به گزارش حلقه وصل، «ولی کالجی» با اشاره به برگزاری پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) که قرار است هفته آینده در ترکمنستان برگزار شود، اظهار کرد: گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری که ماهیت و هدف سازمان اکو هست، نقطه تلاقی دو اولویت دولت سیزدهم یعنی سیاست همسایگی و دیپلماسی اقتصادی است.
پژوهشگر ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری اضافه کرد: برگزاری اجلاس اکو در عشق آباد ترکمنستان، اجلاس مهمی است و می‌تواند در رابطه با پیوند و تعمیق توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران با سایر کشورهای همسایه تاثیرگذار باشد.
کالجی مهترین موضوعات قابل طرح در اجلاس اکو را تقویت شبکه ریلی میان کشورهای عضو این سازمان عنوان کرد و گفت: پنج کشور آسیای مرکزی، عضو اکو هستند و باید تقویت شبکه ریلی این کشورها در دستور کار اکو قرار گیرد.
وی یادآور شد: طی ماه‌های گذشته راه آهن خواف - هرات در افغانستان افتتاح شد، در پاکستان هم بعد از یک دهه توقف، قطار کانتینربر اکو در سه کشور پاکستان، ایران و ترکیه به حرکت درآمد که اتفاق مهمی در مورد توسعه شبکه ریلی کشورهای عضو است.
کالجی با بیان اینکه شبکه ریلی ایران و ترکیه نیاز به بازسازی و توسعه دارد، اضافه کرد: ایران و جمهوری آذربایجان ارتباط ریلی با هم ندارند و محور رشت آستارا هنوز تکمیل نشده است که باید این موضوع هم مورد توجه قرار گیرد زیرا حجم بار و کالایی که از طریق شبکه ریل جابه جا می‌شود قابل مقایسه با کامیون نیست.
پژوهشگر ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری یادآور شد: احیای راه آهن قفقاز جنوبی از جلفا به نخجوان و جمهوری آذربایجان و ارمنستان که بعد از جنگ دوم قره باغ مطرح شده به دلیل اختلافات منطقه‌ای معطل مانده است و تکمیل آن می تواند مبادلات تجاریو اقتصادی منطقه را تسریع کند.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر با تکمیل راه آهن بصره – شلمچه، ایران و عراق هم باهم ارتباط ریلی پیدا می‌کنند و این خط آهن می تواند حوزه کشورهای آسیای مرکزی، پاکستان و افغانستان را به عراق و حوزه کشورهای عربی متصل کند که اتفاق مهمی در حوزه اکو خواهد بود.
کالجی با تاکید بر لزوم تقویت کریدورهای ترانزیتی و نقش آن در افزایش مبادلات تجاری سازمان اکو گفت: سازمان همکاری اقتصادی (اکو) از نظرجغرافیایی محل تلاقی قرار گرفتن چندین طرح مهم استراتژیک و کریدور است که این موضوع باید مورد توجه ویژه این سازمان قرار گیرد.
وی به طرح ابتکار یک کمربند- یک راه چین اشاره کرد و احیای جاده ابریشم گفت: تقریبا اکثر کشورهای عضو اکو در این مسیر قرار دارند. علاوه بر این تعدادی از اعضای اکو در کریدور شمال- جنوب بین هند، ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه واقع شده‌اند. کریدور خلیج فارس و دریای سیاه است هم در این مسیر قرار دارد.
این کارشناس مسائل آسیای میانه ادامه داد: مجموعه‌ای از طرح‌ها و برنامه‌های اقتصادی تجاری و ترانزیتی که در طول این سال ها ایجاد شده همه از جغرافیای اکو عبور می کند و اکو می تواند نقطه تلاقی همه این طرح‌های ترانزیتی و اقتصادی باشد.
کالجی با اشاره به ظرفیت های اکو در بخش انرژی گفت: در حوزه انتقال انرژی این سازمان از ظرفیت‌های خوبی برخوردار است و کشورهای عضو این سازمان حالت مکمل دارند. در این زمینه ایران، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان به عنوان کشورهای تولید کننده نفت و گاز و پاکستان، افغانستان و ترکیه مصرف کننده نفت و گاز همه عضو اکو هستند و از این جنبه باید خطوط انتقال انرژی تقویت شود.
به گفته این پژوهشگر حوزه آسیای میانه و قفقاز در حوزه صادرات برق و ایجاد شبکه یکپارچه انتقال برق بین کشورهای عضو اکو هم مولفه مهمی برای ارتقای همکاری‌های تجاری بین اعضای این سازمان است.
وی در ادامه اظهار کرد: یکسان سازی تعرفه‌های گمرکی و همکاری های بانکی می‌تواند تجارت داخلی اعضای اکو را گسترش دهد، زیرا حجم تجارت داخلی اکو در مقایسه با سایر سازمان‌ها رقم بالایی نیست و این نقطه ضعفی برای سازمان اکو محسوب می شود که در این سه دهه هنوز برطرف نشده است و باید در این زمینه تسهیل‌گری شود.
کالجی با بیان اینکه دبیرخانه اکو مستقر تهران می‌تواند نقش فعالی در تدوین دستور کار اکو داشته باشد، گفت: اکو می تواند حوزه عملکرد خود را گسترش دهد و یا فقط بر حوزه مسایل اقتصادی و تجاری تمرکز کند و به نظر می‌رسد گاهی اوقات در چند دهه اخیر از وظیفه اصلی خود خارج شده و وارد حوزه‌های دیگر شده است.
وی افزود: اگر تمرکز اکو و دبیرخانه اکو بر مسایل اقتصادی و تجاری باشد و به سمت کاهش متقابل تعرفه های گمرکی، اجتناب از اخذ مالیات و عوارض مضاعف، باز کردن خطوط اعتباری برای تجار صادر کننده، افتتاح دفاتر تجاری و برگزاری نمایشگاه تجاری مشترک برای شناسایی بازار هدف پیش برود، می‌تواند عملکرد موفق‌تری داشته باشد و در صورتی که بر حوزه های سیاسی و فرهنگی تمرکز کند از اهداف خود دور می‌شود.
پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و ششمین نشست سران کشورهای ساحلی دریای خزر هفتم آذر ماه به میزبانی ترکمنستان برگزار می شود.
اجلاسیه پانزدهم به صورت حضوری است گرچه چهاردهمین اجلاس سران اکو اسفندماه سال گذشته به دلیل شیوع کرونا به صورت مجازی برگزار شد و پاکستان ریاست این نشست را بر عهده داشت. شعار چهاردهمین نشست سران اکو نیز «همکاری اقتصادی منطقه ای در دوران پسا کرونا» بود.
