدیریت کنند.
اما گروه دوم که تنها 20 درصد از معترضین را شکل می‌دهند عناصر بعثی و بقایای داعش و برخی محافل جامعه مدنی مرتبط با منابع غربی و برخی جریان‌های دینی هستند که سازماندهی و مدیریت تظاهرات را با اشراف و نظارت سفارت آمریکا و سرویس‌های جاسوسی اسرائیل، امارات و عربستان را بر عهده دارند. مدیریت و فرماندهی این گروه کوچک نیز در دست عده‌ای بسیار معدود است که نسبت آنها از حدود 1 درصد تظاهرات‌کنندگان فراتر نمی‌رود و آنها عوامل اصلی خشونت‌ها و اجرای توطئه های آمریکا و اسرائیل در عراق هستند.
اهداف اساسی این گروه‌ها از بین بردن جریان مردمی الحشد الشعبی و پایان دادن به مناسبات رسمی میان ایران و عراق و مسدود کردن مرزهای عراق با سوریه و تلاش برای ابقای حدود 20 هزار نظامی آمریکایی و سه مرکز اصلی اسرائیل در عراق است. علاوه بر اینکه جریان‌های مذکور تلاش می‌کنند عراق را مجبور به لغو توافقنامه‌های تجاری اخیر مهم با چین کنند و بار دیگر جریان‌های داعشی و بعثی را در این کشور به حاکمیت برسانند و روند اجرای معامله قرن و اسکان هزاران نفر از آوارگان فلسطینی در غرب الانبار را تسریع بخشند.
5- برخی گروههای سیاسی نیز در طرح و برنامه سفارت آمریکا در عراق حضور فعال دارند، از جمله این افراد می توان به نجاح الشمری وزیر دفاع و طالب الشغاتی رئیس سرویس مبارزه با تروریسم در این کشور اشاره کرد.
این تحلیلگر در پایان مطب خود که در پایگاه اینترنتی المثقف منتشر شد، آورده است تمام عراقی‌ها باید نسبت به اهداف پشت پرده این خشونت‌ها و اعتراضات آگاه باشد و بدانند که تحولات امنیتی اخیر کاملاً در راستای اهداف اشغالگران آمریکایی و منافع اسرائیل قرار دارد و هیچ سودی عاید گروه‌ها و احزاب سیاسی و مردم این کشور نمی‌کند.