«ژولیت و شاه»؛ تلاش برای تبدیل شدن به دیزنی ایرانی

به گزارش حلقه وصل: حسام‌الدین خادمی، منتقد سینما در یادداشتی نوشت: در دنیای امروز، صنعت انیمیشن به یکی از پر رونق‌ترین و تاثیرگذارترین بخش‌های رسانه‌ای تبدیل شده است. به ویژه در شرایطی که بازارهای جهانی و حتی داخلی، به دنبال تولید آثار جدید و منحصر به فرد هستند، سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان انیمیشن در مرحله اول به ایده‌های جذاب و نوآورانه توجه دارند. از این رو، در بررسی انیمیشن «ژولیت و شاه»، می‌توانیم ببینیم که این اثر به دنبال ارائه ایده‌ای جدید است، هرچند که در برخی زمینه‌ها نتوانسته به طور کامل در قالب استانداردهای جهانی و فرهنگی جا بیفتد.

ایده جدید و نوآورانه
یکی از ویژگی‌های برجسته این انیمیشن، ایده جدید و بکر‌ای است که در آن به کار رفته است. در دنیای انیمیشن ایرانی، کمتر شاهد آثار با موضوعاتی این‌چنین خاص و متفاوت بوده‌ایم. انیمیشن «ژولیت و شاه» سعی دارد با استفاده از المان‌های ایرانی و در عین حال با ترکیب ویژگی‌های جهانی، یک اثر جذاب برای تماشاگران ایجاد کند. این ایده که از داستانی آشنا به نام «ژولیت» الهام گرفته شده، اما با مفاهیم و شخصیت‌های ایرانی، تلاش کرده است که به نوعی تلفیق بین فرهنگ ایرانی و ساختارهای جهانی انیمیشن ارائه دهد. این کار، از لحاظ محتوایی و ایده‌پردازی بسیار قابل توجه است، زیرا به دنبال تبدیل یک داستان کلاسیک به اثری بومی و مختص ایرانی است. با این حال، باوجود نوآوری در این ایده، باید گفت که در پیاده‌سازی آن، برخی از چالش‌ها وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

شئونات اسلامی و دغدغه‌های فرهنگی
یکی از اصلی‌ترین نکات منفی انیمیشن «ژولیت و شاه»، عدم توجه به شئونات اسلامی و فرهنگی است. در حالی که این اثر سعی کرده است تا با استفاده از المان‌های ایرانی و فرهنگی به ویژه در طراحی شخصیت‌ها و داستان، جذابیتی برای تماشاگر ایرانی ایجاد کند، با این حال به راحتی برخی از اصول مذهبی و فرهنگی جامعه ایرانی را زیر پا گذاشته است. در حقیقت، مسئله‌ای که مطرح می‌شود این است که این انیمیشن قادر به برآورده کردن دغدغه‌های فرهنگی خانواده‌های مسلمان ایرانی نیست.

در بسیاری از موارد، ممکن است پدر و مادر مسلمان به دلایل مختلف، از جمله نگرانی درباره ارزش‌های اسلامی و اخلاقی، اجازه تماشای این انیمیشن را به فرزند خود ندهند. این امر موجب می‌شود که انیمیشن نتواند به طور کامل بر روی مخاطب هدف، یعنی کودکان ایرانی، تاثیر بگذارد. این نکته، زمانی بیشتر آشکار می‌شود که به دقت به محتوای انیمیشن توجه کنیم. در برخی قسمت‌ها، حضور عناصر غیر متعارف از نظر فرهنگی و مذهبی ممکن است برای بسیاری از خانواده‌ها قابل پذیرش نباشد.

موسیقی و صداگذاری
در زمینه موسیقی و کیفیت صدا، این انیمیشن ویژگی‌های مثبت قابل توجهی دارد. موسیقی متن به خوبی با فضای فیلم هماهنگ است و از تنوع خوبی برخوردار است. همچنین، دیالوگ‌ها به طور کلی قابل قبول و مناسب برای سن کودکان هستند. با این حال، صداگذاری یکی از نقاط ضعفی است که در این انیمیشن به چشم می‌خورد. انتخاب دوبلورهای مناسب مانند حامد بهداد در نقش مادر شاه، که به خوبی توانسته است شخصیت خود را ایفا کند، باعث می‌شود که نقش‌های اصلی در سطحی قابل قبول قرار بگیرند. اما کیفیت صداگذاری به طور کلی به گونه‌ای نیست که به سطح بالای استانداردهای جهانی برسد. صدای دوبلورها در برخی مواقع نمی‌تواند احساسات مورد نیاز را به درستی منتقل کند و این مسئله ممکن است باعث کاهش اثرگذاری برخی صحنه‌ها شود.

