تهران: معرفت حق جداشدنی از قوه تفکر نیست

به گزارش حلقه وصل، آیت الله محسن اراکی دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی صبح پنج شنبه 26 آذرماه، طی سخنانی در جشن پایان دوره عمومی طلاب ایرانی و بین المللی جامعة الزهرا(س) قم با بیان اینکه در قرآن کریم دو نوع حیات آمده است، اظهار داشت: اولی حیات تغذیه و احساس که ما در آن با سایر جانوران شریک هستیم که از این حیات تغذیه و احساس در قرآن کریم کرارا به حیات اکل و تمتع یاد شده است.

 وی با اشاره به آیه شریفه «وَالَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ»، اظهار داشت: کافران از حیات اکل و تمتع برخوردارند و از حیات برتری که خداوند در قرآن کریم از آن یاد می کند و انبیا آنرا برای بشر به ارمغان آورده اند، بی بهره اند.  

آیت الله اراکی با اشاره به آیه ۱۷۹ سوره الاعراف «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِّنَ الْجِنِّ وَالإِنسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لاَّ يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لاَّ يَسْمَعُونَ بِهَا أُوْلَـئِكَ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَـئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ»، اظهار داشت: برای دوزخ کسانی را آماده کرده ایم که دل دارند ولی با این دل فهم نمی کنند یعنی دل مرده ای دارند چشم دارند ولی با این چشم نمی بینند، گوش دارند ولی با این گوش چیزی را نمی شنوند و اینها مانند چهارپایانی هستند که از حیات حقیقی بهره ای نبرده اند. اینها حیات دارند اما حیات آنها حیات اکل و تمتع است.

وی افزود: آنهایی که از نعمت گوش و چشم بهره نمی گیرند و در آنچه با گوش می شنوند و با چشم می بینند نمی اندیشند خداوند متعال از آنها به غافلان و کسانی که دارای حیات چهارچایانی هستند، تعبیر می کند.

آیت الله اراکی اظهار داشت: خدای متعال به بشر قوه تعقل داده است این قوه تعقل همانند کارخانه ای می ماند که نیاز به مواد اولیه دارد تا بتواند به وسیله این مواد خام کالایی که مورد استفاده بشر است را تولید کند که این مواد خام توسط چشم و گوش برای این کارخانه تأمین می شود  و چشم و گوش، کانال ورودی مواد خام این کارخانه عظیم تعقل انسانی است.

وی با بیان اینکه حیات دیگر حیات الهی است، اظهار داشت: درباره کسانی که از حیات الهی برخوردارند از آنچه با چشم می بینند و از آنچه با گوش می شنوند بهره می گیرند و در آن تأمل و تعقل می کنند.

دبیر کل مجمع جهانی تقریب با اشاره به آیات ۱۹۰ و ۱۹۱ سوره آل عمران «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ لَآیاتٍ لِأُولِی الْأَلْبابِ(۱۹۰) الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‌ جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ (۱۹۱)، اظهار داشت:  اینها کسانی هستند که در آنچه با چشم می بینند در آن تفکر و تعقل می کنند یا کسانی هستند که آنچه را با گوش می شنوند در آن تفکر و تعقل می کنند.

وی افزود: اندیشیدن همان به کار بستن مواد خامی است که چشم و گوش برای انسان فراهم می کند اگر انسان در آنچه می بیند و می شنود بیاندیشید این اندیشیدن حیاتی به انسان می دهد که همان حیات تعقل و تفکراست و سر و کار انبیا و علوم دینی و الهی نیز با همین بخش از حیات بشر است. در حوزه های علمیه که در آن تحصیل می کنیم دست به رشد این حیات می زنیم.

آیت الله اراکی اظهار داشت: هر کسی که بتواند مواد خام بیشتری را تحویل بگیرد و بیشتر در آن تفکر و تعقل کند از مراتب علم بالاتری برخوردار خواهد شد و اگر چنین شد این افراد قطعا به حق پی می برند یعنی تفکر آنچه انسان می بیند و می شنود انسان را به حق می رساند.

