ادبیات دفاع مقدس برای شناساندن زن ایرانی به دنیا موثر است/ نقش متفاوت زنان در تهاجم فرهنگی

حلقه وصل: جشن انتشار چهار کتاب زنان مقاوم خرمشهر، عصر روز سه‌شنبه ۱۸ تیر با حضور حجت‌الاسلام علی شیرازی نماینده ولی فقیه در نیروی قدس سپاه، حجت‌الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، محسن مومنی‌شریف رئیس حوزه هنری، مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه هنری و جمع کثیری از نویسندگان، هنرمندان، مسئولان لشکری و کشوری در تالار سوره حوزه هنری برگزار شد. در این مراسم از سوی انتشارات سوره مهر کتاب‌های «صباح، زیباترین روز‌های زندگی، ساجی و چراغ‌های روشن شهر» رونمایی شد که نویسنده و راوی همه این کتاب‌ها بانوان هستند.

محسن مومنی‌شریف رئیس حوزه هنری با اشاره به اینکه امروز برای ما و ادبیات دفاع مقدس روز مهمی است، گفت: پیش از این در تخیلمان نمی‌گنجید که در یک روز چهار کتاب را از چهار بانوی مبارز رونمایی کنیم. خوشحالم امروز بار عظیمی از خاطرات دفاع مقدس را خواهران نویسنده به دوش می‌کشند.

وی ادامه داد: ادبیات جنگ در دنیا معمولا خاستگاه دیگری دارد و برخلاف همه دنیا که خاستگاه جناحی و حکومتی دارد، ادبیات دفاع مقدس ما خاستگاهش مردمی است.

مومنی‌شریف افزود: خانواده به عنوان هسته مرکزی جامعه و خانم‌ها نقش محوری و حیات بخشی در خانواده دارند. حضور زنان در همه جا به ویژه در خانه مایه حیات است؛ زنان در ادبیات دفاع مقدس یا در نقش مادر هستند یا در نقش همسر یا به عنوان رزمنده نقش موثری در جنگ دارند. گاهی هم تمام این‌ها با هم ممزوج است. یک مطالعه نشان می‌دهد جنگ ما در دفاع مقدس جنگ بین دو ارتش منظم نبود؛ بلکه جنگ بین یک ارتش مجهز با مردم بود.

رئیس حوزه هنری با اشاره به اینکه اگر توجه به ادبیات بانوان در حوزه دفاع مقدس ادامه می‌یافت، امروز جایگاه ادبیات دفاع مقدس مرتفع‌تر بود، بیان کرد: آنچه در ادبیات دفاع مقدس تا به امروز دیده شده است سه گونه نقش برای خانم‌ها دیده شده است. نقش مادر بودن(کتاب: در کنار رود خیم) و یا به عنوان همسر(کتاب: نامه‌های فهیمه) یا به عنوان رزمنده و حضور مستقیم در جنگ(کتاب: دا) و البته گاهی هر سه نقش را در یک کتاب مشاهده می‌کنیم.

وی تاکید کرد: ادبیات دفاع مقدس برای شناساندن زن ایرانی به دنیا موثر خواهد بود.

گزارش تصویری | جشن انتشار چهار کتاب زنان مقاوم خرمشهر

* زن مجاهد یاد حضرت فاطمه(س) را تداعی می‌کند
در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه زن همواره در هستی مبدع، چشمه، مولد و منشأ است، گفت: زن، چون مولد است به وجود می‌آورد؛ امروز زن از همیشه مهمتر است. وقتی به نقاط پایانی این کارزار تمدنی می‌رسیم، زن مهمتر می‌شود. هرچه نزاع ما پیچیده‌تر می‌شود، زن مهم‌تر می‌شود. اگر زن مجاهد باشد، یاد حضرت فاطمه (س) را تداعی می‌کند؛ زن مقاومت حضرت زینب(س) را تداعی می‌کند.

وی افزود: ما تعداد زیادی شهید زن داشتیم؛ تعداد بالایی اسیر زن داشتیم، آزاده‌هایی که سرافرازند. در جنگ و تهاجم فرهنگی سهم و نقش زنان متفاوت است.  شاید اجر کسانی که درباره جنگ می‌نویسند، کمتر از کسانی نباشد که در آن روز‌ها حضور داشتند.

مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه هنری  در ادامه این مراسم گفت: متاسفانه باوری را در ما ایرانیان ایجاد کرده بودند که ایرانی ها نمی‌توانند از آب و خاکشان دفاع کنند. وی گفت: عراقی‌ها در 19 ماهی که در خرمشهر بودند تا روز آخر نمی‌توانستند برای فرار از ارتش چاره‌ای بیاندیشند زیرا همه‌شان به ثروت رسیده بودند و از غارت خرمشهر لذت می‌بردند پس لزومی به جنگ نمی‌دیدند.

سرهنگی گفت: عراقی‌ها آنقدر پول و طلا از خرمشهر برداشته بودند که مجبور شدند در خرمشهر صرافی تأسیس کنند. یک سرهنگ عراقی می‌گفت وقتی خرمشهر را گرفتم در حاج‌عمران برای افسران ما فرش هدیه آوردند. این فرش‌ها همان فرش‌های خرمشهر بود که کیلومترها آن‌طرف‌تر از حاج عمران سر درآورده و به افسرها هدیه داده می‌شد هرچند بعضی از مردم بصره اموال مردم خرمشهر را نمی‌خریدند و می‌گفتند غارت است اما عده‌ای به راحتی غارت می‌کردند.

