ورود مجلس به ماجرای مدرک درازهی

به گزارش حلقه وصل، جمالی نوبندگانی، سخنگوی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس در گفت‌وگویی به موضوع‌های مختلفی همچون حاشیه‌های اخیر نماینده سراوان و بررسی شکایات مختلف در هیات نظارت بر رفتار نمایندگان پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

در شروع برنامه رزومه تقریباً تکمیلی از خودتان گفتید من شما را با سخنگویی هیات نظارت بر رفتار نمایندگان به مخاطبین برنامه معرفی کردم از این باب که اخیراً با انتشار فیلم توهین نماینده مردم سراوان در فضای مجازی، توجهات به صورت ویژه‌تری به هیات نظارت بر رفتار نمایندگان جلب شد، خبری منتشر شده بود مبنی بر اینکه این هیات بدون برگزاری هیچ جلسه‌ای پرونده را مختومه اعلام کرده است، آیا واقعاً این گونه بوده؟

جمالی: سوال خیلی خوبی بود، روز سه‌شنبه هفته گذشته که این خبر منتشر شد، هیات نظارت بر رفتار نمایندگان جلسه‌ای داشت، طبق روال معمول هم ما سه شنبه‌ها قبل از صحن علنی جلسه برگزار می‌کنیم.

هر هفته؟

جمالی: اگر اعضا به تعداد کافی و رسمی باشند، بله؛ اتفاقاً تصمیم‌مان این بود که پرونده‌ها، چون زیاد شده تا ظهر حتی ادامه بدهیم، در حین بحث بودیم که به ما خبر دادند که صحن یک مقداری شلوغ شده است به خاطر اینکه بعضی نمایندگان اعتراضی داشتند، این موضوع درگیری در گمرک مطرح شده و جلسه غیر علنی تشکیل شده است، اتفاقاً آقای دژپسند وزیر محترم اقتصاد هم در یکی از فراکسیون‌ها بودند و ایشان هم آمده بودند، اما چون از ماجرا کامل مطلع نبودند، وقتی ما وارد صحن شدیم دیدیم که ایشان دارند خارج می‌شوند و به ما اعلام کردند که وزیر ماموریت پیدا کرده است که به چند و چون ماجرا بپردازند و برود از مجموعه خودشان اطلاعات درست، صحیح و کافی را بگیرد. آنجا ماموریتی داده شد که هیات نظارت قضیه را بررسی کند.

اولین جلسه بررسی حواشی درازهی در هیات نظارت بر رفتار نمایندگان نبود / فقط دو نفر از اعضای هیات نظارت در این جلسه حضور داشتند

تا ظهر هنوز خبری نبود و تقریباً حوالی ساعت دو بعداز ظهر بود که جلسه به این نحو تشکیل شد که در آن جلسه آقای پزشکیان که هم نائب رئیس اول و هم رئیس هیات نظارت بر رفتار نمایندگان هستند، تقریباً ریاست جلسه را بر عهده داشتند، همچنین آقای امیری معاون پارلمانی ریاست جمهوری، آقای دژپسند وزیر اقتصاد، آقای اشرفی رئیس گمرک، نماینده سروان، دو نفر از هیات رئیسه مجلس و معاون پارلمانی وزارت اقتصاد و بنده در آن جلسه بودیم. یعنی آن هیات، هیات نظارت بر نمایندگان صرف نبود فقط دو نفر از اعضای هیات نظارت حضور داشتند، مصاحبه‌ای که با بنده شد من این جلسه را با حضور این افراد تشریح کردم که چه شده است.

مشاجره درازهی با کارمند گمرک صبح اتفاق افتاده بود / رئیس گمرک بعداز ظهر همان روز با نماینده سراوان جلسه‌ای برگزار می‌کند

من دقیق متوجه نشدم، یعنی هیات نظارت تشکیل نشد و هیات دیگری برای بررسی تشکیل شد؟

جمالی: تقریباً می‌شود بگوییم که هیات مشترکی از هیات رئیسه، دونفر از هیات نظارت بر رفتار نمایندگان و چند نفر از دولت. در همین جلسه مشخص شد که نماینده محترم سراوان ۱۰:۵۱ دقیقه صبح تقریباً در گمرک بودند، اتفاقی که می‌افتد خیلی بازتابی نداشته است به طوری که حتی از دفتر رئیس گمرک به ایشان زنگ می‌زنند و برای ایشان در بعد ظهر آن روز هم جلسه‌ای می‌گذارند و آنجا خیلی هم با گشاده رویی از ایشان هم استقبال می‌کنند، صحبت‌هایشان را هم می‌شنوند و ایشان به جلسه بعدی در وزارت راه و شهرسازی می‌رود. آنجا بوده که ایشان خودش حدود غروب از ماجرا مطلع می‌شود که چنین فیلمی منتشر شده است.

اولین اقدام‌مان در هیات نظارت، مشاهده فیلم دوربین مدار بسته بود / از حضور نماینده سراوان در گمرک تا پیاده شدنش فقط ۸ دقیقه طول می‌کشد

بریم برسیم به آن جلسه‌ای که هیات نظارت نبود و فقط دو سه نفر از هیات نظارت، هیات رئیسه، نماینده سراوان و مسئولانی از وزارت اقتصاد و دارایی بودند، در آن جلسه چه گذشته؟

جمالی: خوب اولین کاری که کردیم این بود که فیلم اتفاق را مشاهده کردیم.

