تازه‌ترین بهانه‌ غرب در مذاکرات؛ سرعت پیشرفت هسته‌ای ایران

به گزارش حلقه وصل، دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات وین از مسیر درست مذاکرات و پیشرفت‌های حاصل شده سخن می گویند، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان نیز شب دوشنبه ۴ بهمن در حاشیه همایش ملی ایران و همسایگان در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و در جمع خبرنگاران تصریح کرد: «فعلا مذاکرات را در سطح کارشناسان ارشد، مدیران کل سیاسی و معاونین وزرا تنظیم کردیم. امیدواریم در همین سطح بتوانیم وارد پروسه اجرا شویم و نیاز به دیدارهای سطح بالاتری نداشته باشد.  آنچه برای ما مهم است این است که زمانی مردم در جریان جزئیات قرار بگیرند که در میز مذاکرات به نتیجه مشخصی رسیده باشیم و امیدوارم به آن نقطه نزدیک شویم.»

امیرعبداللهیان درباره مذاکره مستقیم ایران و آمریکا گفت: «آمریکایی‌ها دائما درخواست مذاکره مستقیم را مطرح می‌کنند اما ما هنوز در جمع‌بندی‌های خود به این نقطه نرسیده‌ایم.»

اما با وجود روند مثبت مذاکرات، برخی از مقامات غربی و رسانه های همسو با آنها با طرح مسائلی انحرافی در جستوجوی اهرم فشار تازه ای هستند. مطرح کردن موضوعاتی مانند لزوم کاهش سرعت برنامه هسته‌ای ایران، بخشی از پروژه ضرب‌الاجل‌های مصنوعی است که اخیرا مطرح شده و ادعا می شود که در صورت کاهش سرعت برنامه هسته ای فرصت برای گفت‌وگوها افزایش می یابد. مذاکره کنندگان غربی در حالی بر این موضوع اصرار می کنند که به گفته بسیاری از کارشناسان عامل اصلی طولانی شدن مذاکرات غرب است.

مقامات غربی با قرار دادن ادعای غیرواقعی وقت کشی ایران در کنار پیشرفت برنامه هسته ای اصرار می کنند که ایران به نقطه گریز هسته ای نزدیک است. تا به جامعه جهانی القا کنند که به دلیل قصد ایران برای وقت کشی برای رسیدن به نقطه گریز هسته ای برای دستیابی به توافق پایدار محدودیت زمانی وجود دارد.

چنین ادعاهایی در حالی مطرح می شود که جمهوری اسلامی ساخت سلاح هسته‌ای را در دکترین دفاعی خود مشروع نمی‌داند، موضع ایران درباره منع تولید و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای به وضوح در فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی بیان شده است. ایشان در جریان سخنرانی در میان سران و مقامات کشورها در شانزدهمین اجلاس جنبش عدم تعهد در تهران، تاکید کردند: «جمهوری اسلامی به لحاظ منطقی، مذهبی و عقیدتی، داشتن سلاح‌های هسته‌ای را گناهی کبیره می‌داند و بر این باور است که گسترش چنین سلاح‌هایی بیهوده، مخرب و خطرناک است.» ایشان افزودند که «ایران پیشنهاد خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای را مطرح کرده و به آن متعهد است.»

با این وجود آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا چند روز پیش در راستای دامن زدن به ادعاهای غیرواقعی، گفته است که در زمان برجام، زمان گریز هسته‌ای ایران برای دستیابی به مواد لازم برای ساخت بمب هسته‌ای یک سال بود، اما اکنون این زمان به چند هفته کاهش یافته است. اکنون بهترین گزینه، بازگشت به تعهدات هسته‌ای برجام است.

همزمان با بلینکن، یک مقام آمریکایی که نام او فاش نشده اما به نوشته پایگاه خبری آکسیوس از اعضای هیات مذاکرات هسته‌ای وین است، ادعا کرد که برای دستیابی به احیای برجام یا باید ایران در مذاکرات شتاب کند یا این‌که از سرعت برنامه هسته‌ای خود بکاهد تا فرصت برای دیپلماسی فراهم باشد. ما هم به نقطه‌ای نزدیک شده‌ایم که توافق فوری در دسترس است و هم این‌که مذاکرات می‌تواند به‌هم بریزد و برجام را نابود کند.