طنز و جذابیت برای کودکان
در خصوص طنز، باید اذعان کرد که این انیمیشن دارای لحظات طنز کودکانه و مفرح است که می‌تواند برای گروه سنی هدف جذاب و سرگرم‌کننده باشد. در واقع، طنز موجود در انیمیشن «ژولیت و شاه» به گونه‌ای است که می‌تواند توجه کودکان را جلب کند. اما از سوی دیگر، این نوع طنز بیشتر سطحی و کودکانه است و در مقایسه با برخی آثار طنز بزرگسالانه و حتی انیمیشن‌های غربی، نمی‌تواند عمیق و تاثیرگذار باشد. به طور کلی، این نوع طنز برای تماشاگران بزرگتر و کسانی که به دنبال مطالب جدی‌تری در انیمیشن هستند، ممکن است کمی سطحی به نظر برسد.

تلاش برای تبدیل به دیزنی ایرانی
در بسیاری از قسمت‌ها، انیمیشن «ژولیت و شاه» تلاش دارد تا با بهره‌گیری از المان‌های جهانی و سبک‌های هنری مشابه دیزنی، به نوعی خود را به عنوان یک انیمیشن ایرانی با استانداردهای جهانی معرفی کند. اما باید گفت که این تلاش، به دلیل ضعف در بعضی جنبه‌های فرهنگی و محتوایی، موفق نبوده است. این انیمیشن در تلاش است تا مانند دیزنی برای کودکان ترغیب‌کننده و آموزنده باشد، اما بعضی از ویژگی‌ها و المان‌هایی که به طور ویژه به فرهنگ ایرانی وابسته است، در آن به درستی به نمایش گذاشته نمی‌شود. در حقیقت، انیمیشن «ژولیت و شاه» به شکلی از ساختار خارجی بهره برده است، در حالی که نمی‌تواند به طور کامل محتوای ایرانی و مذهبی را در خود جای دهد. این مسئله باعث می‌شود که مخاطب ایرانی نتواند به طور کامل با اثر ارتباط برقرار کند.

تاثیر بر کودکان و پیام‌های فرهنگی
اما مهم‌ترین سوالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که این انیمیشن چه تاثیری بر کودکان خواهد گذاشت؟ آیا این انیمیشن می‌تواند برای کودکان ایرانی مفید و آموزنده باشد یا به آن‌ها پیام‌های غلط فرهنگی و اخلاقی منتقل می‌کند؟ به نظر می‌رسد که این انیمیشن در برخی از جنبه‌ها می‌تواند بر روی ذهنیت و رفتار کودکان تاثیر بگذارد. برخی از مفاهیم و مسائل مطرح‌شده در فیلم ممکن است با فرهنگ اسلامی و ارزش‌های اجتماعی همخوانی نداشته باشد. در نتیجه، ممکن است تأثیرات منفی بر کودکانی که در حال شکل‌گیری شخصیت و دنیای خود هستند، بگذارد.

نتیجه‌گیری
به طور خلاصه، انیمیشن «ژولیت و شاه» تلاش زیادی کرده است تا با استفاده از ایده‌های نو و جذاب، یک اثر خاص و متفاوت به تماشاگران ارائه دهد. طنز جذاب، موسیقی مناسب و المان‌های فرهنگی ایرانی از جمله نقاط قوت آن هستند. اما در عین حال، ضعف در صداگذاری، عدم توجه به شئونات اسلامی و پیام‌های فرهنگی باعث شده است که نتواند به طور کامل در دل مخاطبان ایرانی جای بگیرد. اگر به دنبال سرگرمی و لحظات طنز هستید، این انیمیشن می‌تواند انتخاب خوبی باشد، اما اگر دغدغه‌ای فرهنگی و مذهبی دارید، بهتر است که این اثر را برای فرزندانتان انتخاب نکنید.