چرا بریکس برای بلوک ضدغربی جذاب است؟

به گزارش حلقه وصل: الف نوشت: به تازگی و در جریان برگزاری نشست سازمان بریکس در ژورهانسبورگ آفریقای جنوبی، با عضویت ایران به همراه 5 کشور عربستان سعودی، آرژانتین، مصر، امارات متحده عربی و اتیوپی در این سازمان به عنوان عضو دائم موافقت شده است. موضوعی که بسیاری از ناظران و تحلیلگران پس از انتشار خبرِ آن، از کسب یک پیروزی راهبردی بزرگ برای ایران در عرصه بین‌المللی خبر دادند. پیروزی که البته حامل تبعات و پیامدهای مثبت زیادی نیز برای کشورمان است.  

تسهیل فرآیند دور زدن تحریم‌های تحمیلی جهان غرب

یکی از مهمترین مزایای عضویت ایران در تشکیلات بریکس، فراهم شدن زمینه‌ها و امکانات گسترده و قابل توجه برای کشورمان جهت دور زدن تحریم‌های یکجانبه جهان غرب و به طور خاص آمریکا علیه ایران است. سازمان بریکس از سازوکارهای مالی نظیر بانک توسعه جدید برخوردار است که در نوع خود مجموعه‌ای از امکاناتِ آلترناتیو را در قیاس با امکاناتی نظیر سوئیفت و دیگر سازوکارهای مالی بین‌المللی که در کنترل کشورهای غربی هستند، ارائه می‌کند و عملا فضای مساعدی را برای فعالیت‌های مالی و اقتصادی بین‌المللی کشورمان ایجاد می‌کند. 

در عین حال، یکی از اصلی‌ترین دستورکارهای لحاظ شده در قالب تشکیلات بریکس، اراده و عزم جدی اعضای این سازمان جهت دلارزدایی و توسعه مناسبات و روابط کشورهای در حال توسعه با یکدیگر است. مسائلی که همه و همه جزوِ دستورکارها و اولویت‌های کشورمان در عرصه بین‌المللی هستند و به ویژه در شرایط کنونی حامل منافع و مزایای قابل ملاحظه‌ای برای کشورمان هستند. 

باید توجه داشت که ابتکارهای مالی و اقتصادی تشکیلاتی نظیر بریکس، به مراتب گسترده تر از آن چیزی است که ما فکر می‌کنیم و همین موضوع، آن را به سازمانی جذاب برای کشورمان در حوزه همکاری با قدرت‌های مختلف و منتقدِ جهان غرب تبدیل می‌کند.  

همراهی ایران با روندِ تغییرات زیربنایی اقتصادی-ژئوپلیتیکی آینده جهان

بر کسی پوشیده نیست که روند معادلات سیاسی و مخصوصا اقتصادی و ژئوپلیتیک جهان، مسیرهای خاصی را طی می‌کند و مراکز و قطب‌های قدرت، از غرب به شرق جهان در حال تغییر مکان هستند. در این چهارچوب، برخی ارزیابی و تحلیل‌های بین‌المللی حتی از جانب اندیشکده‌ها و نهادهای تحقیقاتی غربی تأکید دارند که مثلا تا سال 2023 یا 2050، آمریکا و جهان غرب دیگر از قدرت سابق خود در قالب معادلات بین‌المللی برخوردار نیستند و قدرت‌های نوظهور، جایگزینِ آنها خواهند شد. 

از این منظر، در شرایط کنونی با آشکار شدن نمودهای ضعف جهان غرب، بسیاری از کشورهای جهان ترجیح می‌دهند تا خود را با واقعیت‌های آتیِ سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیک جهان هماهنگ کنند. معادله‌ای که مخصوصا در قالب سازمان‌هایی نظیر بریکس و یا سازمان همکاری‌های شانگهای متبلور است و اساسا اقبال گسترده کشورهای در حال توسعه جهان جهت عضویت در تشکیلات بریکس نیز پالسی معنادار در این رابطه است. 

حال عضویت ایران در بلوک کشورهای بریکس، دستارودی بزرگ برای کشورمان از حیث هماهنگ سازی ایران با واقعیت‌های آتی نظام بین‌الملل و خارج شدن از مدار سنتی نزدیکی و ارتباط با کشورهای غربی است. مسأله‌ای که در دوره‌های مختلف تاریخی حامل هزینه‌های سنگینی برای کشورمان بوده است. 

هم افزایی گسترده بلوک ضدغربی در معادلات بین‌المللی

در نهایت باید گفت که ایران به عنوان کشوری که سال‌هاست از رویه‌های استعماری و امپریالیستی قدرت‌های غربی در چهارچوب معادلات سیاسی، نظامی و اقتصادی جهان شکایت دارد و این دسته از قدرت‌ها را به چالش می‌کشد، با عضویت در تشکیلات بریکس، از ظرفیت‌های بیشتری در تقابل و رویارویی خود با امپریالیسم غربی به واسطه همکاری با بلوکی از قدرت‌های نوظهور که آنها نیز همچون ایران، انگیزه‌های مشابهی جهت مقابله با رویه‌های نامشروع و غیرقانونی قدرت‌های غربی دارند، برخوردار می‌شود. 

در واقع، هم‌افزایی میان این قدرت‌ها سبب خواهد شد تا دامنه قدرت آنها در عرصه بین‌المللی گسترده‌تر شده و اقدامات تقابلی جهان غرب علیه آنها، ماهیت و قدرتِ ضعیف‌تری را به خود گیرد. معادله‌ای که در کلیت خود به نفع کشورهای در حال توسعه جهان است و البته که مدت‌هاست زنگ‌های خطر و هشدار را در پایتخت‌های غربی به صدا درآورده است.