کدام فیلم دقیقاً؟ فیلم دوربین‌های مداربسته را آوردید یا همان که موبایلی ضبط شده بود؟

جمالی: آن فیلمی که بوده از کارمند گمرگ نبوده و از یکی مراجعین آنجا بوده است، برخی‌ها می‌گویند ممکن است ترخیص کار بوده باشد، آن فیلم فقط مربوط به همان صحنه صحبت‌های رد و بدل شده بوده است، ما آمدیم و فیلم را از وقتی که نماینده با ماشینش وارد گمرک شده تا موقعی که پیاده می‌شود، وارد سالن شده و آن بحث صورت می‌گیرد را مشاهده کردیم، اینجا لازم است که بگویم که از حضور نماینده در آنجا تا پیاده شدنش نزدیک به ۸ دقیقه طول می‌کشد، حضور نماینده سراوان در آنجا و مباحثه‌ای که در می‌گیرد زیر دو دقیقه می‌شود، مجموعاً این دو تا ۱۰ دقیقه می‌شود و نماینده بر می‌گردد.

حضور نماینده سراوان در گمرک ۴۵ دقیقه نبود / افراد گاهی مواقع در محاسبه زمان اشتباه می‌کنند / ما همیشه عدالت را رعایت می‌کنیم

آقای دکتر نماینده گفته بود که من ۴۵ دقیقه آنجا گرفتار شده بودم.

جمالی: خوب ما چیزی که دیدیم حدود ۱۰ دقیقه بوده است، به نظرم حالا گاهی مواقع در محاسبه زمان آدم اشتباه می‌کند.

دفاع نکنید، آقای دکتر یه جورایی مدارا می‌کنید و هوای همکارتان را دارید قرار است که اینجا شفاف باشیم و صادقانه با هم صحبت کنیم.

جمالی: شما مطمئن باشید که من ضمن رعایت بعضی از اصول اخلاقی، آن چیزی که همیشه مدنظرم است این است که همیشه ما عدالت را رعایت کنیم.

دقیقاً.

جمالی: مردم ما نمایندگان را انتخاب می‌کنند، لذا حق دارند.

کسی نماینده سراوان را در گمرک راهنمایی نکرده است

نماینده سراوان دو دقیقه داخل می‌شوند و در آنجا و درگیری لفظی شکل می‌گیرد.

جمالی: درست است، حالا آنجا صحبت‌هایی که شد این بود که بیاییم همه ماجرا را با هم و به صورت پکیج ببینیم که این اتفاق چه شد که به وجود آمد؟ آیا یک پیش زمینه‌هایی داشت، نداشت؟ خوب دیدیم که آنجا همین عزیز برادری که با آقای نماینده بحث‌شان شد، مسئول پذیرش و فرستادن افراد به داخل و همچنین ریموتی که باید این مانع الکترونیکی را بالا می‌برد، بود. آنجا خود دوستانمان هم قبول دارند، نه کسی در کنار گیت حضور داشت و نه مانع و نه کیوسکی بوده است که به فرض بگویید آقا شما می‌توانید یا نمی‌توانید، یا راهنماییش کنند؛ انتهای ماشین هم در خط ویژه گیر کرده بود و اتوبوس‌ها هم به زحمت رد می‌شدند، ایشان هم دائم چراغ می‌زد و کسی جوابگو نبود؛ این‌هایی که من می‌گویم مورد تایید هر دو طرف هم هست و جنابعالی هم شاید یک روزی این فیلم را ببینید، نماینده سراوان میاد پایین و صحبت می‌کند؛ کسی که آنجا حضور داشت اعلام می‌کند که نمی‌شود و هماهنگ نشده است.

اظهارات نادرست نماینده سراوان در گمرک حاصل یک عصبانیت و عدم کنترل گفتار بود

آن هشت دقیقه با کسی صحبت نمی‌کند؟

جمالی: نه کسی نیست و مشکل همین بود؛ هیات نظارت بر رفتار نمایندگان هم همین حرف را زد که بالاخره چه نماینده و چه فرد عادی باشد وقتی آنجا آمده باید تکلیفش مشخص شود و به او بگویند که شما نمی‌توانید وارد شوید. ماشین نماینده سراوان طوری بود که خیلی هم نمی‌توانست عقب برود جلو هم نمی‌توانست برود، حتی ماشینی هم از داخل گمرک به سمت او آمد؛ حرف ما به نماینده سراوان همین بود که اینجا شما باید در این ۸ دقیقه بالاخره چراغ می‌زدید، دستی تکان می‌دادید، تا یکی بیاید و شما بگوید آقا تکلیف من را معلوم کنید، اصلاً این تکریم ارباب رجوع است؛ نماینده، مردم یا حالا هرکسی که باشد اما این تکلیف معلوم نشد و بالاخره او با یک ناراحتی به آنجا رفته است؛ وقتی هم که این صحبت شد و جوابی که نماینده داد، این صحبت‌هایی که من مایل نیستم رد و بدل کنم که مورد تایید هیچ کسی هم نیست و اگر هم به عقب برگردیم، نه نماینده آن حرف را خواهد زد و نه عزیزی که آنجا نشسته بود؛ قطعاً این‌ها می‌تواند حاصل یک عصبانیت و عدم کنترل گفتار باشد؛ این اصل ماجرا بود و بالاخره صحبت‌هایی بود که نماینده آنجا زده بودند.

اگر برخورد درازهی از سوی یک فرد عادی بود، فیلمی از آن منتشر نمی‌شد / تدوین دستورالعملی به دستگاه‌های اجرایی برای دیدارهای هماهنگ نشده با نمایندگان مجلس

خوب در این جلسه چه اتفاقی افتاد؟ همین جوری بداهه به ذهنم رسید فکر کنید به جز نماینده‌ای که آنجا ۸ دقیقه معطل شد این اتفاق برای یک شهروند عادی می‌افتاد آیا بازهم این همه حساسیت به وجود می‌آمد؟

جمالی: شاید اگر یک فرد عادی بود فیلمی منتشر نمی‌شد و مسائل دیگری نداشت، الان که ما داریم در یک برنامه درباره این موضوع صحبت می‌کنیم و برنامه‌های زیادی در داخل و خارج مطرح شده که به دلیل حساسیت موضوع است.

البته برنامه ما درباره این موضوع نیست این ورودی ماست در جلسه چه اتفاقی افتاد فیلم را بازبینی کردید و...

