«ای نشسته صف اول» چه شد؟

به گزارش حلقه وصل: از سال ۹۵ بود که برای اولین بار شعری انتقادی بعد از نماز عید فطر توسط میثم مطیعی خوانده شد. این شعر و اشعار آتی که بعدها به شعر «ای نشسته صف اول» معروف شد، خطاب به تمام مسئولین-نه فقط دولت- خوانده شده بود. به عبارتی، میثم مطیعی را می‌توان معمار اشعار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در یک مراسم رسمی و ملی به خصوص تریبون عید فطر دانست. در این سال مطیعی در شعر خود خطاب به مسئولان خواند «ای دوستان که در صف اول نشسته اید؛ مردم هنوز چشم به راه عدالتند»

سال بعد از آن یعنی در سال ۹۶، بار دیگر میثم مطیعی برای شعر خوانی در مراسم عید فطر دعوت شد و شعر «ای نشسته صف اول» را خطاب به همه مسئولین کشور خواند که بازخوردهای فراوانی داشت. بعد از این شعر، علیرغم آنکه مردم عادی از آن ابراز رضایت کردند، عده‌ای به مخالفت با آن پرداختند. او در این سال در اشعارش خواند «ای نشسته صف اول نکنی خود را گم؛ پی اقدام تو هستند هنوز این مردم.» می‌توان گفت که روند اشعار انتقادی میثم مطیعی خطاب به مسئولین، روندی منطقی و شروعی همدلانه داشت. 

حامیان دولت روحانی مدعی بودند که این شعر جناحی و برای تخریب دولت بوده است. این درحالی است که شعر «ای نشسته صف اول» خطاب به همه مسئولین بوده و تمام قوا را شامل می‌شد؛ نه فقط دولت روحانی. برخی دیگر در جبهه انقلابی نیز به اشتباه و بدون مبنای درست، مدعی بودند که این شعر منجر به تضعیف مسئولین و تضعیف نظام شده و در نتیجه منجر به سیاه نمایی می‌گردد  عملا موجی از حملات سازمان یافته علیه مطیعی آغاز شد.

بعد از انتقادات به شعر «صف اولی‌ها»، رهبر انقلاب از آن حمایت کرده و خود را یکی از مخاطبان آن دانستند و گفتند «من هم صف اولی هستم». این موضع گیری رهبری، منجر شد تا ادعاهای جناحی و ناصحیح بودن این شعر، برطرف شود.

سال بعد، یعنی در سال ۹۷ نیز میثم مطیعی بار دیگر شعری انتقادی بعد از نماز عید فطر خواند که با تکرار جمله «ای نشسته صف اول»، مسئولین کشور را مورد نقد قرار داد. با وجود آنکه رهبر انقلاب از این سبک انتقادی حمایت کرده و خود را مخاطب شعر «صف اولی‌ها» دانستند، اما بازهم برخی جریان‌ها، به ویژه جریان اعتدال و حامیان دولت روحانی، از این شعر انتقاد کردند و البته از همان سال تا به الان، میثم مطیعی برای شعر خوانی در مراسم عید فطر دعوت نشد.

از سال ۹۹ تا ۱۴۰۱، یعنی به مدت ۳ سال، نماز عید فطر به امامت رهبر انقلاب به دلیل شیوع کرونا و لزوم حفظ سلامت جمعی، برگزار نشد. در سال جاری، بعد از فروکش کردن همه گیری کرونا، مجددا نماز عید فطر در مصلی امام خمینی، برگزار شد.

با نزدیک شدن به پایان ماه رمضان امسال، گمانه‌زنی‌هایی از حضور و یا عدم حضور میثم مطیعی در نماز عید فطر برای شعر خوانی، در میان بود. از همان پیش از عید، عده‌ای در فضای مجازی مدعی شدند که میثم مطیعی اگر راست می‌گوید و شعر «صف اولی‌ها»، غیرجناحی بوده است، امسال هم حضور یابد و از صف اولی‌ها انتقاد کند.

