واکاوی سفر راهبردی «سرگئی لاوروف» به الجزایر

به گزارش حلقه وصل، سفر اخیر وزیر امور خارجه روسیه سرگئی لاوروف به الجزایر و دیدار با همتای الجزایری و رئیس جمهور این کشور شمالی آفریقا، ابعاد پیچیده و گسترده سیاسی، اقتصادی، راهبردی و امنیتی دارد. این سفر که در تاریخ ۱۰ می انجام شد و هدف از آن، بزرگداشت سالگرد روابط دو کشور اعلام شد، بسیار فراتر از این حدود است.

نخست آنکه سرگئی لاوروف در اوج درگیری های اوکراین که تا حدودی منجر به انزوای مسکو گردیده، راهی الجزایر گشته است و این می تواند بیان کننده شراکت راهبردی دو کشور باشد. وزیر امور خارجه روسیه در نشست خبری خود پس از دیدار با رمان لعمامره (وزیر امور خارجه الجزایر)، از تلاش دو کشور برای تعمیق شراکت خود و تلاش برای امضای توافقات جدید خبر داد.

این در حالی است که سال گذشته میلادی میزان تجارت میان دو کشور به رقم بی سابقه ۳ میلیارد دلار رسیده بود و پیش بینی افزایش آن در سال جاری نیز دور از ذهن نیست. از طرف دیگر با توجه به شکست های دولت های اروپایی و به خصوص فرانسه در آفریقا و حتی خروج نظامیان این کشور از مالی، ضریب نفوذ و تاثیرگذاری آنها در امور سیاسی و اقتصادی کشور الجزایر نیز به شدت کاهش یافته است. سابقه جنایات فرانسه و سایر کشورهای اروپایی در الجزایر، شکست آنها را تسریع کرده است؛ و این بهترین فرصت برای روسیه برای ورود به آفریقا خواهد بود.

در واقع مسکو، کشور الجزایر را به عنوان دروازه ورود خود به صحنه های مختلف آفریقا می داند و تمرکز این کشور بر جبهه های جنوبی جنگ اوکراین (که با دریای آزوف و دریای سیاه مرتبط اند) موید همین قضیه است. زمانی می توان عمق شراکت الجزیره – مسکو را دریافت که سامانه های موشکی اس ۳۰۰ روسیه مستقر در خاک الجزایر را مشاهده کرد.

اگر از منظر استراتژیک سفر لاوروف به الجزایر بگذریم، وجهه اقتصادی این سفر نیز بسیار برجسته است. بسیاری از کارشناسان هدف اصلی لاوروف از دیدار با رئیس جمهور الجزایر عبد المجید تبون را، دریافت ضمانت های انرژی از این کشور می دانند. ضمانت هایی از قبیل اینکه دولت الجزیره به تصمیم اخیر اوپک پلاس پایبند مانده و تولید نفت خود را افزایش ندهد. بدین صورت قیمت نفت افزایش خواهد یافت و دولت های اروپایی از تصمیم تحریم نفت روسیه عقب نشینی خواهند کرد. جدای از نفت، مسئله گاز نیز بسیار تعیین کننده است. الجزایر با تامین ۱۱ درصد از گاز مورد نیاز اروپا، یکی از بزرگترین تامین کنندگان گاز برای این قاره محسوب می شود.

هم اکنون دولت های اروپایی که تصمیم به کاهش وابستگی به گاز روسیه گرفته اند، به دنبال راه های جایگزین می گردند و شاید بهترین گزینه پیش روی آنان، الجزایر باشد. منابع عظیم گازی در این کشور و دسترسی سهل و راحت کشورهای اروپایی به شمال آفریقا، مهم ترین عواملی هستند که چشم کشورهای اروپایی را برای تامین گاز، به الجزایر دوخته اند. بدین ترتیب، نیت دیگر وزیر امور خارجه روسیه از این سفر از پیش اعلام نشده، کسب اطمینان از عدم تامین بیش از پیش نفت و گاز از سوی الجزایر، برای کشورهای اروپایی و در نتیجه سنگ اندازی در مسیر کاهش وابستگی دولت های اروپایی به منابع انرژی روسیه، بوده است.

در بعد سیاسی و منطقه ای نیز می توان این دیدار را، ملاقاتی اسرائیل ستیز خواند. اخیرا و با پیوستن نسبی رژیم صهیونیستی به کارزار تحریمی غرب علیه روسیه و همچنین حضور برخی افراد صهیونیست در کنار ارتش اوکراین، تنش های لفظی میان روس ها و رژیم صهیونیستی به شدت بالا گرفته است. سرگئی لاوروف که در پیشانی جبهه گیری های روسیه علیه اسرائیل قرار گرفته، به کشوری سفر کرده است که شاید بتوان آن را یکی از ضد صهیونیستی ترین حکومت های آفریقایی خواند.

سابقه تاریخی تنش میان الجزایر و صهیونیسم، حمایت های همیشگی بومدین (رئیس جمهور سابق الجزایر) از رهبران مبارز مصری (به طور خاص جمال عبدالناصر) در سلسله جنگ های اعراب و اسرائیل، مخالف های شدید این کشور آفریقایی با عادی سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و در برخی موارد بروز اختلاف شدید با دولت مغرب و حتی تلاش های مثمر ثمر اخیر الجزیره در تعلیق عضویت رژیم صهیونیستی در اتحادیه آفریقا، نشان دهنده عمق دشمنی و اختلاف الجزایر با رژیم صهیونیستی هستند. همزمانی سفر وزیر امور خارجه روسیه به این کشور با اظهارات اخیر وی علیه اسرائیل، می تواند نتایج بسیار مهمی علیه این رژیم غاصب داشته باشد که البته در آینده بیشتر روشن خواهد شد.

بنابراین ابدا نمی توان این سفر از پیش اعلام نشده را در چارچوب عادی و همیشگی روابط دیپلماتیک دانست؛ بلکه این سفر با دستاوردهای مختلف دو جانبه، وابستگی بیشتر اروپا به نفت و گاز روسیه و همچنین خطرات احتمالی در آینده برای تل آویو، می تواند نقطه عطفی در سیاست خارجی روس ها باشد.