جمالی: در آن جلسه قرار بر این شد که حتماً دولت از کانال معاونت پارلمانی دستورالعملی یا نامه‌ای به دستگاه‌های اجرایی بنویسند، حتی ممکن است که نماینده‌ای برای موضوعی بخواهد به وزارتخانه‌ای بیاید که حتی هماهنگ هم نشده باشد، لذا قرار شد که آنها را به رئیس دفتر رئیس مدیرکل، وزیر و هرکسی که هست ارجاع دهند و اینگونه برخورد نشود که حالا شما وقت ندارید یا با من هماهنگ نشده است، حتماً توجیه کنند فرد را که شان نماینده را حفظ کند چراکه شاید نماینده به دلیل مردم یا بنا بر وظیفه نظارتی‌اش آمده است.

درازهی مدعی بود که برای حل مشکلات سراوان به گمرک رفته است / رئیس گمرک ۲۶ روز بوده که به این سِمت منصوب شده بود

حالا ایشان به دلیل وظایف نظارتیشان به آنجا رفته بودند؟

جمالی: من صحبتی که ایشان کردند را می‌گویم، چون من دیدم در جاهای مختلف بحث‌های متفاوتی از آن درآمده است؛ می‌دانید که شهرستان سراوان، سیب و سوران؛ سراوان یک دو جا ارتباطات گمرکی با کشور پاکستان دارد، نماینده سراوان مدعی بود که در زمان رئیس قبلی گمرک صحبت کرده بود و قرار بوده که این عزیز را به منطقه مان ببریم و ببینند، چراکه مشکلات اساسی در گمرکشان هست حتی از نظر فضای بهداشتی.

آن آقایی که همراهشان بوده علتش چی بوده است؟

جمالی: ریاست محترم گمرک تقریباً ۲۶ روز بود که منصوب شده بود، یعنی به یک ماه هم نرسیده بود.

به ما نگفتند که چه کسی همراه درازهی بوده / قرار بود این موضوع تمام شده و کشدار نشود

یعنی آقای نماینده در اولین مواجهه خودش با رئیس گمرک یک آقایی که حالا در موردش حرف و حدیث‌هایی هم مطرح است به همراه خودش می‌برد.

جمالی: آن آقا را به ما اعلام نکردند که چه کسی هست، من تا حدی خودم می‌دانم و اسمی که به من اعلام کردند، آن آقا مربوط به منطقه سیستان و بلوچستان نیست و مربوط به استان بوشهر است و من اطلاعات آن را دارم.

قرار بر این شد که هفته بعد از این جلسه، ریاست گمرک به آن منطقه سر بزنند و مشکلات را بررسی کنند و این موضوع یک طوری تمام شود از نظر اینکه دیگر کِشدار نشود، اما اینکه موضوع در هیات نظارت بحث شد و خاتمه پیدا کرد، این استنتاج و استنباط آن خبرگزاری بود که با ما صحبت کرده بود، وگرنه ما اصلاً نگفته بودیم در هیات نظارت مطرح شده و آنجا خاتمه پیدا کرده است.

یعنی الان بررسی می‌شود؟

جمالی: بله، بعد از آن هیات رئیسه آن را رسماً به ما ارجاع داد، ما هم در روز دوشنبه همین هفته گرچه مجلس هم تعطیل بود، جلسه فوق العاده گذاشتیم و سه‌شنبه مجدداً ۷ صبح جلسه گذاشتیم و قرارمان این بود که ادامه پیدا کند، ولی ادامه جلسه ما مصادف شد با حضور ریاست محترم جمهور و تقدیم لایحه بودجه، بنابراین هیات اعلام کرد که چهارشنبه هفته گذشته که آن هم اتفاق افتاد و مجلس تعطیل شد و...

ورود کمیسیون آموزش به ماجرای مدرک تحصیلی نماینده سراوان / اگر این موضوع به ما ارجاع شود، بررسی می‌کنیم

در جلسه آینده که درباره آقای درازهی برگزار شود بحث مدرک تحصیلی و شایعاتی که در این خصوص مطرح هست هم بررسی خواهد شد؟

جمالی: من شخصاً در جریان این امر قرار گرفتم و پروفسور آلمانی صحبت‌هایی کرده بود، منتها دیدم که دوستان ما در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفتند ما می‌خواهیم به این قضیه ورود پیدا کنیم، حتماً کار کارشناسی آنها را ما لازم داریم اگر که هیات رئیسه از کمیسیون آموزش آن را به ما ارجاع بدهد، بررسی خواهیم کرد.

روز اولی که این ماجرا اتفاق افتاده بود روند مجلس و اظهار نظر نماینده‌ها در فیلم جلسه غیر علنی مجلس که منتشر شد، همه احساس می‌کردند که هیچ قصدی برای رسیدگی به این موضوع وجود ندارد و همکاران شما همگی دست به دست هم دادند تا حق را به ایشان بدهند.

جمالی: خیر. من واقعاً منصفانه عرض می‌کنم که این طوری نبود. اولاً که زمان زیادی از این واقعه نگذشته بود، خیلی ابعاد قضیه باز نشده بود، همیشه همین است که وقتی فضا غبار آلود می‌شود سعی کنید دنبال حقیقت بروید تا بعد بتوانید اظهار نظر کنید، من قبول دارم که بعضی‌ها با احساس صحبت کردند، شاید نماینده محترم هم صحبت‌هایی کرد درباره قومیت، مذهب. یک سری از نمایندگان آمدند پیش من و گفتند که ما این فضا را قبول نداریم، اما وقتی که فضا احساسی می‌شود بر اصل قضیه غلبه می‌کند.

