بررسی دقیق عملیات حمله به تاسیسات نفتی الشیبه/ پهپادهای یمنی چگونه به اهداف در فاصله هزار کیلومتری می‌رسند؟ +عکس

عمده ذخایر نفتی، ترمینال‌های صادرات و پالایشگاه های نفتی عربستان در کرانه شرقی این کشور واقع شده است. اما محل قرارگیری تاسیسات الشیبه نیز در نوع خود خاص است.

سرویس جهان حلقه وصل _ حمله پهپادی انصارالله یمن به تاسیسات نفتی الشیبه در شرق عربستان در روز ۲۶ مرداد تحولی عظیم در نبرد ملت مظلوم یمن با متجاوزین سعودی ایجاد کرد. این حمله که با ۱۰ فروند پهپاد حامل مواد منفجره انجام شد قطع به یقین گسترده ترین حمله از نوع خود در تاریخ جنگ یمن محسوب می‌شد. همچنین مسافت تخمینی ۱۲۰۰ کیلومتری تاسیسات الشیبه از مرز مناطق تحت کنترل انصارالله نشان می‌دهد این حمله دومین حمله از نظر مسافت پس از حمله به فرودگاه ابوظبی در سال گذشته به حساب می‌آید.

از نظر درصد موفقیت حمله نیز میتوان آن را در کنار حمله به فرودگاه ابها و خط لوله نفتی بندر ینبع از موفق ترین حملات پهپادی انجام شده توسط یگان پهپادی انصارالله علیه متجاوزین سعودی برشمرد. اما بررسی دقیق این حمله از جهات مختلف آن را از سایر حملات موفق انصارالله در عمق خاک عربستان متمایز می‌کند.

چرا حمله به تاسیسات الشیبه منحصر به فرد بود؟

در قدم اول انتخاب این هدف از سوی رزمندگان یمنی دلایل خاصی به همراه داشت. عربستان کشوری است که بخش اصلی درآمد و بودجه این کشور از فروش نفت به دست می آید. عمده ذخایر نفتی، ترمینال های صادرات و پالایشگاه های نفتی عربستان در کرانه شرقی این کشور واقع شده است. اما محل قرارگیری تاسیسات الشیبه نیز در نوع خود خاص است. این تاسیسات در محل یک میدان نفتی مورد مناقشه میان دو کشور عربستان و امارات قرار دارد. اماراتی‌ها بارها اعتراض خود را در مورد برداشت یکطرفه عربستان از این میدان نفتی اعلام کرده اند. انتخاب این محل برای حمله از سوی انصارالله احتمالا پیامی برای شیخ‌نشینان اماراتی نیز داشت که اگر در موضوع خروج از یمن جدی نبوده و به دخالت های خود ادامه دهند به مانند عربستان آنها نیز نمی‌توانند از امنیت تاسیسات حیاتی خود آسوده خاطر باشند. امارات به خوبی میداند که پهپادی که توانسته هدف خود در مرز میان این کشور با عربستان سعودی را دچار خسارت شدید کند، مانعی برای رسیدن به شاهرگ های اقتصادی این کشور نخواهد داشت.

کدام پهپاد انصارالله مامور حمله به تاسیسات الشیبه بود؟

تقریبا ۹۰ درصد حملات با پهپادهای انتحاری توسط انصارالله در مسافت‌های کوتاه و توسط پهپاد قاصف K۲ انجام می‌شود. این حملات معمولا در خاک یمن و علیه پادگان های مهم ائتلاف نظیر الصافر در استان مارب یا العند در نزدیکی عدن، و یا علیه تاسیسات نظامی و فرودگاه‌های عربستان در جنوب این کشور نظیر فرودگاه‌های ابها و جیزان یا پایگاه هوایی ملک خالد در خمیس مشیط انجام می‌شود. طبق تخمین کارشناسان پهپاد مدل قاصف بردی حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر داشته و کلاهک انفجاری ترکش شونده به وزن ۲۰ کیلوگرم را با خود حمل می‌کنند. با توجه به فاصله کوتاه عملیات این پهپاد رزمندگان یمنی مشکلی جهت هدایت پهپاد تا رسیدن به هدف از طریق ایستگاه های کنترل زمینی خود ندارند.