میثم مطیعی در پاسخ به این درخواست‌ها که برخی حاکی از قضاوت پیش‌دستانه و حتی توهین بود؛ نوشت: «اگر دعوت شد به وظیفه‌اش در قبال خدا و مردم عمل خواهد کرد. بی‌تفاوت به همه اهانت‌ها و قضاوت‌ها.»

البته در فضای شبکه توییتری عنوان شد که این هجمه و به نوعی تخریب، یک پروژه سازمان یافته است که مبلغ قابل توجهی برای اجرای آن پرداخت شده است.

بعد از برگزاری نماز عید فطر ۱۴۰۲ و دعوت نشدن میثم مطیعی برای شعر خوانی، موجی دیگر از تخریب‌ها به راه افتاد و اغلب مدعی بودند که شعر «صف اولی‌ها» فقط برای دولت روحانی خوانده شده بود و حالا که دولت رئیسی بر سر کار است، دیگر این شعر خوانده نمی‌شود. بنابراین، این قبیل اشعار انتقادی از سوی میثم مطیعی، بازی جناحی و سیاسی بوده است؛ نه از روی عدالتخواهی.

بازی جناحی یا عدالتخواهی؟

اما اولین و اصلی‌ترین دلیلی که نشان می‌دهد اشعار «صف اولی‌ها» بازی جناحی و سیاسی نبوده؛ این است که میثم مطیعی در ۲۲ بهمن ۱۴۰۰، یعنی زمانی که هنوز یک سال هم از عمر دولت رئیسی نگذشته بود، در مراسم راهپیمایی خطاب به دولت، شعر انتقادی «صف اولی‌ها» را خواند. این درحالی است که اشعار انتقادی نسبت به دولت روحانی بعد از گذشت حدود ۴ سال مطرح شد. مطیعی در راهپیمایی ۲۲ بهمن خطاب به دولت رئیسی گفته بود:

گوش این مردم از این وعده و آن وعده پر است *** وقت تنگ است نبایست که لحظه نشست

درد دل‌هاست خوشا گوش کنی مردم را *** نه که خاموش و فراموش کنی مردم را

«تازه آغاز جهاد است» بر این طبل بکوب *** «وقت اعدام فساد است» بر این طبل بکوب

علم قسط برافراز چو فرصت باقی‌ست *** حق مردم به‌خدا زندگی قسطی نیست!

حق مردم نه زمین‌بازی و دست‌اندازی‌ست *** حق مردم نه چنین صنعت خودروسازی‌ست

دلیل دوم برای غیر جناحی بودن اشعار، این است که مطیعی برای شعر خوانی در عید فطر امثال دعوت نشد؛ نه آنکه دعوت شود و حضور نیابد. همانگونه که در سال ۹۸، زمانی که دولت هنوز در اختیار روحانی بود، دعوت نشد.

دلیل سوم آن است که مطیعی در اشعار خود، تمام قوا را مورد نقد قرار داده بود. به عنوان مثال در یکی این اشعار گفته بود: 

صف اول، صف خدمت، صف مردم‌داری *** یک نفر نیست مخاطب، همه هستند آری

گر به یک نقد رود صبر و قرارت از دست *** صف اول منشین، بین جماعت جا هست

سعی کن در سعه صدر شوی پیش‌قدم *** رهبری گفت که من نیز صف اولی‌ام

دولت ما شده هشیارتر، إن‌شاءالله *** مجلس ما شده بیدارتر، إن‌شاءالله

همتت قطع ید دانه دُرشتان باشد *** وای اگر دزدی از این قافله آسان باشد

وای اگر توصیه و نامه پذیرد قاضی *** داد و بیداد اگر رشوه بگیرد قاضی

فرزند علی ربیعی، سخنگوی دولت روحانی

به هر جهت، مطیعی و دیگر مادحین انقلابی همچون حاج مهدی رسولی، حاج مهدی سلحشور و دیگر عزیزان، اثبات کرده‌اند که در بزنگاه‌ها، به وظایف خود عمل می‌کنند و در کنار توسل و نقل منقبت اهل بیت علیهم السلام، به موضوعات و مسائل جاری کشور توجه دارند و در حد وسع خود، هم به مسوولین کمک می‌کنند و هم حرف دل مردم را به گوش مسوولان می‌رسانند.