مسائل شخصی را نباید منطقه‌ای کنیم / فردی که پشت گیت گمرک نشسته بود از برادران اهل سنت است / ارتباط نزدیکی با درازهی دارم

آقای دکتر علاوه بر همان اتفاق و درگیری که در گمرک اتفاق افتاده و بحث مدرک تحصیلی نماینده سراوان که گفتید کمیسیون آموزش مجلس قرار است به آن ورود پیدا کند، نکته دیگر فیلمی بود که ایشان مطرح کرد و آمد بحث اختلاف عقیدتی و قومیتی را پیش کشید، بالاخره این هم جزء جرم‌هایی است که شاید هیات نظارت باید به آن رسیدگی کند، چرا موضوعی که اصلاً وجود نداشته را برای اینکه آقای نماینده حق را برای خود بگیرد این موضوع را وسط می‌کشد.

جمالی: قطعاً قبول دارم که ما سطح مسائل شخصی را نباید منطقه‌ای کنیم، شک نداشته باشید. فردی که پشت گیت نشسته بود از برادران اهل سنت شمال شرق کشور است. ما ۱۸ نماینده اهل سنت داریم که یکی، دو نفر از آنها سید هستند که دو تا از سادات‌مان نمایندگان سنندج هستند و همه نمایندگان با اینها رابطه خوب، نزدیک و صمیمی داریم. از آنجایی که من دبیرکل بین‌المجالس هستم در هیئت اجرایی جمهوری اسلامی، آقای درازهی هم عضو همان هیئت هستند و ارتباطات نزدیکی با او داریم، ولی من هم با شما هم عقیده هستم, اتفاقاً اگر از این مسائل هم هست حتماً باید آن را تنزیل دهیم که به صورت ویژه‌ای صورت نگیرد.

چند پرونده در هیئت نظارت درباره افشای جلسات غیر علنی مجلس داریم / باید ضوابط جلسات غیر علنی رعایت شود

گفته می‌شود که فیلم پخش شده به درخواست آقای یارمحمدی نماینده زاهدان به درخواست درازهی فیلم برداری کرده است. برای برخی سوال پیش آمده که این فیلم را چه کسی به BBC داد و آیا قبل از اینکه به BBC پخش شود جای دیگری هم منتشر شده است؟

جمالی: در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان چند تا پرونده داریم مبنی بر اینکه بعضی از این عزیزان جلسات غیرعلنی را افشا کردند، اساساً ذات جلسه غیرعلنی برای این است که به بیرون منتقل نشود. ممکن است صحبت در مورد خود مجلس و مجلسیان باشد یا رئیس مجلس بخواهد موضوعی را مطرح کند که نمایندگان در جریان باشند و به واسطه طبقه‌بندی که دارد جای دیگر مطرح نشود یا حتی ممکن است رئیس جمهور، شورای امنیت ملی یا کسی بیاید و صحبت‌هایی کند، مواردی داریم یکی از نمایندگان افشا کرده بودند و برایمان نامه آمده است که به اینها ابتدا باید تذکر داد که نباید این کار را می‌کردند. متأسفانه این موضوع قبل از این هم مسبوق به سابقه بوده است. اکنون من شنیدم که آقای نعمتی سخنگوی محترم هیئت رئیسه مجلس اسمی را اعلام کرده بودند و آقای امیرآبادی. قطعاً در اطلاعی که به ما دادند، تذکر کتبی دادند به نماینده‌ای که این کار را انجام داده بود، مورد قبول نیست و وقتی جلسه غیرعلنی است قطعاً باید ضوابط آن رعایت شود.

در هیئت رئیسه نظارت بر رفتار نمایندگان بررسی کردید؟

جمالی: این موضوع در هیئت رئیسه بررسی شده، تذکر کتبی داده‌اند اما هنوز به هیئت نظارت ارجاع نداده‌اند. و ممکن هست این موضوع هم ارجاع دهند.

قانون هیات نظارت بر رفتار نمایندگان جوان است / تا شکایتی نیاید ما نمی‌توانیم ورود کنیم و دست ما بسته است

کار هیئت نظارت دقیقاً چیست؟

جمالی: ما تا نیمه‌های مجلس نهم، چنین قانونی نداشتیم و این قانون جوان و جدید است شاید بتوان گفت ۳ الی ۴ ساله است. طبق این قانون ما ۷ نفر هستیم. کسانی که ثبت نام می‌کنند باید در هیئت رئیسه رای بیاورند و پس از آن در صحن علنی به آنها رأی اعتماد داده می‌شود و کار خود را شروع می‌کنند. ایرادی که از ابتدا هم من دیده‌ام که کار هیئت نظارت عملاً تبدیل شده است به هیئت بررسی و رسیدگی به شکایات. از ۷ نفر ما ۲ نفر رئیس کمیسیون‌های قضایی و اصل ۹۰ مجلس هستند. تفسیر این عزیزان این است که تا شکایتی نیاید ما نمی‌توانیم ورود کنیم، اما نظر خود من این است که به این شکل نظارت نمی‌گویند؛ نظارت باید شکل و وجهی داشته باشد که حالت پیشگیرانه هم باشد، ولی دست ما از این جهت بسته است و ما به شکایاتی که از طرق مختلف واصل می‌شود رسیدگی می‌کنیم.

ممکن است قوا از نماینده‌ای شاکی باشند از قوه مجریه شکایت زیادی داشتیم و از قوه قضائیه هم شکایت رسیده است، ممکن است فرد حقیقی یا حقوقی به قوه قضاییه علیه نماینده شکایت کند و آنها به ما بفرستند. در اینجا ما باید به قوه قضاییه اعلام کنیم که این کار، نوشته یا صحبت و مصاحبه نماینده در حیطه وظایف نمایندگی ایشان بوده است یا نبوده است؟ عرف این است که اگر بنویسیم بوده است معمولاً رسیدگی باید خاتمه پیدا کند و البته بعضی مواقع هم قوه قضاییه بسنده نمی‌کند و رسیدگی ادامه پیدا می‌کند، اگر بگوییم نه در حیطه وظایف نماینده نبوده است که حتماً قوه قضاییه ورود می‌کند.

