فرهنگ‌سازی پرداختن به ایده‌های نو در حلّ مسائل پیش روی حوزه

سرویس دریچه: حجت‌الاسلام حسین نظری، یکی از سخنرانان در دیدار حوزویان با رهبر معظم انقلاب بود که متن سخنان وی بدین شرح است:

باسمه تعالی

ضرورت بازنگری مفهوم خلاقیت در حوزه به منظور تربیت طلبه عصر انقلاب

جائت سلیمان یوم العید قبّره/ أتت بفخذ جراد کان فی فیها

ترنّمت بفصیح القول وا عتذرت/ انّ الهدایا بقدر مُهدیها

شکی نیست که در زمانه ما، سرعت و شتاب تغییر و تحول در عرصه های مختلف زندگی بشر، گوی سبقت را از ازمنه پیشین به گونه ای خیره کننده ربوده و لایه های تودرتوی زیست  انسان را دستخوش دگردیسی های متنوع نموده است. حوزه های علمیه شیعی نیز به عنوان یکی از کهن ترین و ریشه دارترین مراکز آموزشی جهان، که از ابتدای تکوّن انگشت اشارتش به سمت اصلاح جامعه از رهگذر فهم، تبیین و تبلیغ تخصصی معارف توحیدی بوده، از این قاعده عامّ البلوی مستثنی نیست.

این مهم در بیان و بنان حضرتعالی نمودهای متعدد داشته و دارد.از جمله در سال۸۶ و در جمع برخی از حوزویان مطرح فرمودید که: "اگر حوزه‏ بخواهد از تحول بگريزد، منزوى خواهد شد؛ اگر نميرد، اگر زنده بماند. البته مايه‏ى دين مانع مردن مى‏شود، اما منزوى خواهد شد؛ روز به روز منزوى‏تر خواهد شد."

پرواضحست که استقبال حوزه ازسیل تحولات مهاجم به انسان معاصر نیز، به معنای پذیرش منفعلانه و تسلیم در برابر هر تغییری نخواهد بود، چرا که بر این باوریم که:

"آب طلب نکرده همیشه مراد نیست/ گاهی بهانه ای است که قربانی ات کنند..."

لذا به نظر می رسد یکی از فاش ترین نیازهایی که جهت نیل به حوزه تراز انقلاب اسلامی پاسخ درخور می طلبد، ایجاد زمینه مناسب برای بروز خلاقیت طلاب جوان و بستری برای رشد و پرورش ایده‌های نو بر مبنای دانش و معطوف  به حل مسائل پیش روی حوزه علمیه در ساحت های گوناگون فهم، تبیین و تبلیغ دین است و چنانچه براساس مدل مفهومی اسلام ناب که انفاس قدسیه بنیانگذارکبیرانقلاب اسلامی(اعلی الله مقامه الشریف) بر پیکره این عصر دمیده شد، قائل به حضور حداکثری دین در همه عرصات حیات بشر باشیم، نقش حوزه علمیه در گره گشایی از معضلات فرهنگی جامعه اسلامی بی بدیل خواهد بود و بی گمان کنشگری در ایفای این نقش جز از طریق کاربست خلاقیت و ایده های نوین ، سامان چندانی نخواهد داشت.

پدیده ای که تاکنون بی فروغ و یا خوشبینانه کم فروغ بوده است و جای این پرسش جدی از دست اندرکاران و ادوار مدیریت حوزه-جزاهم الله عن الاسلام و المسلمین خیرالجزاء- باقی است که تا چه اندازه برای حلّ مسائل و مشکلات حوزه و جامعه مستقیما از خود طلّاب چاره جویی شده است؟ چه تعداد رویداد ایده پردازی پیرامون معضلات و مسائل حوزه برگزار شده است؟ طلاب جوان شما چه اندازه احساس میکنند که یکی از بازیگران اصلی این میادین هستند؟

اگر قرار است آتش به اختیار بودن-با همان قرائت صحیح برخاسته از لبان مطهّر رهبری نظام- یک فضیلت و بلکه یک رسالت شناخته شود، اگر قرار است "اتخاذ آرایش جنگی" در مصاف با جبهه باطل یک ماموریت قلمداد شود، مگر میتوان از اهمّیّت خلاقیت و نقش آن در ایجاد توفیق چشم پوشید؟

اگر چنین است براستی حوزه علمیه تا چه اندازه خلّاق پرور عمل کرده و به چه میزان به استقبال طرح ها و ایده های نو از سوی طلاب و خصوصا جوانان طلبه، خیز برداشته ؟

مشخصا پیشنهاد می شود که حوزه علمیه قم در گام نخست و سایر حوزات مانند تهران، اصفهان و خراسان در گام های بعدی به منظور مدیریت صحیح زنجیره ایده تا عمل و براساس بومی سازی تجارب روز دنیا در این خصوص، اقدام به تاسیس یک مرکز نوآوری نموده، متکفّل امور زیر شود:

۱. فرهنگ سازی پرداختن به ایده های نو در حلّ مسائل پیش روی حوزه

۲. ایجاد زمینه مناسب برای بروز و ارتقاء سطح خلاقیت طلاب جوان در راستای تربیت طلبه عصر انقلاب

۳. کمک به شکل‌گیری و حیات شرکت‌های دانش‌بنیان حوزوی با محوریت علوم انسانی اسلامی

۴. تاسیس بانک ایده در محورهای پیش روی حوزه همچون شیوه های تدریس، مباحثه، تبلیغ و...و بررسی راه های توزیع آن ایده ها در جامعه هدف

۵. برگزاری رویدادهای ایده پردازی در دو سطح  نخبگانی و عمومی حوزه و ایجاد ارتباط میان پژوهش های صورت گرفته با نظام مسائل حوزه از این طریق

۶. مشارکت فعال در امر پرورش ایده های خلق شده و حمایت از ایده ها تا تبدیل شدن به محصولی مناسب

۷. برقراری تعامل سازنده و شبکه ای با مراکز رشد، شتابدهنده های فرهنگی و پارکهای علم و فناوری سراسرکشور

گفتنی است که بخشی هرچند اندک از پیشنهادهای مورد اشاره مستظهر به تجارب جمعی از فرزندان دغدغه مند حضرتعالی در حوزه و دانشگاه در موضوعاتی نظیر "مسجد طراز اسلامی"، "حمایت از تولید ملی"، "مسائل فرهنگی اجتماعی بانوان" و "گفتمان سازی بیانیه گام دوم" است و در صورت تاسیس مرکز مذکور، این تجارب با کمال میل و در طبقی از اخلاص تقدیم سربازان آن جبهه مقدس خواهد شد.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته