حواشی کمتر شنیده‌شده درباره علت توقیف «رحمان ۱۴۰۰»

سرویس حاشیه‌نگاری: روز شنبه هفته جاری(۲۴ فروردین) اکران فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰» به کارگردانی منوچهر هادی در حالی که با نزدیک به ۲۳ میلیارد فروش، لقب پرفروش‌ترین فیلم در حال اکران را به یدک می‌کشید، از سوی سازمان سینمایی وزارت ارشاد متوقف شد. پرونده این فیلم که در مسیر تولید، در فرصت تکمیل فرم حضور در جشنواره فجر، در مرحله ورود به ترکیب فیلم‌های اکران نوروز و سرانجام در اکران عمومی همواره نامش عجین با حاشیه بوده، وداعش از پرده سینماها نیز با حاشیه‌هایی همراه بود.

روابط عمومی سازمان سینمایی در خصوص توقف اکران «رحمان ۱۴۰۰» اینچنین نوشت: «بر اساس گزارش‌های رسیده به اداره کل سینمای حرفه‌ای معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی و بررسی بازرسان این اداره کل، تخلف فیلم «رحمان ۱۴۰۰» ساخته منوچهر هادی مبنی بر عدم حذف کامل برخی از صحنه‌های اعلامی از سوی شورای پروانه نمایش در برخی از سینماها محرز شد و با عنایت به مفاد ماده ۱۸ آیین نامه نظارت بر نمایش فیلم از ادامه اکران این فیلم جلوگیری به عمل آمد».

* فیلمی که رکورد «انحصار» را شکست!
جالب است بدانید تهیه‌کنندگی، پخش‌کنندگی و حتی یکی از سینماهای اصلی «رحمان ۱۴۰۰» در انحصار یک نفر(شرکت) است. علی سرتیپی تهیه‌کننده این فیلم پرحاشیه با مجموعه «فیلمیران» به‌عنوان یکی از قدرت‌های سال‌های اخیر در سینما شناخته می‌شود. در واقع اگر پروسه تولید تا اکران یک فیلم را در نظر بگیریم، سرتیپی و فیلمیران تمام آن چرخه را برای فیلم‌هایشان در انحصار دارند.

تولید، پخش و اکران یک فیلم در مشت فیلمیران است. نگاهی به آمار فروش فیلم‌هایی که توسط این مجموعه تولید یا پخش شده‌اند نشان‌دهنده میزان سیطره فیلمیران در سینمای ایران است.

* کارگردانی که «تازه‌کار» نیست
منوچهر هادی فیلمسازی مؤثر و لااقل از منظر «اقتصادی» موفق در سال‌های اخیر بوده است؛ فیلمسازی که با «من سالوادور نیستم» و «آینه بغل» در ردیف فاتحان گیشه سال سینمای ایران ظاهر شد و با «عاشقانه» توانست عنوان یکی از سریال‌های موفق شبکه نمایش خانگی پس از درخشش «شهرزاد» را از آن خود کند و همزمان در قاب تلویزیون با «خداحافظ بچه» و این اواخر «دلدادگان» در کورس رقابت برای کسب عنوان پرمخاطب‌ترین سریال تلویزیونی عرض‌اندام کرد.

همه اینها یعنی منوچهر هادی برخلاف تصویری که امروز در برخی رسانه‌ها تلاش می‌شود از او ارائه شود، نه فیلمسازی ناآشنا با قواعد و قوانین فرهنگی و هنری ایران است و نه مهم‌تر از آن فیلمسازی زیرزمینی و خارج از چرخه رسمی تولید و عرضه محصولات نمایشی در کشور محسوب می‌شود. بنابراین، در مجموع فیلم تازه منوچهر هادی را نمی‌توان و نباید مستقل از جریان پرقدرتی که این روزها سایه‌اش بر سر تولید و اکران سینمای ایران سنگینی می‌کند تحلیل و نقد کرد.

