تعزیه یک اتفاق اصیل و نماد هنر دینی ایران است/ دانشکده تعزیه تاسیس شود

به گزارش حلقه وصل،  آیین نکوداشت شبیه‌خوانان با حضور «محمدمهدی اسماعیلی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، «محمود سالاری» معاون امور هنری وزارت فرهنگ، «محمود شالویی» مشاور وزیر فرهنگ، «کاظم نظری» مدیر کل اداره هنرهای نمایشی و جمعی از مدیران هنری و شبیه‌خوانان عرصه تعزیه در تماشاخانه سنگلج برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، محمود فرهنگ، دبیر دوازدهمین دوره سراسری و اولین رویداد بین‌المللی «صاحبدلان» ضمن تسلیت اربعین حسینی، اظهار داشت: امسال از شبیه‌خوانان شهر تهران برای اجرا به مدت 10 شب در فضای تئاتر شهر دعوت کردیم و اجراهای خوبی دیدیم که اتفاق قابل تاملی برای شبیه‌خوانی کشور ماست.

فرهنگ ادامه داد: بسیار خوشحالم از اینکه در استمرار ۶ ماهه تئاتر «صاحبدلان» تعزیه هم فرصتی برای توجه جدی پیدا کرد.

دبیر دوازدهمین دوره سراسری و اولین رویداد بین‌المللی «صاحبدلان» افزود: ما تلاش‌مان این است که تعزیه مانند دیگر هنرهای ایرانی به موزه سپرده نشود. بزرگان تعزیه به رحمت خدا می‌روند و همه تخصص و تجربه‌شان را به همراه خود می‌برند.

وی با پیشنهاد تاسیس یک دانشکده تعزیه برای علمی شدن این هنر گفت: اگر در شورای عالی انقلاب فرهنگی زمینه‌ها آماده شود و با وزیر علوم صحبت شود به دلیل وجود توانایی و حضور دوستانی که در زمینه تعزیه پژوهش کرده‌اند، این هنر برای نسل های بعد به یادگار می ماند.

وی ادامه داد: تعزیه باید جهانی شود‌. کشورهای مختلف به دلیل ساختار بسیار غنی این نمایش تمام عیار، خیلی دوستدار آن هستند. امیدوارم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم پیشنهاد جهانی شدن تعزیه را مدنظر قرار دهند. ما هم به دنبال آن هستیم که به صورت جدی برای حضور نسل جدید به تعزیه تلاش کنیم.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگر آیین نکوداشت شبیه‌خوان درباره تعزیه، گفت: تعزیه از هنرهای دینی و اصیل کشور است و نقطه‌ای از ایران عزیز وجود ندارد که در طول سال رنگ هنر تعزیه به خود نبیند، از این جهت هنر تعزیه، رویدادی کم نظیر در عرصه فرهنگ و هنر به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: هر ساله در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، در کنار دسته‌های عزاداری، هنر تعزیه به عنوان فصلی جداگانه از عزاداری به حیات خود ادامه داده است و با وجود تغییر نسل‌ها و ذائقه‌ها و وجود روش‌های نوین نمایشی، همچنان به عنوان هنر اصیل در روح و جان مردم عزیز ایران نفوذ کرده است که این مسئله از گره خوردن این هنر دینی با نام مبارک حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و شهدای کربلا سرچشمه می‌گیرد.

اسماعیلی با بیان این که هنر تعزیه برای مردم یک نمایش عادی محسوب نمی‌شود، گفت: مردم به قصد تقرب و تبرک در مراسم شبیه‌خوانی حضور پیدا می‌کنند. از این منظر هنر تعزیه ابزاری برای عزاداری در رثای اهل بیت(ع) و دعا برای برآورده شدن حاجات است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: فعالیت نهادهای حاکمیتی و دولتی در عرصه هنرهای دینی همچون هنر تعزیه معطوف به تسهیل‌گری برای حضور هنرمندان و درخشش آن‌ها است تا با رفع موانع شاهد رونق هر چه بیشتر نمایش دینی در عرصه هنر کشور باشیم.

وزیر فرهنگ با اشاره به حضورش اخیر در مرز چزابه و بازدید از مواکب وزارت فرهنگ گفت: در دیدار اخیر از مرز چزابه، شاهد اجرای تعزیه‌ای از هنرمندان منطقه رامهرمز خوزستان بودیم از سوی دیگر در سفرهای استانی متعددی که طی ماه های محرم و صفر داشته‌ایم‌، به تماشای هنر تعزیه نشسته‌ایم که این موارد نشان دهنده محبوبیت این هنر آیینی نزد مردم شهرهای مختلف دارد.

اسماعیلی با بیان این که گرامیداشت هنرمندان تعزیه در ادامه جشنواره تئاتر «صاحبدلان» رویدادی مبارک است، گفت: جمع حاضر در این مراسم، بخش کوچکی از اجتماع بزرگ تعزیه‌خوانان کشور به شمار می‌رود، به گونه‌ای که اگر قصد گردآوری همه اهالی تعزیه را داشته باشیم، شاهد اجتماعی چند صد هزار نفری خواهیم بود. بنابراین این مراسم، تقدیری نمادین از نمایندگان هنر فاخر تعزیه است که ریشه در اعتقادات عمیق دینی مردم دارد و از مزایای مطلق ایرانیان در عرصه نمایش به حساب می‌آید.