وی با اشاره به آیه  شریفه «ربنا إننا سمعنا مناديا ينادي للإيمان أن آمنوا بربكم فآمنا»، اظهار داشت: اگر قوه شنوایی و بینایی به کار گرفته شود وانسان در آنچه می بیند و می شنود از قوه تعقل و تفکر بهره بگیرد نتیجه حتمی و لاینفک آن ایمان به خدا و معرفت حق است. 

دبیر کل مجمع جهانی تقریب با بیان اینکه معرفت حق جداشدنی از قوه تفکر نیست، اظهار داشت: تلاش حوزه های علمیه ما افزایش قوه تفکر و تعقل است مهمترین کاری که ما باید در حوزه های علمیه انجام دهیم این است که فن اندیشیدن در آنچه می بینیم و می شنویم را بیاموزیم.

آیت الله اراکی تأکید کرد: کسانی که در آنچه می بینند و می شنوند بتوانند خوب بیاندیشند به حیات علمی می رسند که نتیجه این حیات علمی ایمان است.

وی افزود: اگر انسان در آنچه می بیند و می شنود به ایمان دست یافت به انسان روحی برتر از روح علم و روح ساده انسانی داده می شود که در قرآن کریم خدای متعال می فرماید «لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُوْلَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ» یعنی افزون بر روح علم و دانایی روح برتری به انسان داده می شود که نتیجه روح علم و دانایی این است که انسان صاحب روح الهی برتر می شود که از آن به روح الایمان تعبیر می شود.

دبیر کل مجمع جهانی تقریب با بیان اینکه روح ایمان قوامش عشق و محبت است، اظهار داشت: هر محبتی که محبت حقیقی را شکل دهد از جمله محبت به خدا و رسول خدا، محبت به پاکی ها و ارزش های برتر نشأت گرفته از این معرفت و روح علم است.

وی با بیان اینکه محبت نتیجه اش اطاعت است، اظهار داشت: انسان وقتی به محبت توفیق یافت و حب الهی در دل انسان ریشه دواند به اطاعت می رسد.

آیت الله اراکی در ادامه با بیان اینکه اگر انسان تفکر کند و در آنچه می بیند بیاندیشد خود به خود به این نتیجه می رسد که خدا حق است، اظهار داشت: کسی که رسول اکرم(ص) را بشناسد و رفتار و گفتار رسول اکرم(ص) را مورد تعقل قرار دهد محبت خدا و رسول خدا در او جای می گیرد وقتی محبت آمد ایمان نیز می آید و ایمان هم خضوع قلب است که از این خضوع قلب خضوع جوارح نتیجه می شود که اطاعت است.

وی افزود: وقتی انسان به معرفت رسید سپس محبت و حب حاصل می شود که به دنبال آن اطاعت نیز حاصل می شود و قطعا وجوب محبت اهل بیت پیامبر(ص) خودش دلیل بر امامت آنهاست.

آیت الله اراکی اظهار داشت: محبت رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) شرط ایمان است و اگر این محبت نباشد ایمان نیز منتفی می شود. ایمان همان روح الایمان است که رسیدن به مقصد نتیجه قطعی روح الایمان است.

وی اظهار داشت: اگر حیات الهی در انسان دمیده شد قطعا نوری همراه انسان خواهد بود که راه را به انسان نشان خواهد داد اگر این نور ایمان برای انسان حاصل شد انسان از حیات غفلت بیرون می آید و وارد حیات ذکر می شود.

دبیر کل مجمع جهانی تقریب تأکید کرد: ما در مجالس علمیه مهمترین کاری که باید داشته باشیم این است که تولید کننده حیات ذکر باشیم و جامعه ذاکر را توسعه دهیم.

وی افزود: سبک زندگی که همواره مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارد مبنا و اساس آن حیات ذکر است که در مقابل آن، سبک زندگی غربی که همان زندگی غفلت است، قرار دارد.

دبیر کل مجمع جهانی تقریب تأکید کرد: کار اصلی دین و معارف دینی ایجاد و نشر حیات ذکر است که مبتنی بر تفکر، روح ایمان و محبت است. تفکر راه را نشان می دهد و روح ایمان و محبت انسان را به حرکت در می آورد و به مقصد می رساند.