به گزارش حلقه وصل، هادهای فرهنگی بین‌المللی ایرانی همواره در معرض اتهام بی‌کارکردی بوده‌اند. اینکه آنها در سرزمین‌های دیگر برای تبلیغ فرهنگی ایران و آرمان‌های انقلاب چه می‌کنند ظاهرا پرسش بی‌پاسخی است؛ اما در این میان اتفاقات قابل تاملی رخ می‌دهد که شاید پاسخ روشنی برای این سوال همیشگی باشد.
به متن گزارشی که رایزنی فرهنگی ایران در آلمان تهیه کرده است و برای رسانه‌ها ارسال کرده است توجه کنید تا متوجه شوید که وقتی از بی‌کارکردی نهادهای فرهنگی تبلیغی بین‌المللی در ایران صحبت می‌کنیم از چه حرف می‌زنیم. رایزنی فرهنگی ایران در آلمان در پی توجه به اقدامات فرهنگی و ظاهرا انسان‌دوستانه کشوری است که یکی از متهمان اصلی در به راه انداختن تنش در سوریه و منطقه غرب آسیاست؛ در کنار ده‌ها و صدها رسانه جریان اصلی دیگر که مشغول شکل‌دادن به وجهه‌ای انسان‌دوستانه برای غرب هستند. تکمیل کننده ایرانی پازل آنها.
این متن گزارشی است که رایزنی فرهنگی ایران در آلمان تهیه و تنظیم کرده است:
بخش زیادی از میراث فرهنگی غنی کشور سوریه در این مدت ویران شده و حالا تنها خرابه‌هایی از آن به جا مانده است. با این وجود، این منطقه به دلیل فرهنگ غنی و تمدن خود، همواره مورد توجه باستان‌شناسان و پژوهشگران تاریخ قرار داشته و در سال‌های اخیر برخی کشورها مانند آلمان سعی کرده‌اند تا به بازسازی و حفظ آثار باستانی این کشور کمک کنند. مسئولان بخش فرهنگی وزارت امور خارجه آلمان در سال‌های اخیر در بازسازی بناهای تاریخی سوریه، حفاظت و دیجیتال‌سازی اسناد مربوط به میراث فرهنگی این کشور، آموزش کارشناسان و محققان حوزه‌های میراث فرهنگی و برگزاری نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌ها در این زمینه نقش به‌سزایی داشته‌اند.
یکی از مهم‌ترین اقدامات بخش فرهنگی وزارت خارجه آلمان حمایت از پروژه جمع‌آوری و ثبت دیجیتال اسناد میراث سوریه است که شش سال پیش، زیر نظر مؤسسه باستان‌شناسی آلمان و موزه هنرهای اسلامی راه‌اندازی شد. در این پروژه، محققانی از سوریه و آلمان، به صورت سیستماتیک، گنجینه‌های فرهنگی و طبیعی کشور سوریه را که در طول جنگ ویران شده‌اند، طبقه‌بندی می‌کنند. در این راستا، هزاران عکس، طرح، نقشه و گزارش به صورت آرشیوی جامع برای بازسازی سوریه شکل گرفته است. سوریه کشوری است که پایه‌های تمدن زندگی شهری در آن بنا نهاده شده و الفبای خطی نیز در این کشور شکل گرفته است.
به همین دلیل از بین رفتن میراث فرهنگی سوریه، تنها برای این کشور و منطقه خاورمیانه زیان‌آور نیست، بلکه بر کل جامعه جهانی تاثیر منفی می‌گذارد. جنگ در سوریه باعث شده که بخش زیادی از آثار باستانی و اسناد مربوط به آن از بین برود. از سوی دیگر، تخریب شهرهای قدیمی و سرقت بخشی از آثار باستانی این کشور نیز می‌تواند منجر به ناپدید شدن بخش مهمی از اسناد تاریخی جهان شود. پژوهشگران مؤسسه باستان‌شناسی آلمان به همراه موزه هنرهای اسلامی از سال ۲۰۱۳، سعی می‌کنند تا راه‌های جدیدی برای حفظ، بایگانی و مشارکت در نگهداری این آثار باستانی پیدا کنند. هدف آنها این است که آرشیو کاملی از اماکن باستانی و بناهای تاریخی سوریه تشکیل شود. بدین منظور، در ابتدا اطلاعات بناهای تاریخی از طریق خاطرات شخصی، عکس‌ها و نقشه‌ها جمع‌آوری شدند.
سپس قرار شد که این آثار به تدریج به صورت دیجیتال ثبت شوند. تاکنون ۱۲۵ هزار پرونده مربوط به میراث فرهنگی سوریه به صورت دیجیتال ثبت و طبقه‌بندی شده‌اند. این پروژه به پژوهشگران حوزه باستان‌شناسی کمک می‌کند تا به داده‌ها و اطلاعات بیشتری دسترسی داشته باشند. همچنین، گنجینه‌ای بی‌نظیر و جامع از میراث فرهنگی سوریه تشکیل می‌شود و بدین‌ترتیب شرایط نظارت و حمایت از دارایی‌های فرهنگی این کشور تسهیل خواهد شد.
یکی دیگر از اقدامات بخش فرهنگی وزارت خارجه آلمان، حمایت از پروژه ساعت صفر است. محور این پروژه، آموزش بیشتر معماران، باستان‌شناسان، محققان و پژوهشگران بناهای تاریخی، برنامه‌ریزان شهری و همچنین صنعتگران است. بخش اعظم این دوره‌های آموزشی در کشورهای همسایه سوریه برگزار می‌شود که میزبان پناهجویان این کشور هستند. علاوه بر این، وزارت امور خارجه آلمان برای دانشجویان سوری که بخواهند در حوزه حفظ آثار باستانی در مقطع کارشناسی ارشد ادامه تحصیل دهند، کمک‌هزینه‌های تحصیلی در نظر گرفته است.
دانشجویان سوری می‌توانند در دانشگاه حلوان در قاهره و دانشگاه آلمانی اردن در شهر امان این کمک‌هزینه‌ها را دریافت کنند. همچنین نیروهای محلی سوریه که در حوزه حفظ آثار تاریخی این کشور فعالیت می‌کنند، می‌توانند در دوره‌های آموزشی در ترکیه، لبنان، عراق و اردن شرکت کنند. بدین ترتیب، پروژه ساعت صفر با برگزاری دوره‌های آموزشی و اعطای کمک‌های مالی، شبکه‌ای از کارشناسان و پژوهشگران در حوزه حفاظت از بناهای تاریخی سوریه ایجاد می‌کند.