موارد دیگری است که ممکن است خود رئیس مجلس یا هیئت رئیسه به این نتیجه برسند که شکایت کنند، نامه می‌نویسند و ما پیگیری می‌کنیم، در حالت دیگری نماینده از نماینده دیگری شاکی است و این حالت کم نیست. یا ممکن است شخصی حقیقی و همان مردم مستقیم نامه خود را به ما دهند، بررسی اینها متفاوت است؛ چرا؟ چون که ما حکم آن چنانی برایمان پیش‌بینی نشده است.

تاکید رهبر انقلاب بر نظارت نمایندگان بر خودشان / از نمایندگان خواستم با استفساریه‌ای دست ما را بازتر کنند

موضوع نظارت بر رفتار نمایندگان جزء مطالبات ویژه رهبر معظم انقلاب بوده است که در دو دیدار اخیر با نمایندگان به آن تاکید کرده اند، آیا با این شرایط و فضایی که وجود دارد می‌شود بر رفتار نمایندگان نظارت کرد؟

جمالی: ما آخرین جلسه‌ای که خدمت رهبر بودیم تأکید ایشان بسیار بیشتر بود و جمله‌ای از ایشان به یاد دارم که فرمودند که «نظارت خود نمایندگان بر هم حتی از نظارت بر سایر قوا مهم‌تر هم است». من با خیلی از عزیزان صحبت کردم و گفتم بیایید استفساریه بدهید، هیئت رئیسه و ۲۰ تا ۳۰ نفر از نمایندگان این کار را انجام دهند و دست ما را برای رسیدگی به این قضیه بازتر کنید اما تاکنون نتوانسته‌ام به نتیجه‌ای برسم.

نمی‌توانیم بدون شکایت، موضوعی را رسیدگی کنیم / در بحث شکایت ربیعی از نماینده‌ها گیر کرده‌ایم

دست شما را باز کردن یعنی چه؟

جمالی: ما نمی‌توانیم بدون شکایت رسیدگی کنیم و این بسته بودن دست ماست. من می‌بینم که اتفاقی می‌افتد، اما نمی‌توانم هیچ کار کنم. موردی بود که نماینده محترمی برخوردی با معاون استانداری داشت که من در فضای مجازی دیدم و پخش شد. هیچ کسی شکایت نکرده بود، من این را مطرح کردم، باور کنید خودم اعلام کردم که شاکی هستم، اینجا من هزینه دادم به عنوان اینکه شأن نماینده را حفظ کنیم و هم به او این مسئله را بگوییم که اگر مسئله را ادامه دهید برای شأن و شخصیت خود از نظر حقیقی، حقوقی و جایگاهی، مناسب نیست، وگرنه ما همه اقدام‌هایی که می‌گوییم باید حتماً با این قضیه هماهنگ باشد که نمی‌خواهیم نماینده را محدود کنیم، اگر می‌گوییم که در استیضاح حواستان باشد و رعایت بعضی مسائل را کنید، نه اینکه استیضاح حق نماینده نیست، حقش هست اما باید مبادی آداب باشد، مسائل را رعایت کند و چیزهایی را نگویند که بعداً به صورت اتهام مطرح شود. ما اکنون در بحث آقای ربیعی گیر کرده‌ایم و مسائلی که پیش آمده است.

در حیطه نظارت بر رفتار نمایندگان روی یک لبه تیغ راه می‌رویم / بعضی تصورشان این است که هر حرفی بزنند، ما محاکمه می‌کنیم

شما خیلی شجاع بودید چراکه نمایندگان به هم احتیاج دارند و هیچ وقت رو در روی هم قرار نمی‌گیرند، چگونه می‌شود هیئت نظارت بتواند رفتار خود را به بهترین نحو انجام دهد؟

جمالی: ما در حیطه نظارت بر رفتار نمایندگان روی یک لبه تیغ راه می‌رویم که هم باید کاری کنیم که به شئونات نمایندگان محترم مجلس آسیب وارد نشود و هم به وظایف آنها برسد. چون نماینده طبق قانونی اساسی می‌تواند در همه امورات اظهارنظر کند، وارد شود و نظارت کند. قانون راهکارهای آن را هم مشخص کرده است، اما بعضی از افراد تصورشان این است که هر حرفی بزنند ما محاکمه می‌کنیم و این مشکلی است که ما داریم.

در هیات نظارت باید آنقدر منصفانه رفتار کرده باشیم که نمایندگان ما را بپذیرند / برای ما فرقی نمی‌کند که چه کسی در کدام جناح است

کفه ترازوی شانیت به نظارت چربیده است؟

جمالی: ما هفت نفر بعد از هر جلسه وارد صحن می‌شویم، فشار مضاعفی به ما وارد می‌شود و ما باید آنقدر منصفانه رفتار کرده باشیم که نمایندگان ما را بپذیرند، من فکر می‌کنم تاکنون همین کار را کردیم که اگر موقعی تذکری دادیم یا از کسی دعوتی کردیم، صرفاً برای خیرخواهی بوده و برای ما فرقی نمی‌کند که چه کسی در کدام فراکسیون یا در کدام جناح است.

برای اینکه شأن هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان به جایگاه اعلای خودش برسد چکار باید کرد؟

جمالی: از چند کانال می‌شود اقدام کرد؛ اول اینکه کمیسیون آیین‌نامه مجلس می‌تواند این قانون را یک مقدار تغییر دهد و آنجا صراحت داشته باشد؛ اولین چیز این است که بدون اینکه نیاز به شکایت باشد، هیات نظارت بر رفتار نمایندگان بتواند وارد ماجرا شود. ورود به ماجرا اولین کار است که باید انجام شود و این شرط اولیه و لازم کار است. این مهم است که ما بتوانیم ورود کنیم، وقتی نتوانیم ورود کنیم بقیه آن معلوم نیست چه می‌شود.