وزیر فرهنگ افزود: باید با ترویج تعزیه، هنرهای نمایشی را به تراز مورد نظر جامعه دینی نزدیک تر کنیم، چرا که تعزیه هنری ملی و دینی و نمادی از هم‌نشینی زیبای هنر و دین است.

وی با اشاره به تلاش هنرمندان تعزیه در طول تاریخ برای برافراشتن پرچم این هنر دینی گفت: اجرای تعزیه در ایران در دوره‌هایی با مشکلات فراوان روبرو بوده است، به عنوان مثال در پهلوی اول حیات تعزیه به خطر افتاد اما امروز به برکت انقلاب اسلامی، امام (ره) و خون شهیدان، این هنر با افتخار به حیات ادامه داده است و امیدواریم به زودی شاهد رونق هر چه بیشتر نمایش دینی در عرصه هنرهای نمایشی کشور باشیم.

سپس وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود شالویی مشاور وزیر فرهنگ، کاظم نظری مدیر کل اداره هنرهای نمایشی، سعید کرمی مشاور وزیر در بازسازی ساختارهای حقوقی عرصه فرهنگ و محمود فرهنگ دبیر رویداد صاحبدلان با حضور روی صحنه از علاالدین قاسمی، ابوالفضل میرزا احمدی، اسماعیل محمدی و احمد عزیزی چهار پیشکسوت عرصه شبیه‌خوانی، تجلیل کردند.

همچنین در ادامه مراسم، محمود شالویی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرکل حوزه وزارتی، با اشاره به برپایی آیین نکوداشت تعزیه خوانان گفت: مراسم تجلیل از فعالان و پیشکسوتان عرصه تعزیه به دستور مستقیم وزیر فرهنگ برگزار شد تا فعالان آن بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند.

شالویی افزود: خدا را شاکر هستیم که به ما توفیق بخشید تا معرفت حسینی را در قالب هنری استمرار ببخشیم. از دوره‌های پیشین درباره تاریخ تعزیه اشارات متفاوتی شده است اما حقیقت مطلب این است که تعزیه و شبیه‌خوانی مربوط به همان دوره اول صدر اسلام است. دوره‌ای که این واقعه به گوش مستمعان رسید. اگرچه بعدها جنبه هنری گرفت و با روش‌های مناسب عرضه شد. اما اگر پوشش هنری و قالب‌های آن را نادیده بگیریم اصل ماجرا و محتوای تعزیه به نخستین بیاناتی که درباره واقعه کربلا بیان شد، بازمی‌گردد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تعزیه را نمی‌توان به جغرافیای ایران محدود کرد، بنابراین این هنر با جنبه‌های جهانی‌اش باید از مرزهای کشور فراتر رود و دوستداران خود در سراسر جهان را جستجو کند. ایران را به هنرش می‌شناسند. هنری که برخاسته از فرهنگ خودش باشد.

شالویی در پایان تاکید کرد: تعزیه به عنوان هنر بومی ایرانیان، ظرفیت فراوانی برای جهانی شدن دارد تا از رهگذر این هنر، جهانیان را با واقعه عاشورا آشنا کنیم.

در ادامه داوود فتحعلی بیگی، هنرمند پیشکسوت در بیاناتی کوتاه ضمن اشاره به وضعیت تعزیه خوان ها در گذشته گفت: اکنون خوشحالم و به عنوان یک خدمتگزار در عرصه هنر شبیه‌خوانی و هنرهای آیینی تشکر می‌کنم که امروزه شبیه‌خوانان را به عنوان هنرمند می‌شناسند و از آنان تجلیل می‌کنند.

وی درباره علاالدین قاسمی شبیه‌خوان پیشکسوت که با وجود حال نامساعد جسمی در این برنامه حضور داشت، ضمن آرزوی بهبود و سلامتی برای او افزود: استاد علاالدین قاسمی یکی از بهترین شبیه‌خوانان تعزیه و جزو اولین شبیه‌خوانانی بود که سال ۱۳۷۰ در جشنواره آوینیون شرکت کرد و شبیه حر درخشانی خواند. قاسمی در هنر شبیه‌خوانی تاثیرگذار بوده است و خیلی از عزیزان در این عرصه از او دنباله‌روی کرده‌اند. برای سلامتی‌اش دعا کنیم تا یک روز دیگر او را در کسوت شبیه‌خوانی ببینیم.

پس از این، با حضور محمود شالویی مشاور وزیر فرهنگ، کاظم نظری مدیرکل هنرهای نمایشی، محمود فرهنگ دبیر رویداد تئاتر صاحبدلان و داوود فتحعلی بیگی و اسرافیل فرج اللهی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی برای تقدیر از ۱۰ معین البکا تعزیه، اصغر آقاصادقی، ابوالفضل میرزااحمدی، سیدمرتضی اسماعیلی، حمید قصرانی، صادق شمشکی، محمود فرخ‌رو، مرادعلی زینعلی، قوام الدین قاسمی، احد صدقی، بیژن آزادبر و فرهاد کیارستمی که در دومین بخش از رویداد «صاحبدلان» با عنوان نمایش‌های عاشورایی تعزیه در دهه سوم محرم در محوطه باز مجموعه تئاتر شهر به اجرای برنامه پرداختند، تقدیر شد.