مشکل اصلی تاریخ‌نگاران دفاع مقدس چیست؟

گاهی این افراد که در جنگ حضور داشته اند، ملاحظات سیاسی دارند و گمان می کنند اگر موضوعی را به کاملی بیان کنند، موجب تضعیف گروه سیاسی و حتی تضعیف نظام می شود.

به گزارش حلقه وصل، نشست «نگاهی به گونه هایم عیوب تاریخ نگاری جنگ» با عنوان «جنگ سرخ - جنگ زرد» در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد.

در این نشست، محمد علی صمدی، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس، تاریخ نگاری دفاع مقدس را به دو گونه رسمی و غیر رسمی تقسیم کرده و گفت: قرائت رسمی نظام جمهوری اسلامی از تاریخ جنگ را می شود تارخ نگاری رسمی دانست. همچنین قرائتی که افراد باورمند به نظام و جنگ ارائه می کنند هم در این گروه تقسیم بندی می شود و در مجموع می شود قرائت افرادی که اپوزوسیون نیستند را در این گرده دسته بندی کرد.

صمدی افزود: گونه غیررسمی تاریخ دفاع مقدس را هم اپوزوسیون نظام ارائه می کند و البته گاهی هم نمونه هایی دیده شده که مطالبی از سوی برخی باورمندان به نظام بیان شده اما در این گروه دسته بندی می شود و نمی توان مطالب این افراد را در گونه «رسمی» دسته بندی کرد.

این پژوهشگر دفاع مقدس، راویان جنگ را نیز به افرادی که جنگ را تجربه کرده اند و افرادی که فاقد این تجربه هستند تقسیم بندی کرد و گفت: افراد فاقد تجربه جنگی هم به دو گروه تقسیم می شوند. اول، کسانی که به دلایل مختلفی از حضور در جنگ سر باز زده اند و دوم، کسانی که اصولا سن شان به جنگ نمی رسیده و بعدها به خاطر علاقه شان، تاریخ نگاری و روایت جنگ را انتخاب کرده اند.

محمد علی صمدی افزود: بیشتر افراد حاضر در جنگ بین 18 تا 25 سال سن داشته اند و به ندرت می شد افرادی را پیدا کرد که بالای 40 سال سن داشته باشند. بیشتر این افراد، امروز با عینک سال 97 به موضوعات آن سالها نگاه می کنند و گاهی در روایت هایشان کاستی هایی دیده می شود. مثلا اگر یک پژوهشگر، یک موضوع را از 5 نفر جویا شود، به تفاوت نگاه و نظر آن یک نفر از یک اتفاق واحد، پی می برد.

نویسنده کتاب داس و شمشیر ادامه داد: گاهی این افراد که در جنگ حضور داشته اند، ملاحظات سیاسی دارند و گمان می کنند اگر موضوعی را به کاملی بیان کنند، موجب تضعیف گروه سیاسی و حتی تضعیف نظام می شود. مشکل اصلی تاریخ نگاران و پژوهشگران با این دست از افراد است.

وی مخرب ترین وضعیت برای تاریخ نگاری دفاع مقدس را داشتن اطلاعات درست و نداشتن قدرت تحلیل درست دانست و گفت: همین مشکل باعث شده که امروزه برخی افراد، گزاره های درستی از دوران پهلوی ارائه می کنند و با تحلیل اشتباه می خواهند سیاهترین دوران تاریخ مکتوب 2000 ساله ایران که متعلق به پهلوی دوم است را بی نقص جلوه داده و دهه 50 را با دهه 90 مقایسه کنند.

صمدی ضمن اشاره به آثار محمدحسین مهدویان، آن ها را از لحاظ اتمسفر به دهه 60 نزدیک دانست و درباره فیلم ابوقریب گفت: این فیلم از لحاظ آتش دشمن بر سر رزمندگان، ملموس ترین صحنه ها را برای کسی می سازد که سالها، تعریف این آتش ها را در خاطرات شفاهی و کتاب های تاریخ جنگ، خوانده اند.

در پایان نشست، برخی حضار، سئوالاتی را مطرح کرده و محمدعلی صمدی به آن ها پاسخ گفت.

منبع: مشرق