یعنی اشکال قانونی وجود دارد که اگر شاکی نباشد نمی‌توانید وارد موضوع شوید؟

جمالی: بله این ایراد اساسی است، بعد می‌توانیم در مورد کارهایی که هیئت می‌تواند انجام دهد در صورتی که تشخیص داد که یک مسئله‌ای خلاف وظایف نمایندگی صورت گرفته انجام دهد. اکنون حداکثر می‌توانیم تذکر کتبی دهیم و یا گزارشی به شورای نگهبان دهیم که تا در دوره بعد اعمال شود یا در مواردی کسر از حقوق دارد که به نظر من بازدارنده نیست.

حکم هیات نظارت بازدارنده نیست / تاکنون از حقوق نماینده‌ای کسر نکرده ایم
 

بله همینطور هست و اصلاً بازدارنده نیست، مثلاً شاید از نماینده ای صد هزار تومان کسر از حقوق شود که اصلاً بازدارنده نیست، بازدارنده‌ترین حکمی که هیئت نظارت می‌دهد چیست؟ کسر حقوق است؟ آیا تاکنون از نماینده ای کسر از حقوق داشته اید؟

جمالی: خیر، ما تاکنون کسر از حقوق نداشته‌ایم، چراکه نمایندگان حقوق زیادی ندارند و در حد ۶ میلیون تومان است. البته مورادی از قوه قضاییه آمده است مواردی داشته‌ایم که اعلام کرده‌ایم در حیطه وظایف نماینده نبوده و این را اعلام کردیم و دادگاه‌های این نمایندگان در حال برگزاری است.

چرا نماینده مانند همه مردم عادی نباید در محاکم عمومی و قضایی پاسخگوی عملکرد خود باشد؟

جمالی: ما معتقدیم که قانون اساسی چنین چیزی را نیاورده است که نماینده مصونیت دارد.

نمایندگان مجلس مصونیت ندارند / تعیین اظهارات نمایندگان در چارچوب وظایف نمایندگی‌شان بر عهده هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان است
 

یعنی نمایندگان مجلس مصونیت ندارند؟

جمالی: خیر نمایندگان مصونیت ندارند، اما قانونی که تصویب شده و شورای نگهبان آن را تأیید کرده است، می‌گوید اگر مشکلی برای نمایندگان به وجود آمد اول به هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان مراجعه کنید و از آنها نظر بخواهید که آیا در حیطه وظایف او بوده است یا خیر. در واقع یک رابط واسطی ایجاد شده که ببینند اگر جزء حیطه وظایف نمایندگی نیست، وارد محاکم شوند.

این تعریف را چه کسی باید تشخیص دهد؟

جمالی: هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان.

نماینده‌ای داریم که هر وقت من را می‌بیند به دوستان خود می‌گوید او همیشه مرا به قوه قضاییه می‌فرستد / دوبار محمود صادقی را به محاکم قضایی معرفی کرده ایم
 

هیئت نظارت همه را اینگونه می‌گوید که در حیطه نمایندگان بوده است؟

جمالی: خیر اینگونه نیست؛ اکنون نماینده در مجلس داریم که هر وقت من را می‌بیند به دوستان خود می‌گوید ایشان همیشه مرا به قوه قضاییه می‌فرستد. بخواهم اسم ببرم؛ ما تاکنون یکی، دو بار محمود صادقی و کریمی‌قدوسی را به قوه قضاییه معرفی کرده ایم در هر دو جناح فرستاده ایم.

شخص حقیقی از محمود صادقی شکایت نداشته است / شکایت از صادقی مربوط به مصاحبه‌ها، نطق‌ها و توییت‌های اوست / در هیات نظارت همین‌که چشمان را باز کردیم، با صادقی روبه‌رو شدیم

به نظر می‌رسد کسی که در هیئت نظارت به شدت پرونده زیاد داشته باشد آقای محمود صادقی است، آیا می‌شود در مورد جزئیات پرونده ایشان گفت؟

جمالی: آقای محمود صادقی شکایت شخص حقیقی نداشته است؛ بیشترین شکایت از او مربوط به مصاحبه‌ها، نطق‌ها و توییت‌های اوست و قوه قضاییه بیشترین شاکی از ایشان است. ما وقتی در هیئت چشم باز کردیم با ایشان روبه‌رو شدیم (با خنده).

محمود صادقی نسبت به اظهارات خود درباره یکی از قضات از او عذرخواهی کرد / صادقی لفظی را در مورد قاضی به کار برده بود که مناسب نبود

اولین پرونده ایشان مربوط به پرونده بورسیه‌ها بود که ما آن موقع اعلام کردیم که زمانی که ایشان اظهارنظر کردند آن موقع منتخب مجلس بوده‌اند و هنوز نماینده نبودند و اعلام کردیم که خود قوه قضاییه می‌تواند به آن رسیدگی کند یا در مورد بعضی از موارد خود آقای صادقی در مجلس عذرخواهی کردند، یک مورد صحبتی بود که او در شیراز در مورد یکی از قضات صحبتی کرده بودند که عذرخواهی کردند، صادقی لفظی را در مورد قاضی به کار برده بود که مناسب نبود و خودش هم این را قبول کرد. می‌دانید که آقای صادقی خودش دکتری حقوق خوانده است.

موضوعی را که به شورای نگهبان نسبت داده بودند؛ آیا توانستند آن را اثبات کنند؟

جمالی: اتفاقاً آن روز که در صحن علنی این بحث پیش آمد ما میزبان آقای صادقی بودیم. او صحبتی در رابطه با شورای نگهبان کرده بودند و ادعا کردند که به خود شورای نگهبان معترض نیستم با افرادی که می‌آیند می‌گویند ما می‌توانیم وصل شویم و کار شما را درست کنیم، نظرم بود؛ در نهایت گفتیم که ایشان بیایند و اگر بپذیرند با سخنگوی شورای نگهبان جلسه‌ای بگذاریم چراکه ایشان شهود و ادله خود را هنوز به ما معرفی نکردند.