اما حمله به هدفی در عمق خاک عربستان و فاصله بیش از ۱۲۰۰ کیلومتری قطعا توسط پهپادی از مدل متفاوت با برد بیشتر انجام شده است. در نمایشگاه رونمایی از دستاوردهای نظامی انصارالله که ماه قبل برگزار شد دو مدل پهپاد جدید به نام صماد ۲ و صماد۳ به نمایش درآمد. پهپاد صماد۲ از نوع شناسایی دوربرد معرفی شد. اما مدل صماد۳ داستان متفاوتی دارد. طبق مشخصاتی که رسانه رسمی انصارالله در مورد پهپاد صماد۳ اعلام کرد این پهپاد تهاجمی بوده و از سر جنگی انفجاری برخوردار است که میتواند در مسافت ۱۷۰۰ کیلومتری از مبدا به اهداف خود حمله ور شود. با توجه به برد بیشتر و ابعاد بزرگ تر صماد۳ قطعا مواد منفجره بیشتری نیز توسط این پهپاد حمل می‌شود. اما پهپاد چگونه به هدفی در چنین فاصله‌ای می‌رسد؟

نحوه دقیق هدایت پهپادهای دوربرد انصارالله از رازهای بزرگیست که کارشناسان نظامی را با ابهامات زیاد مواجه کرده است. ایستگاه‌های هدایت زمینی نهایتا در بردی حدود ۳۰۰ کیلومتر توانایی برقراری ارتباط با پهپاد را دارند که کمتر از یک چهارم مسافت تا الشیبه است. استفاده از گیرنده‌های GPS و دادن مختصات هدف به آنها تا رسیدن پهپاد به هدف هر چند کافی است اما انجام عمل شیرجه و برخورد دقیق به هدف مقدور نیست. همچنین در صورت استفاده از اخلالگرهای جی پی اس غیر نظامی، پهپادها به راحتی از هدف دور شده و سقوط خواهند کرد. در مورد نحوه دقیق هدایت پهپاد صماد۳ در فواصل طولانی نمی‌توان نظر دقیقی داد اما برآمدگی روی سطح پهپاد نشان می‌دهد احتمالا محل قرارگیری دستگاه یا آنتن خاص با روش هدایت جدید است که تا کنون کسی به جزییات آن پی نبرده است.

تلاش بی نتیجه عربستان برای مخفی کردن نتایج حمله

در گام نخست حمله پهپادی انصارالله به تاسیسات الشیبه آنچنان گسترده و غافلگیر کننده بود که مقامات سعودی قادر به انکار کلی موضوع نبودند. تنها ساعاتی پس از حمله وزیر نفت عربستان اعلام کرد سه فروند پهپاد مهاجم به این تاسیسات حمله ور شده اند اما خسارات وارده محدود بوده و به تاسیسات اصلی آسیبی وارد نشده است. اما در همان نخستین ساعات پس از حمله انتشار تصاویر ماهواره‌ای از این منطقه نشان داد که تعدادی از پهپادها موفق به اصابت به تاسیسات اصلی شده اند که منجر به آتش سوزی در این محل شده است.

انتخاب مسیر حمله و وضعیت جغرافیایی هدف

درس بزرگی که رزمندگان یمنی از حملات پرتعداد به مناطق جنوبی عربستان گرفته اند این است که رعایت اصل غافلگیری و حمله به مراکزی که دشمن قادر به پیش بینی آن نباشد و انتخاب مسیری که کمترین توان پدافندی در آن متمرکز باشد در نتیجه حمله تاثیر به سزایی خواهد داشت. پیش از اغاز جنگ یمن عمده تاسیسات پدافندی و پایگاه های نیروی هوایی عربستان در شمال شرق این کشور و نزدیک ترین فاصله به کشور جمهوری اسلامی ایران مستقر شده بودند که دلیل آن مشخصا ترس از توان موشکی کشورمان بود. با آغاز جنگ یمن و حملات موشکی و پهپادی به خاک عربستان، سعودی ها اقدام به انتقال چند رادار و سیستم پدافندی به استان های جیزان و عسیر کردند.

تجربیات انصارالله در حملات قبلی و مواردی که پدافند عربستان موفق به رهگیری اهداف خود می‌شد، باعث شد در حمله به تاسیسات الشیبه انصارالله که به خوبی از محل قرارگیری تجهیزات دفاعی دشمن اگاه شده است احتمالا پهپادهای مهاجم را از حد فاصل بیابان های شرق یمن تا مناطق مرزی کشور عمان با عربستان عبور داده و از مسیری خارج از دسترس نیروی هوایی عربستان به الشیبه رسانده و عملیات با موفقیت انجام شود.

هرچند یگان موشکی و پهپادی یمن بارها در حمله به مراکزی که از رینگ‌های فشرده پدافندی نیز برخوردار بوده‌اند موفق عمل کرده است، اما هوشمندی و استفاده از تجارب قبلی در انتخاب هدف و نحوه حمله به آن در این عملیات که موجب شد دشمن از انجام کوچک‌ترین واکنش دفاعی در قبال آن عاجز باشد، جای تحسین فراوان دارد.