وی در پایان گفت: اینکه گفته بودند ایرانیان نمی‌توانند از آب‌وخاک‌شان دفاع کنند سوم خرداد سال 61 ایرانیان جواب‌شان را دادند و در این میان نقش بانوان فراموش نشدنی است.

در ادامه، ساسانی خواه نویسنده کتاب «چراغ‌های روشن شهر» با اشاره به اینکه این کتاب جنگ را از نگاه دختری ۱۴ ساله روایت می‌کند، گفت: خانم فرهادی شخصیتی کنشگر و فعال است که با رخداد‌های جنگ حرکت می‌کند؛ تصمیم می‌گیرد و بعد عمل می‌کند. وی با سن کمی که در دوران جنگ داشت، یکی از الگو‌های جوانان، نوجوانان و افراد در سنین بالاتر است.

وی افزود: کتاب «چراغ‌های روشن شهر» حاصل ۵ سال مصاحبه عمیق، هدفمند و ساختار یافته با خانم فرهادی، خانواده وی و کسانی است که حتی نصف روز با وی بودند و از خانم فرهادی خاطراتی داشتند. من دوبار به خوزستان رفتم و به عنوان کار پژوهشی به کار نگاه کردم.

نویسنده کتاب «چراغ‌های روشن شهر» با اشاره به اینکه سعی کردم در بیان کلیات و حوادث به عمق و جزئیات برسم، بیان کرد: از تجربیات کسانی که در حوزه خاطره نویسی کار کردند، استفاده کردم. ۵ سال از بهترین سال‌های عمر من و خانم فرهادی به این کار اختصاص داده شد. برایم مهم بود کتاب برای مخاطب جذابیت داشته باشد و با استفاده از ظرفیت خاطره نویسی سعی کردم اثر پر کشش و پر تعلیق باشد.

در این مراسم شریف لو، نویسنده کتاب زیباترین روزهای زندگی با اشاره به اینکه این کتاب اسمش را از این جمله حضرت زینب گرفته است که می گوید «مارایت الا جمیلا» اظهار داشت: تمام روزهایی که در کتاب زیباترین روزهای زندگی گفتم، زیبا بود و برایم مهم بود در کتاب زندگی را روایت کنم. فقط داخل جبهه نباشم راجع‌به بیرون از جبهه صحبت کنم ابتدا راوی دفاع مقدس بودم بعد وارد کار پژوهشی شدم به این نتیجه رسیدم واقعیت دفاع مقدس را باید مستند و خواندنی به جامعه عرضه کرد و روی هم 21 مرحله را طی کردم. بارها و بارها بازنویسی کردم تا خواندنی شود. حتی یک واو غیرواقعی در کتاب نیست.

وی با بیان اینکه در مراجعه به اسناد که تاریخ این مملکت است مشکل دارم، افزود: برایم اتفاق افتاد ماه‌ها و ماه‌ها برای چک کردن یک روایت از قم به تهران حرکت کردم. بعضی اسناد دست اشخاص حقیقی است که متعلق به آن‌ها نیست گاهی مراجعه به اسناد می‌تواند راهگشای نویسنده باشد.

در این مراسم بهناز ضرابی زاده نویسنده کتاب ساجی با اشاره به اینکه اگر خانواده‌ام نبودند کتاب «دختر شینا»، «گلستان یازدهم» و «ساجی» نوشته نمی‌شد، گفت: نگارش کتاب «ساجی» برای خانواده‌ام نفس‌گیر بود. دوبار مجبور شدیم با خانواده‌ام به خرمشهر برویم و در کوچه پس کوچه‌های این شهر قدم بزنیم. اولین کسی که کتاب «ساجی» را خواند دخترم بود از نظرش درباره کتاب استفاده کردم او سه بار  پیش از چاپ، پس از انتشار و قبل از امتحان نهایی‌اش، کتاب را خواند.

* توضیحاتی درباره کتاب‌های رونمایی‌شده
کتاب «ساجی» که خاطرات نسرین باقرزاده‌ است به قلم بهناز ضرابی‌زاده نوشته شده و از سال‌های کودکی خانم باقرزاده در خرمشهر آغاز می‌شود و تا زمان جنگ در این شهر ادامه می‌یابد.

کتاب «صباح» که به تعبیر مرتضی سرهنگی مکمل کتاب «دا»است، توسط فاطمه دوستکامی‌ نوشته شده است.

کتاب «چراغ‌های روشن شهر» نیز خاطرات زهره فرهادی است که  ‌توسط فائزه ساسانی خواه نوشته شده و روایتی از روزهای پیش از پیروزی انقلاب تا سال‌های آغاز دفاع مقدس است.

و آخرین کتاب این مجموعه «زیباترین روزهای زندگی» خاطرات فوزیه مدیح است که توسط سمیه شریف‌لو نگاشته شده است.

در این مراسم علاوه بر تقدیر از نویسندگان و روایان این آثار، از کتاب‌های الکترونیک این آثار نیز رونمایی شد.