از همین روی، به نظر میرسد که سفر وزیر خارجه آمریکا به عراق ابعاد مختلفی داشته است که علاوهبر تلاشهای واشنگتن برای کاستن از میزان و حجم روابط و مناسبات تهران و بغداد، مسائل دیگری را نیز دربر میگیرد. ازجمله این مسائل و قضایا میتوان به مسأله فعالیتهای نیروهای «حشد شعبی» در عراق اشاره کرد که واشنگتن مدتهاست به آن معترض است و برای توقف این فعالیتها تلاش میکند.
در همین ارتباط، برخی منابع امنیتی عراق از تلاشهای مذبوحانه جدید ایالات متحده آمریکا علیه حشد شعبی در این کشور پرده برداشتند. این منابع اعلام کرده اند که «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا در سفر از پیش برنامهریزی نشده خود به عراق، از مقامات این کشور خواست تا گروههای مقاومت را تحت کنترل داشته باشند.
حتی خبرگزاری آمریکایی «رویترز» نیز اخیراً با انتشار گزارشی تلاشهای اخیر آمریکاییها برای اعمال محدودیت علیه حشد شعبی را انکار نکرد و اعلام کرد: «ایالات متحده آمریکا، مقامات عراقی را به منظور اعمال محدودیت بر حشد شعبی تحت فشار قرار داده است». این خبرگزاری در ادامه گزارش خود آورده است: «با این حال، وزارت خارجه آمریکا از هر گونه اظهار نظر رسمی پیرامون مباحث مطرح شده در سفر پمپئو به عراق خودداری می کنند».
واقعیت آن است که این اولین بار نیست که آمریکاییها علیه حشد شعبی در عراق دست به توطئه میزنند؛ نیروهایی که در جریان عملیاتهای ضد تروریستی، نقش مهمی در آزادسازی نقاط مختلف این کشور ایفا کردند و امروز نیز به نظر میرسد که حضور آنها در عرصه نظامی و در ساختار نیروهای مسلح آن هم به صورت رسمی، به مذاق آمریکاییها خوش نمیآید و به همین دلیل، تلاشهای واشنگتن برای کنار زدن حشد شعبی کلید خورده است.
این تلاشهای خارجی برای ایجاد بحران و آشوب در عراق و درگیر کردن این کشور در بحرانهای منطقهای در حالی صورت میپذیرد که بغداد همواره در مناسبتهای مختلف اعلام کرده است که به دور از صف بندیهای منطقهای و بین المللی به کار خود ادامه میدهد و قصد ندارد وارد هیچ بحران و آشوبی شود.
در همین ارتباط، امروز شنبه «محمد علی الحکیم» وزیر خارجه عراق در سخنانی تاکید کرد: «عراق باید از هر موضع گیری یا اقدامی که به بحرانی کردن منطقه بیانجامد دور باقی بماند». وی در ادامه افزود: «عراق امروزه جایگاهی برای ارتباط همگان است و باید از هر درگیری که روند توسعه و بازسازی کشور را مختل کند دور بماند». از همین روی پر واضح است که عراق تلاش میکند تا با حفظ آرامش خود در عرصه سیاسی، در منطقه نیز نقش محوری داشته باشد؛ مسأله ای که آمریکاییها در مسیر تحقق آن کارشکنی میکنند.
این تلاشهای ایالات متحده آمریکا درحالی برای ایجاد بحران در عراق صورت میپذیرد که هم اکنون مقامات بغداد برای تحقق روند دموکراسی در این کشور تلاش میکنند. درحال حاضر دولت عراق به نخست وزیری «عادل عبدالمهدی» به دنبال تکمیل کابینه خود است تا روند دموکراسی در این کشور به سرمنزل مقصود برسد و مسئولیت وزارتخانهها به چهرههای کارآمد و پاکدست واگذار شود.
در آبان ماه سال گذشته بود که با رأی اعتماد نمایندگان پارلمان عراق به ۱۴ وزیر معرفی شده توسط عادلعبدالمهدی، دولت وی رسماً تشکیل شده و کار خود را آغاز کرد. یک ماه و نیم پس از آن یعنی در اواخر آذرماه سال گذشته نیز نمایندگان پارلمان عراق به ۴ تَن از دیگر وزرای معرفی شده توسط عبدالمهدی رأی اعتماد دادند تا شمار وزرای دولت به ۱۸ نفر برسد.
با این حال، اکنون ۴ وزارتخانه از مجموع ۲۲ وزارتخانه هنوز تعیین تکلیف نشده است. وزارتهای دفاع، کشور، آموزش پرورش و دادگستری ازجمله وزارتخانههایی هستند که نخست وزیر عراق به دنبال جلب نظر مساعد گروهها و ائتلافهای بزرگ پارلمانی، جهت تعیین تکلیف وزرایِ مسئول آنهاست. هم اکنون نیز نشستهای مشترک ائتلافهای بزرگ پارلمانی ازجمله ائتلافهای البناء و الاصلاح به منظور تعیین تکلیف وضعیت وزارتخانههای باقی مانده دولت عراق در جریان است.
هرچند که برخی رسانههای منطقهای تلاش میکنند تا از عدم تکمیل کابینه عراق به عنوان یک «بنبست سیاسی» یاد کنند، اما رایزنیهای مثبت و سازنده نخست وزیر عراق با احزاب و جریانهای سیاسی به ویژه ائتلافهای بزرگ پارلمانی، تلاشها برای القای بن بست سیاسی در عراق را با ناکامی مواجه ساخته و موجب شده تا افکار عمومی فریب فضاسازیها در این زمینه را نخورند.
درهمین ارتباط، رهبر جریان حکمت ملی عراق و رهبر ائتلاف اصلاح و سازندگی، یکی از ائتلافهای بزرگ در پارلمان در سخنانی با تأکید بر اهمیت مسأله تکمیل کابینه تأکید میکند: «تحقق این مهم میتواند به دولت در ارائه خدمات کمک کند». این درحالی است که رئیس سازمان بدر و رهبر ائتلاف البناء، یکی از دو فراکسیون بزرگ مجلس عراق نیز چندی پیش بر لزوم تکمیل کابینه آن هم از طریق مذاکرات سیاسی میان فراکسیونهای پارلمانی تأکید کرده بود.
براساس آنچه که گفته شد، تلاشهای مبذوحانه ایالات متحده آمریکا برای ایجاد بحران در عراق بی ارتباط با تقلای واشنگتن برای تأثیرگذاری بر فرایند سیاسی این کشور و افزایش نفوذ خود در آنجا نیست. هرچند که برخی گروهها، جریانها و ائتلافهای سیاسی در عراق بر روی برخی نامزدهای معرفی شده توسط عبدالمهدی اختلاف نظرهایی دارند، اما هیچیک از تحولات اخیر تاکنون به افزایش نفوذ ایالات متحده آمریکا و متحدان آن در عراق و تأثیرگذاری آنها بر روند سیاسی این کشور، منجر نشده است.
در هر صورت آنچه که واضح به نظر میرسد این است که تلاشهای خارجی جدیدی به ویژه از سوی آمریکاییها به راه افتاده است تا ضمن ایجاد بحران سیاسی در عراق، این کشور وارد آشوبهای منطقهای نیز بشود و از سوی دیگر، فرایند سیاسی و دموکراسی در آن به نتیجه نرسد. آمریکاییها اکنون استراتژی مقابله با نیروهای مقاومت «حشد شعبی» را به عنوان راهکار خود برای تحقق اهدافشان در عراق در دستور کار قرار داده اند.
منبع: مهر