هنوز اظهار نظری درباره پرونده صادقی و شورای نگهبان نشده است

اگر موضوعی را مطرح می‌کنند، آیا نباید سند و مستند بیاورند و بگویند ما بر اساس این سند چنین صحبتی کردیم؟

جمالی: ما ادله از ایشان خواستیم و ایشان گفتند من حاضرم در حضور آقای کدخدایی ادله خود را بیان کنم.

پرونده ایشان هنوز به نتیجه‌ای نرسیده است؟

جمالی: خیر هنوز اظهار نظری نشده است.

در مورد کریمی قدوسی بگویید که آیا ایشان پرونده مفتوحی دارند؟

جمالی: برای ما فرقی نمی‌کند از کدام جناح باشند.

دقیقاً برای ما هم فرقی نمی‌کند.

جمالی: شاید برای شما قبول کردن این موضوع سخت بود.

شکایت از کریمی قدوسی در مورد سخنرانی ها و اظهارنظرهای اوست / هنوز شکایتی از سوی نمایندگان علیه درازهی به ما واصل نشده است

چرا سخت باشد، اتفاقاً جزء سوالات من هم بود. هم آقای صادقی را نوشته بودم و هم آقای کریمی قدوسی را که شکایت‌های زیادی را از سوی نهادهای دولتی علیه ایشان شده است و هر دو نماینده شاخصی بودند که جزء شکایت های هیات نظارت بودند.
 

جمالی: اتفاقاً آقای کریمی قدوسی هیچ موردی شکایتی درباره احوال شخصیه شان در مسائل اقتصادی مطرح نیست، هرچه از آقای کریمی قدوسی شکایت هست در مورد سخنرانی‌ها و اظهار نظرهای اوست، سخنرانی‌هایی که داشتند بعضاً قوه مجریه شاکی بوده است، یکی دو مورد هم معاونت حقوقی ریاست جمهوری شکایت داشته‌اند، اخیر هم سخنرانی داشتند درباره درصدی که اعلام کرده بودند، ولی هنوز وارد این موارد نشدیم چون هنوز شکایت رسمی واصل نشده است.

در مورد آقای درازهی هم بگویم عزیزانی بودند که مصاحبه کرده بودند و گفتند ما شاکی شده‌ایم، حتی من شخصاً مراجعه کردم و گفتم من هنوز شکایتی از شما ندیده‌ام.

یعنی نمایندگانی که گفتند ما از آقای درازهی شکایت کرده‌ایم، شکایت نکرده‌اند؟

جمالی: من خودم شخصاً خدمت آقای پژمانفر رسیدم و گفتم که من مصاحبه شما را دیدم، گفتند می‌خواستم شکایت کنم، گفتم باشه من پیگیری می‌کنم، تا آن موقع که من بعد از این قضایای خدمت او رسیدم هنوز کتباً به ما هیچ شکایت نرسیده است.

ادعاها و مباحث زیادی در روز استیضاح ربیعی مطرح شد / منتظر نظر رئیس کمیسیون قضایی هستیم

ماجرای بحث روز استیضاح آقای ربیعی که در صحبت‌هایتان به آن اشاره کردید، گفتید که الان ما گیر هستیم، آقای دکتر دقیقاً سر چه موضوعاتی گیر هستید؟ در آن جلسه مجلس حرف‌های خاصی و فوق‌العاده‌ای زده شد.

جمالی: تعداد و تنوع عزیزان استیضاح کننده زیاد بود، بحثهای مختلفی صورت گرفت. ادعای های زیادی مطرح شد، بعضی از آنها درباره شستا بود، برخی درباره بهزیستی، برخی درباره خانواده یعنی پسران و دختران بود، حتی بحث به سازمان بازنشستگی کشید، بحث درباره فرزند یکی از نمایندگان شد، موضوع خیلی گسترده و متنوع شد.

الان فرزندان آقای ربیعی شکایت کرده‌اند، ولی وقتی یک نفر دیگر اسمش می‌آید، الان در حال بررسی شکایت آنها هستیم، باز اسم یکی از مسئولان و فرزندش در حوزه وزارت رفاه مطرح شد که او هم شاکی است، درباره قضایایی که در لرستان اتفاق افتاده بود و گفته شد جشنی گرفته شده و هزینه شده بود، ما از شهودی که نماینده محترم معرفی کرده بود، شخصاً با او صحبت کردم، یا درباره پولی که گفته شده بود که می‌دهیم به نام خیریه‌ای می‌دهیم و هرطور خودتان صلاح می‌دانید، هزینه کنید، بحث همین بود که «شما هر طور صلاح می‌دانید هزینه کنید نه اینکه برای خودتان بردارید» که باز هم من با شهود در لرستان مصاحبه کردم و گزارش خودم را داده‌ام.

الان هیات نظارت این را در اختیار ریاست کمیسیون قضایی مجلس که خود عضو این هیات هستند داده‌ایم تا اظهار نظر نهایی خود را به هیات نظارت اعلام کنند که ما بتوانیم آن را به هیات رئیسه مجلس ارجاع دهیم.

چه زمانی این اتفاق می‌افتد؟

جمالی: پرونده ها الان خیلی زیاد شده است.

درازهی به دلیل کسالت در جلسه هیات نظارت شرکت نکرد / نتوانستیم او را برای حضور در جلسه مطلع کنیم

آقای دکتر اینها جزء پرونده‌هایی است که مردم دوست علاقه دارند که زودتر به نتیجه برسد، مطالبه گری می‌کنند، مخصوصاً موضوع پرونده نماینده سراوان که هنوز در فضای مجازی مردم محکم پای آن ایستاده‌اند و می‌خواند بدانند که چه اتفاق برای آن خواهد افتاد.

