گفت‌وگو با دو هنرمند درباره حضور در پیاده‌روی اربعین

به گزارش حلقه وصل، صفر که سر می‌رسد، بحث یک سفر عاشقانه نقل مجلس‌ها می‌شود. سفری که سفر نیست؛ زندگی است! در جاده‌ای آفتاب‌خورده و داغ با بیابان‌های برهوت. دل‌مان رضا به رفتن که می‌دهد، کل بساط‌مان می‌شود یک کوله‌پشتی و یک دلِ به‌ستوه‌آمده. هر چه از سختی‌ها و مشکلات راهش برایمان می‌گویند یک گوش‌مان می‌شود در و دیگری دروازه. نه گرما می‌شناسیم و نه خطر وجود تروریسم و... چشمان‌مان کور می‌شود و گوش‌هایمان کر، دست‌مان را می‌گذاریم در دستان دل تا او راه را نشان‌مان دهد. ملاک‌های برتری دنیوی مثل: رنگ، نژاد، قوم، شغل، طبقه اجتماعی و... فراموش می‌شوند و زائران شانه‌به‌شانه هم برای رسیدن به یک هدف در مسیر مدینه فاضله قدم برمی‌دارند. مدینه فاضله‌ای که نان و نمکش که هیچ، ریگ‌های بیابانش هم پاگیرت می‌کنند و این سفر می‌شود آرزوی هرساله‌ات؛ و همان‌طور که رهبر عزیزمان در دیدار با جوانان بسیجی فرمودند؛ پیاده‌روی اربعین یک حادثه الهی است، یک پدیده الهی است؛ نشان‌دهنده این است که این راه، راه عشق است، منتها نه عشق مجنونانه، عشق همراه با بصیرت؛ مثل عشق اولیا به خدا.

این روزها کافیست بنشینیم پای تلویزیون و کانال‌ها را یکی پس از دیگری دنبال کنیم. حال و هوای همه‌شان یکی‌است. آدم‌های زیادی با نیات مختلفی راهی‌اند. میان این آدم‌ها چهره‌هایی هم هستند که برایمان آشنا هستند. یکی از این چهره‌ها محمد سلوکی، مجری، تهیه‌کننده و بازیگر کشورمان است که داشتن تجربه این سفر باعث شد «صبح‌نو» به گفت‌وگو با او بپردازد و از تجربیات و تصوراتش از این سفر جویا شود.  

تاثیر اربعین در من ادامه‌دار است  بعد از اولین بوقی که به صدا درمی‌آید، آقای سلوکی تلفن را جواب می‌دهد. احوال‌پرسی مختصری می‌کنم و سریع می‌روم سر اصل مطلب و از او راجع به تصورش قبل از رفتن به پیاده‌روی اربعین می‌پرسم. بعد از مکث چند دقیقه‌ای نفسی عمیق می‌کشد و می‌گوید: «قبل از وارد شدن به این جریان هیچ تصور ذهنی نداشتم و فکر می‌کردم مثل خیلی از برنامه‌ها و مناسک زیارتی که اتفاق می‌افتد یک عده‌ای بروند، حضور داشته باشند و برگردند و بیایند. به همین سادگی!» وقتی که می‌خواهد از تصورش بعد از حضور در این جریان حرف بزند صدایش به وجد می‌آید؛ مثل اینکه به دنبال کلمات برای به تصویر کشیدن حس و حال آن روزهایش باشد. از جمعیت کثیری حرف می‌زند که احساسات‌شان با بقیه روزهای سال فرق دارد. از تنوع آدم‌هایی که نه هموطن‌اند و نه زبان‌شان یکی است.

با تمام تفاوت‌های جنسی، اعتقادی و دینی‌شان همبستگی و اتحاد را از عاشورا خوب آموخته‌اند و در ادامه می‌گوید: «این حجم از استقبال مردم و آدم‌هایی که با مفهوم آزادگی حضرت حسین(ع) درگیرند و سعی می‌کنند که در این مسیرها و جریان‌هایی که پیش می‌آید شرکت کنند و یکدیگر را بیشتر دوست داشته باشند و احترام کنند، تمام چیزهایی بود که باعث شد حال من و شرایط روحی و فکری من متحول شود و همچنین اثر خاص و شگرفی در من گذاشت که همچنان هم ادامه دارد.»

