تهران: ماجرای شک در تلاوت و حل آن از سوی رهبری + صوت و عکس

به گزارش حلقه وصل، پنجمین محفل انس با قرآن به همت مجمع قرآنیان اسلامشهر، جمعه پنج آذر با حضور تعدادی از قاریان و حافظان قرآن و همچنین تلاوت قاریان بین‌المللی و ممتاز کشورمان در اسلامشهر برگزار شد.

احمد ابوالقاسمی، قاری بین‌المللی در این جلسه، پیش از اینکه به تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید بپردازد با اشاره به خاطره‌ای از دیدار با مقام معظم رهبری در سال‌های گذشته، به ارائه توضیحاتی درباره اهمیت تلاوت قرآن داد و همچنین از یک قاری مصری سخن گفت که حرف او در یک محفل انس با قرآن موجب شد تا به تلاوت قرآن با اهمیت بیشتری بها دهد.

این مدرس قرآن با اشاره به اینکه مصری‌ها چندان دل خوشی ندارند که ببیند قاریان دیگر کشورها نیز در تلاوت قرآن پیشرفت می‌کنند بیان کرد: مصری‌ها تمایل ندارند که هنر تلاوت قرآن از دست آنها خارج شود و از گذشته به شدت احساس خطر می‌کردند. البته که در یک دوره‌ای سرآمد جهان بودند و میان آنها با قاریان کشورهای دیگر فاصله زیادی وجود داشت اما باید توجه کنیم که دلیل این سرآمدی، هوش بالای آنها نیست بلکه سابقه بیشتری داشته‌اند و در یک زمان خوب، قاریان بزرگی نظیر مصطفی اسماعیل، منشاوی و عبدالباسط در میان آنها ظهور کرده است.

وقتی برند ماشین و ساعت قراء اهمیت می‌یابد

ابوالقاسمی با اشاره به فضای فعلی حاکم بر تلاوت قرآن در کشور مصر بیان کرد: پس از نسل طلایی قاریان مصری امروزه بیشتر شاهد این هستیم که آنها درگیر یکسری رقابت‌های کاذب شده‌اند. در سال ۱۳۸۲ بود که مقاله‌ای را در یکی از روزنامه‌های مصر می‌خواندم که نوشته بود: برای قاریان قرآن کم‌کم برند ماشین‌ها و ساعت‌هایشان اهمیت پیدا کرده است. البته ما فکر نمی‌کردیم که در کشور ما هم روزی بیاید که چنین اتفاقی بیفتد.

این داور مسابقات بین‌المللی تصریح کرد: بالاخره دلیل رشد قاریان مصری این بود که انگیزه‌های زیادی داشتند. ما هم در کشور خودمان این قضیه را در امام خمینی(ره) دیدیم که چطور در میان جوانان انگیزه ایجاد کرد و دست به یک کار بزرگ شد. بنابراین فضا بسیار مهم است و می‌تواند آدم‌ها را بزرگ یا کوچک کند. ما می‌توانیم ذهن بچه‌ها را طور بار بیاوریم که به اصل قضیه در تلاوت قرآن توجه کنند و از طرفی می‌توانیم کاری کنیم که درگیر رقابت‌های کاذب شوند و سر مسائل کوچک با یکدیگر درگیر شوند.

ابوالقاسمی به یک شک اشاره کرد که چند سال قبل با آن دست‌به‌گریبان شده است. وی در این زمینه گفت: چند سال پیش بود که در تلاوت قرآن و اینکه چرا باید تا این اندازه قرآن بخوانم شک کردم. تصور می‌کردم که اگر به آن دنیا رفتم و به من گفتند چرا مثلا به مسائلی نظیر مفاهیم و ... نپرداختی چه بگویم. آن زمان کمی بیش از سی سال سن داشتم. این شک با من بود تا اینکه در اوایل دهه هشتاد برای تلاوت قرآن خدمت مقام معظم رهبری رسیدم. در ذهنم دو سوال داشتم؛ یکی اینکه چقدر تلاوت من معنامحور است و دیگر اینکه مقامات را چطور استفاده می‌کنم. پس از تلاوت قرآن خدمت آقا رسیدم و پیش از اینکه این دو پرسش را مطرح کنم، گویی که ایشان ذهن من را خواند و پاسخ داد و فرمود: خیلی خوب و بامعنا می‌خوانی و از مقامات هم خوب استفاده می‌کنی.