جمالی: ما روز دوشنبه جلسه داشتیم، روز سه‌شنبه هم می‌خواستیم با حضور طرفین در هیات نظارت جلسه داشته باشیم. قانون این را می‌گوید که شما باید حرفهای دو طرف را بشنوید، این یک عرف است، ریاست گمرک تشریف آورد، معاون پارلمانی وزارت اقتصاد هم آمد، اما شاید شما هم همانطور در خبرها خوانده باشید که آقای درازهی به دلیل کسالتی که داشت، تب کرده بود یا فشار عصبی؛ دبیر هیات نتوانسته بود با او صحبت کند و به او خبر دهد که در جلسه حاضر شود، لذا آن جلسه بدون حضور نماینده سراوان برگزار شد. حتی از نظر شکلی هم شده باید این کار را انجام دهیم چون می‌تواند اعلام کند که حتی بدون حضو او در جلسه ای که به او مرتبط هست، حضور نداشته و حرف‌هایش شنیده نشده است؛ ان‌‎شاءالله ما از ایشان هم دعوت خواهیم کرد که در جلسه حضور یابند.

در مورد پرونده شکایت حسین فریدون، کریمی قدوسی در حال رفت آمد در دادگاه است

از پرونده شکایت آقای حسین فریدون برادر رئیس جمهور از برخی از نمایندگان مجلس چه خبر؟

جمالی: این پرونده مربوط به آقای کریمی قدوسی بوده است.

این موضوع بررسی شده است؟

جمالی: این موضوع برای خیلی وقت پیش است، فکر می‌کنم آقای کریمی قدوسی الان دادگاه در حال رفت و آمد است.

یعنی به دادگاه رفته است؟

جمالی: بله در دادگاه هست.

سیف در شکایت خود از نمایندگان، مدعی شده بود که ضرباتی به او وارد شده است / بررسی این پرونده هنوز ادامه داد

موضوع بعدی شکایت آقای سیف رئیس سابق بانک مرکزی از رفتار سه تن از نمایندگان در جلسه غیر علنی مجلس است، این پرونده به کجا رسیده است؟

جمالی: در آن جلسه تعداد زیادی دور جایگاه سخنرانی حضور داشتند، مخالفت‌ها هم شدت و ضعف‌های خودش را داشت، ممکن است یکی دست آقای سیف را گرفته باشد که بیا پایین، یا یکی صحبت‌های تندی کرده باشد.

دقیقاً چه اتفاقی افتاده بود؟

جمالی: در شکایت آقای سیف هست که تقریباً ضرباتی به او وارد کرده باشند.

آقای دکتر خیلی محتاطانه می‌گویید، نمی‌خواهید بگویید؟

جمالی: چون بحث‌ها حقوقی است و این کلمات بار خاص خود را دارد، من پزشکم هم هستم وقتی می‌خواهیم در پزشکی قانونی چیزی بنویسیم، می‌نویسیم اثابت جسم نوک تیز، اینکه حالا چاقو یا شمشیر بریده باشد در حیطه کار من نیست و فرد دیگری باید تعیین کند، حالا ضرباتی وارد شده است.

ضرباتی به آقای سیف وارد شده بود؟ یا نه؟

جمالی: این را ما صحبت کردیم، اما به قوه قضائیه نرفت، آقای سیف مستقیماً برای خود ما نوشته اند.

آن سه نفری که سیف از آنها شکایت کرده بود چه کسانی بودند؟

جمالی: تشریف آوردند، ما صحبت کردیم.

یادتان هست؟

جمالی: خیلی از آن گذشته است، چون تعداد شکایت زیاد بود.

چه کسی آقای سیف را زده بود؟

جمالی: (باخنده) نمی‌دانم. واقعاً نمی‌دانم.

پس آن پرونده تمام شده است؟

جمالی: فعلاً خیر و هنوز ادامه داد.

به نظر شما اراده در مجلس وجود دارد که برای تقویت هیات نظارت بر رفتار نمایندگان یا خیر؟ این را ملاحضه کارانه پاسخ ندهید و شفاف به مردم بگویید.

جمالی: ما هر روز با یک موضوعی در مجلس مواجه هستیم که همه آنها هم اولویت دار هست، بحث اقتصادی، بحث تحریم ها، بحث بودجه، استعفای نمایندگان، اعتراض به رئیس جمهو در مجلس، ربودن مرزبانان و قضیه چابهار و.... مسائل مبتلا به و متنوع کم نیستند.

خیلی ممنون آقای دکتر که تشریف آوردید اما آخر نگفتید اراده ای وجود دارد یا خیر.

جمالی: به همین دلایلی که گفتم، هنوز خیر.

سخنگو آنچه که اتفاق افتاده را باید بی‌کم و کاست بگوید و قضاوت نکند

البته من به شما حق می‌دهم، شما یک نفر از آن هفت نفر هیات نظارت بر رفتار نمایندگان هستید، شاید باید یک مقدار ملاحضات را در برنامه ما رعایت می‌کردید بالاخره اختلاف نظر در این هیات وجود دارد، واقعاً به عنوان یک سخنگو عمل کردید.

جمالی: سخنگو آنچه را که اتفاق افتاده را باید بی کم و کاست بگوید یعنی امانتداری را انجام دهد، حالا یک موقع هست که من می‌خوام بر اساس وظیفه نمایندگی خودم ایفای نقش کنم، اما وقتی می‌خواهم سخنگو باشم، باید آنچه اتفاق افتاده را بگویم و قضاوتی نداشته باشم. برخی مواقع درگیری‌هایی در کمیسیون‌ها داریم که سخنگو وقتی صحبت می‌کند، نظرات خود را قاطی می‌کند که با اعتراض آن کمیسیون مواجه می‌شود که چرا چنین کاری کرده است.

اما امروز شما نقش سخنگویی را درست ایفا کردید.

جمالی: نه من خیلی شفاف خدمت شما عرض کردم.

منبع: باشگاه خبرنگاران