جذابیت این جریان را در فلسفه حرفی می‌داند که این جمعیت باشکوه را با تمام مشکلات و سختی‌هایش به یک نقطه رسانده و آن‌ها را در یک میعادگاه و محل قرار و پیمان بر سر یک موضوع در کنار هم  قرار داده و این اتفاق انسانی را به وجود آورده است.

از بار اولی که راهی این سفر شد می‌پرسم؛ می‌گوید مرتبه اول را به اتفاق دوستان و همکارانش برای ساخت برنامه تلویزیونی «چهلچراغ» که این روزها درحال پخش است، رفته است و مجری این برنامه شدن باعث شده دستی هم به زیارت ببرد و این سفر به بار دومی هم کشیده شود. «اینکه بگویم اتفاق عجیب یا معجزه‌ای شد که به زیارت رفتم باید بگویم خیر این‌طور نبود. یک دعوت کاری بود ولی اجازه این زیارت باید از طرف حضرت ابوالفضل و امام‌حسین؟ع؟ صادر شود که خداراشکر برای ما صادر شد.»

پیاده‌روی اربعین در الفاظ نمی‌گنجد علی سلیمانی،  یکی دیگر از آن چهره‌های معروفی است که چندین بار به این سفر رفته است و امسال هم در راستای همین موضوع تئاتر «خاموشان» را طراحی، کارگردانی و بازی می‌کند. از تجربه چندباره‌اش که می‌پرسم، می‌گوید: «من قبلا هم کربلا رفته بودم ولی تجربه پیاده‌روی اربعین چیز دیگری است که در الفاظ نمی‌گنجد. باید بروید، قدم بردارید به مقصد برسید تا بفهمید چه حالی داشته‌ام؛ سفری که هم از درون شروع می‌شود و هم از بیرون، سفر خاصی که می‌شود تشبیه‌اش کرد به سفر مکه. سفری که آدم خودش انتخاب نمی‌کند و ناگهان اتفاق می‌افتد.» در ادامه از تاثیرات این سفر می‌گوید که چگونه هر کسی را درگیر حسین(ع) و تفکر عاشورایی می‌کند؛ تاثیری که همچنان برای او ادامه دارد. »

باید گفت که عظمت این جریان مرزها را درنوردیده و مسلمان و غیرمسلمان هم نمی‌شناسد.

احتمالا هرکسی در گوشه‌ای از جهان  برای یک‌بار هم که شده به این جریان فکر کرده و شاید هم دست به قلم شده و مطلبی نوشته است. می‌دانید می‌خواهم بگویم این ماجرا بزرگ‌تر از آن است که بخواهد فقط برای من و شما سوال یا دغدغه ذهنی بسازد. باقری‌خوزانی در کتاب میعادگاه عاشقان آورده: خبرنگار نشریه آمریکایی هافینگتون‌پست در خصوص موضوعات مرتبط با پیاده‌روی اربعین، برای مخاطبان غربی خود می‌نویسد: اربعین، بزرگ‌ترین گردهمایی جهان است و با این وجود، احتمالا شما تاکنون چیزی در مورد آن نشنیده‌اید. اربعین، هر تجمع دیگری را در نظر کوچک می‌کند و در سال‌های گذشته جمعیت آن به مرز ۲۰ میلیون شرکت‌کننده رسیده است. این رقم حدود ۶۰ درصد کل جمعیت عراق است. اربعین حسینی اتفاق بزرگی است که نمی‌توان توصیفش کرد؛ اتفاقی که سال‌هاست خون رگهای‌مان را به جوش آورده و عزم‌مان را جزم می‌کند، برای اتحادی حداقل چندروزه! برای تجربه مدینه فاضله‌ای که تحققش آرزوی خیلی‌هایمان است و درکش فقط برای کسانی راحت است که حسین را شناخته‌اند، با راهش آشنا هستند و قدم در این مسیر گذاشته و هم‌شانه انسانیت قدم برداشته‌اند. اللهم الرزقنا زیاره‌الحسین فی‌الدنیا و شفاعه‌الحسین فی‌الاخره...

*صبح نو