وی افزود: این هم گذشت تا اینکه یکبار دیگر خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و پس از اینکه تلاوت کردم و همچنان با آن شک مواجه بودم، آقا به من فرمودند: «آقای ابوالقاسمی، مبادا که تلاوت قرآن را رها کنی». این هم بد نیست بگویم که من دوست داشتم از ایشان انگشتر بگیرم. وقتی که ایشان داشت به من نکاتی در مورد تلاوت می‌گفت، انگشترها هم در دست ایشان به شدت توجه من را جلب کرده بود. بالاخره ایشان به من توصیه کردند که تلاوت را رها نکنم و فرمودند: تلاوت شما سه برابر جای بهتر شدن دارد و من هم گفتم: آقا شما از ما تعریف می‌کنید اما صله‌ای چیزی به ما نمی‌دهید که ایشان گفتند: یک انگشتر به شما می‌دهم. البته در آن جلسه انگشتر را ندادند و پس از یک هفته انگشتری که سال‌ها با آن نماز خوانده بودند، برای من ارسال کردند. جالب است که این انگشتر هم در اکثر اوقات نزد خودم نیست و خیلی‌ها هستند که این انگشتر را می‌گیرند و به بیمارانشان می‌رسانند تا شفا حاصل شود.

ابوالقاسمی تصریح کرد: این فرمایش مقام معظم رهبری که به من گفت تلاوت را رها نکن و تا آخر برو برای من خیلی جالب‌توجه بود. در همان جلسه بود که یکی از قاریان کشور ما هم تلاوت کرد و یک قاری مصری هم در جلسه بود. این قاری مصری حرفی به من زد که هم انرژی مضاعفی به من داد و هم اصطلاحا جگر من را آتش زد. به من گفت: شما بالا بروید یا پایین بیایید و خیلی هم که خوب بخوانید در تصورتان هم این نباشد که می‌توانید مانند مصری‌ها قرآن بخوانید. من از این حرف هم ناراحت شدم و هم انرژی بیشتری گرفتم؛ چه‌اینکه مقام معظم رهبری هم تشویق کرده بودند تا این مسیر را رها نکنم.

تلاوت قاریان ایران در مصر شنیده می‌شود

وی با اشاره به نفوذ تلاوت قاریان ایرانی در کشور مصر بیان کرد: یک زمانی این تصور نسبت به ما وجود داشت اما امروزه بنده اطلاع دارم که صدای قاریان کشور ما در کشور مصر پیچیده است. یکی از دوستانم که به مصر رفته می‌گفت در مسجد رأس الحسین تعدادی از قاریان بودند که به اسم قاریان ایرانی را می‌شناختند و از چهار قاری نام بردند که تلاوتشان را پیگیری می‌کنند. یکی از آنها آقای شاکرنژاد بود و دیگر هم آقای منصوری. بنابر این می‌خواهم بگویم پیشرفت ما برای مصری‌ها خیلی سخت است اما این اتفاق افتاده است.

ابوالقاسمی با اشاره به مواجهه دیگری با یک قاری مصری تصریح کرد: یکبار از یکی از همین قاریان مصری پرسیدم فلان قاری ما را می‌شناسی؟ با اینکه با این قاری کشورمان در یک محفل برنامه اجرا کرده بود اما پاسخ منفی داد. چرا؟ چون اگر می‌گفت می‌شناسم مجبور بود نظرش را هم بدهد؛ حال اگر می‌خواست راستش را بگوید که برایش گران تمام می‌شد و سخت بود و اگر هم می‌گفت بد می‌خواند که باید اعتراف اشتباه می‌کرد.

این قاری بین‌المللی قرآن در بخش دیگری از سخنان خود به رمز و راز ماندگاری تلاوت قرآن اشاره کرد و گفت: اگر تاریخ را ببینید، مشاهده می‌کنید که خیلی از حرکت‌ها مانند کف روی آب بوده‌اند و از بین رفته‌اند. مثلا اگر شما یک تحریر بی‌نظیر بزنید، مطمئن باشید که یک روزی بهتر از شما هم خواهد آمد و از این‌رو این چیزها ماندگار نمی‌شود اما آنچه که اهمیت دارد بعد روحی تلاوت است که هیچ وقت انتها ندارد. وقتی که تلاوت کامل یوسف البهتیمی را می‌شنوم می‌بینم این آدم در هنگام تلاوت قرآن اصلا روی زمین نبوده است.
 