علاوه بر این نشریه آمریکایی هیل در یادداشتی همسو با این ادعاها نوشت: در حدود یک دهه آینده، ایران به باشگاه انحصاری کشورهای دارای سلاح هسته‌ای خواهد پیوست و واقعیت سخت این است که ایالات متحده و هیچ قدرت دیگری کاری برای جلوگیری از آن نمی‌توانند صورت دهند.

ادعاهای طرف غربی در حالی مطرح می شود که ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش در این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما هیچ تحولی به وقوع نپیوست، ایران در چند گام تعهداتش را ذیل برجام کاهش داد و اعلام کرد در صورت لغو تمام تحریم‌های آمریکا به نحوی که قابل راستی‌آزمایی باشد، به اجرای تعهداتش در برجام باز می‌گردد.

شورای‌عالی امنیت ملی ۱۸ اردیبهشت ۹۸ و در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام، دراین‌باره بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه خطاب به کشورهای عضو برجام، با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران در طول یک سال گذشته و پس از خروج غیرقانونی ایالات متحده آمریکا از توافق برجام و نقض مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد، نهایت خویشتن‌داری را از خود نشان داده و به‌درخواست دیگر اعضای برجام فرصت قابل‌توجهی در اختیار آنها قرار داده است، تأکید شد: جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می‌کند.

پس از آن نیز نمایندگان مجلس شورای اسلامی قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را تصویب کردند. در مقدمه این قانون آمده است: طبق توافق هسته ای میان ایران و ۱+۵، آمریکا و اتحادیه اروپا پس از تأیید اجرای اقدامات محدودیت ساز ایران توسط آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای متعهد به رفع تحریم‌ها، اجرای مفاد توافق بر مبنای حسن نیت، پرهیز از اقدام مغایر با نص، روح و هدف برجام و عدم اخلال در اجرای موفقیت آمیز برجام بودند.

مجلس اعلام کرد که بدعهدی مقامات آمریکایی و خروج ترامپ از برجام که مانع از بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی شد، دلیل تصویب این قانون است.

در واقع اقدامات ایران در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا و اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ملت ایران بود. اکنون نیز آمریکا به عنوان طرف نقض کننده برجام که با عدم اجرای تعهدات خود ضربه محکمی به این موافقتنامه وارد کرده مقصر اصلی ایجاد وضعیت موجود است و باید هزینه بازسازی آنچه را که خود ویران کرده پرداخت کند. دولت بایدن با شعار بازگشت به برجام بر سر کار آمد اما تداوم فشار حداکثری نشان داد که او از میراث ترامپ می خواهد اهرم فشاری علیه ایران بسازد.

در حالی که تحریم‌های ظالمانه و فشار حداکثری توسط دولت بایدن همچنان دنبال می شود نباید از جمهوری اسلامی انتظار داشت فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز خود را محدود سازد، خصوصا آنکه فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاملا قانونی بوده و با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ همخوانی دارد و در راستای حقوق مردم ایران در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و ایجاد توازن میان محدودیت‌های هسته‌ای و منافع اقتصادی شکل گرفته است.

نقطه گریز نیز بر اساس محاسبات فرضی بوده و اتفاق نظر و مبنای علمی ندارد. این ادعا که ایران در آستانه تولید سلاح اتمی است صرفا در جهت القای ایران هراسی به جامعه بین الملل است. اگر طرف‌های غربی نگرانی واقعی دارند، باید علت را که همان تحریم‌های آمریکاست، برطرف کنند.

متهم کردن ایران به تلاش برای عبور از نقطه گریز هسته ای، بیانگر فرار آمریکا از تعهدات و فرار رو به جلو از قرار گرفتن در شرایط راستی آزمایی و ارائه تضمین است. اما اکنون زمان آن رسیده است که طرف‌های غربی تصمیم‌های سخت سیاسی اتخاذ کرده و با گام‌های معنادار و اقدام محور، مسیر دستیابی به توافق نهایی و پایدار را هموار کنند.