* فیلمی عاری از هنر!
«رحمان ۱۴۰۰» تلفیقی از شوخی‌های جنسی، فلاکت، متلک‌های سیاسی و خلاصه هرچه بشود به وسیله آن مخاطب را خنداند، است. اگر بخواهیم درباره ژانر «رحمان ۱۴۰۰» حرف بزنیم باید آن را فیلمی تخیلی-جنسی بنامیم! مشخص نیست نویسنده و کارگردان این فیلم دنبال یک فضای رئال بوده‌اند یا فانتزی! در جاهایی قصه کاملاً جدی می‌شود و در سکانس‌هایی تخیلی! آن‌قدری سکانس زائد در فیلم وجود دارد که اگر آن‌ها حذف شوند، «رحمان ۱۴۰۰» به یک فیلم کوتاه تبدیل می‌شود؛ سکانس‌هایی مثل بالن و زنده‌شدن دوباره رحمان پس از تصادف آن‌قدری عجیب و غریب است که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان «سکانس‌های نشئگی» یاد کرد!

احتمالاً قبل از ساخت فیلم، سازندگانش کنار هم نشسته‌اند و به هم گفته‌اند بیایید با سوژه یک آدم بدبخت و یک مفسد اقتصادی یک فیلم کمدی بسازیم؛ فقط تا جایی که می‌شود شوخی‌های جنسی‌اش زیاد باشد. تا قبل از این هم بودند فیلم‌هایی که در آن‌ها دیالوگ‌های جنسی وجود داشت اما «رحمان ۱۴۰۰» یک قدم جلوتر رفته است.

در فیلم جدید منوچهر هادی، شوخی‌های فیزیکال و حتی متاسفانه در مواردی اروتیک هم اضافه شده است. اگر تا قبل از این کودکان پس از تماشای یک فیلم یک تکیه‌کلام را در کوچه و خیابان به زبان می‌آوردند، امروز و پس از تماشای این فیلم جلوی پدر و مادرشان پایین‌تنه خود را به شیوه «رحمان ۱۴۰۰» تکان خواهند داد. فیلم جدید هادی از ارزش‌های هنری کیلومترها عقب و از ارزش‌های اخلاقی فرسنگ‌ها عقب‌تر است.

* حواشی کمتر شنیده‌شده درباره علت توقیف
روزنامه صبح نو درباره حواشی توقیف «رحمان ۱۴۰۰» اینچنین می‌نویسد: «از شنبه حاشیه عجیب و جدید دیگری به اعتراضات قبلی اضافه شده و حالا مساله دیگری به محتوای فیلم اضافه شد. از سوی مسوولان سازمان سینمایی اعلام شد که نسخه در حال اکران این فیلم در سینماها، با نسخه‌ای که مجوز اکران گرفته متفاوت است! عجب! سال گذشته فیلم هزارپا به‌دلیل نمایش سکانس‌های حذف شده در تیتراژ پایانی مورد مواخذه قرار گرفت، اما ظاهراً «رحمان ۱۴۰۰» پا را از آن هم فراتر گذاشته است.

طبق اطلاعات به‌دست‌آمده صرفاً چند سالن سینما نسخه ممنوعه را پخش کرده‌اند. سالن‌هایی مثل کوروش، ایران(که سرگروه فیلم بوده) و سینماهای اصلی در شهرستان‌ها از جمله این سینماهاست. احتمالاً کارگردان این‌طور فکر کرده که نمایش نسخه غیرمجاز در سالن‌هایی مثل کوروش به دلیل میزان بالای تماشاگر آن‌ها، تأثیر زیادی در فروش خواهد داشت.

دلیل اینکه سازمان سینمایی دیر متوجه این مساله شده آن است که نسخه غیرمجاز فقط در چند سینما درحال نمایش بوده و زمانی که به آن‌ها گزارش شده، متوجه شده‌اند. این سالن‌ها پس از اطلاع و تذکر ارشاد، از روز چهارشنبه گذشته نسخه غیرمجاز را کنار گذاشتند. از جمله حذفیاتی که اعمال نشده یکی پلان بسته رقص شخصیت زن فیلم و دیگری نمایش اندام نامناسب همان شخصیت بوده است. مورد سوم مربوط به یکی از سکانس‌های پایانی مربوط به دختر رحمان است.

مورد عجیب دیگر «رحمان ۱۴۰۰» اکران همزمان سه نسخه متفاوت از فیلم در سینماهاست؛ یک نسخه اصلاح‌شده توسط ارشاد، یک نسخه غیرمجاز سازندگان فیلم و یک نسخه که سالن‌های حوزه هنری در حال اکرانش بودند! طبق شنیده‌ها منوچهر هادی مسوول اعمال اصلاحات بوده  و برخی از موارد اصلاحی را کنار گذاشته است. با این حال خودش مدعی است که در تمام سینماها فیلم اصلاح شده روی پرده رفته است.»