چرا به تلاوت قرآن در فضای مجازی نقد کردم؟

مدیر اسبق رادیو قرآن با اشاره به جریانی که تلاوت قرآن را در فضای مجازی راه انداخته بود و در جاهای مختلف به تلاوت قرآن می‌پرداخت بیان کرد: من وقتی به ابعاد روحی تلاوت توجه می‌کنم موجب می‌شود تا به برخی حرکات در فضای مجازی انتقاد کنم. وقتی که تلاوت به فضای مجازی آمد و هر کسی موبایلش را روشن کرد و قرآن خواند، نتیجه‌اش این می‌شود که مردم هم تصور می‌کنند که هر کجا که بخواهند می‌توانند قرآن تلاوت کنند. اما سخن بنده این بود که شما وقتی در حال تمشک خوردن به تلاوت قرآن پرداختید، مردم هم به اشتباه می‌روند. تلاوت قرآن یک کار روحی است و پیش از اینکه به حنجره آماده نیاز داشته باشد باید از سینه و روح آدم بگذرد، اما برای ما اینگونه نیست.

ابوالقاسمی در پاسخ به کسانی که به این سخنانش واکنش‌های منتقدانه‌ای نشان داده بودند بیان کرد: وقتی می‌بینید یک آدمی که به این کار آگاه است و دردمندانه حرفی را می‌زند نباید سریع جوابش را بدهید. مشکل ما این است که برخی‌ها می‌خواهند سریع پاسخ بدهند و در آن زمان هم چند نفر به ما حمله کردند و آن طرفی که مورد نقد ما بود هم در نهایت روی موتور هم تلاوت کرد تا مثلاً بگوید کار او درست است اما در نهایت این کار سر کجا درآورد و چه شد؟ در گذشته قاری قرآن کسی بود که مردم به دید تبرک‌جستن به او نگاه می‌کردند اما امروزه چطور شده است؟

دلیل عدم تلاوت عموی منشاوی در رادیو

وی تصریح کرد: در مصر هم اینطور بوده که احترام می‌گذاشتند. یک وقت به عموی مرحوم منشاوی گفتند در رادیو تلاوت قرآن داشته باش. او قبول نکرد چون در آن زمان مردم این تلاوت‌ها را از رادیو‌های قهوه‌خانه می‌شنیدند و ایشان گفته بود من نمی‌توانم قبول کنم که تلاوت کنم و یک نفر هم در حال قلیان کشیدن قرآن گوش کند. ما این رویه‌ها را از دست داده‌ایم و رقابت‌هایمان کاذب شده است اما این رقابت‌ها مانند کف روی آب است و از روی هیجان.

ابوالقاسمی با تقسیم هیجان به دو نوع بیان کرد: یک نوع هیجان این است که مخاطب ما به سکوت واداشته می‌شود؛ یعنی به قدری متأثر می‌شود که سکوت می‌کند اما یک نوع هیجان هم داریم که مخاطب به سر و صدا می‌افتد. البته نه اینکه تشویق کردن و تشویق گرفتن بد باشد اما توجه کنیم که اگر تلاوت ما با تشویق همراه نشد الزاماً اینطور نیست که بد خوانده‌ایم بلکه شاید مخاطب را به سکوت واداشته‌ایم تا تأمل کند.

قاریان کشورمان خودبرتربین نباشند

این قاری بین‌المللی قرآن در بخش دیگری از سخنان خود به انتقاد از برخی قاریان کشورمان پرداخت و بیان کرد: من دیده‌ام که گاهی اوقات بچه‌ها نسبت به مخاطب خود نگاه برتر دارند و حس معنوی در آنها نیست. اما می‌خواهم به آنها بگویم که تک‌تک مخاطبان ولی‌نعمت هستند و اگر آنها نباشند برای چه کسی می‌خواهید قرآن بخوانید؟ بنابراین این مخاطب بر گردن قاری حق دارد و باید متوجه این نکته بود.

ابوالقاسمی در بخش پایانی صحبت‌های خود به روایتی اشاره کرد و گفت: چندی قبل که در یکی از شهرهای نزدیک به یزد برنامه داشتم، روحانی آن مسجد برای من روایتی خواند که برای مدتی هر وقت یادم می‌افتاد گریه می‌کردم. روایت این بود که در روز قیامت قرآن به صورت یک انسان وارد می‌شود و خداوند به او خطاب می‌کند: هرکسی که تو را کرامت بخشید، من را کرامت می‌بخشم.

در بخش‌های دیگری از این محفل نیز حجت‌الاسلام حمزه محمدی، دبیر جبهه فرهنگی جنوب غرب استان تهران به ایراد سخن پرداخت و سیدجلیل قاسمی، رئیس انجمن خوشنویسان اسلامشهر نیز در حین اجرای محفل به خوشنویسی آیاتی از کلام‌الله مجید پرداخت و به حاضران در جلسه اهدا کرد.

در ادامه صوت تلاوت‌ آقای ابوالقاسمی و تصاویر این محفل انس با قرآن تقدیم می‌شود.