ارتباط مستقیم میان عدم رعایت عفاف و حجاب و حق الناس

به گزارش حلقه وصل به نقل از روابط عمومی برنامه «چراغ» شبکه 5، این برنامه در هفته جاری میزبان «مهری طالبی دارستانی» بانوی فعال و مددکار اجتماعی، کارشناس مسائل زنان و خانواده و دانشجوی دکترای مطالعات زنان، یکی از فعالان حوزه ی فضای مجازی بود. 

طالبی با اشاره به هجمه و تلاش دشمنان داخلی و خارجی در بوجود آمدن شرایط نامناسب عفاف و حجاب در کشور گفت: واقعیت این است مردم همیشه تصور می کنند باید خودشان دست روی دست بگذارند و فرد دیگری نسبت به حل مشکلات آنان اقدام کند، غافل از اینکه هر فرد به نوبه ی خود می تواند نقش موثری در خانواده یا جامعه باشد. پس هر فردی باید متوجه این نکته باشد که خودش چه کاری می توانست برای رفع معضل فعلی انجام دهد ولی انجام نداده است! به راستی چقدر افراد جامعه نسبت به مشکلات خود و اجتماع این رویکرد را دارند؟ جوّ غالب حتی در شخصی ترین مسائل زندگی اینگونه است که دیگری کاری انجام دهد. برای مثال در اختلافات بین زوجین، هر یک از دیگری مطالبه دارد که چرا او فلان کار را نکرد؟ هیچ وقت مثلاً زن نمی گوید که من چه کاری می توانستم انجام دهم تا این مشکل بوجود نیاید. یا من چرا این کار را انجام دادم و یا بالعکس. اکثر مشکلات ما ناشی از این رویکرد افراد است.

وی خاطر نشان کرد: حوزه و روحانیت و یا دیگر مسئولین نیز باید بستر فرهنگ سازی را به سمتی ببرند که آحاد مردم در تمامی عرصه ها قانون مدارانه عمل کنند. همین نکته که هر فرد به میزان ظرفیت و توانمندی های خودش بتواند کاری انجام دهد یا به عبارتی عملکردش به گونه ای  باشد که در جامعه اشتباهی از جانب خود مرتکب نشود و یا اینکه جلوی اشتباهی که در جامعه می افتد را بگیرد، آثار مثبت فراوانی خواهد داشت. بنابراین فارغ از نقش روحانیت و حوزه و دیگر نهادهای مسئول در فرهنگسازی، دسته ی سوم خود مردم هستند که نقش موثر و مهمی در اجتماع دارند. خودم به عنوان مددکار اجتماعی که بسیار با مردم و مشکلات و معضلات آنها درگیر هستم بر اهمیت و ضرورت نقش مردم تاکید دارم. برای مثال یک نیمه شبی در خیابان صدای جیغ و داد خانمی به گوشم رسید، احساس کردم اتفاقی افتاده لذا به سمت آن خانم رفتم و دیدم که یک خانمی با یکی دو تا مرد بحثشان شده و در حال دعوا هستند. نزدیکتر که شدم دیدم خانم پوشش مناسبی ندارد و مدام به آن مردها می گوید که بروید و دست از سرم برارید، برای کمک به آن خانم نزدشان رفتم و پرسیدم چه شده است؟ آن خانم گفت این دو نفر دست از سرم بر نمی دارند، من اینجا منتظر نامزدم هستم و اینها مزاحمم شده اند و اسیرم کرده اند. من برگشتم رو به آقایان گفتم چه می خواهید از این خانم؟ گفتند به شما مربوط نیست ولی من با لحنی جدی گفتم مربوط است چون ایشان خواهر من هستند. آنها هم دیگر رها کردند و رفتند. بعد به آن خانم گفتم شما با این سر و وضع در این ساعت از شب اینجا ایستاده اید، طبیعی است که یک عده برایتان مزاحمت ایجاد کنند. او گفت من منتظر نامزدم هستند و ... که گفتم اینها که نمی فهمند شما بخاطر نامزدت با این پوشش اینجا ایستاده ای! در قرآن هم آمده است که برای اینکه شناخته شوی و مورد آزار و اذیت قرار نگیری دقیقاً منظور همینجاست. که خندید و گفت خب حالا امر به معروفت را کردی. گفتم نه، واقعا به عنوان یک دوست می گویم که نمی توان جلوی یک عده افراد بیماردل را گرفت وقتی با این پوشش شما در جامعه ظاهر شوید؛ چون این افراد با این پوشش شما احساس می کنند یا به عبارتی این پیغام را دریافت می کنند که می توانند شما را اذیت کنند. هر چند آن افراد بیمار دل نباید به خود اجازه همچنین تعرضی را بدهند ولی از سویی چرا یک خانوم به خودش این اجازه را بدهد و پوشش اش به گونه ای باشد که این افراد بیمار دل برایش مزاحمت ایجاد کنند.

طالبی تصریح کرد: بیش از 80 درصد از مددکاری اجتماعی ما زمانبر هست و به تدریج رخ می دهد و به گونه ای می توان گفت امر به معروف و نهی از منکر تدریجی است؛ بصورت تدریجی در پی تغییر و تاثیرگذاری روی افراد هستیم و انتظار تغییر و اثر دفعی و آنی را نداریم. تجربه هم ثابت کرده است که به واسطه ی فطرت پاکی که همه ی افراد دارند با کمترین محبت و روی خوش نشان دادن، جذب گفتمان ما می شوند و چه بسا در بسیاری از موارد نیازی نیست که امر به معروف و نهی از منکر کنیم. برای مثال یک شب ساعت نه بود تقریبا که با یکی از دوستانم از راهروی مترو به سمت درب خروجی می آمدیم که دیدیم یک خانم جوان با یک دختر بچه ی دو یا سه ساله در بغلش در حال فروش ساعت مچی است. آنجا متوجه شدیم چه خطری این خانم را تهدید می کند لذا با او صحبت کردیم. گفت که زن سرپرست خانوار است و علیرغم اینکه تحت پوشش کمیته ی امداد است با این وجود برای امرار معاش و سختی هزینه ها و اجاره بهای منزل باید کار کند تا بتواند کرایه منزلش را پرداخت کند. همان شب از او درخواست کردم که دیگر این وقت شب در مترو فروشندگی نکند، کرایه منزل اش را نیز تامین می کنیم، با او ارتباط گرفتیم بعد همان شب به دوستانم پیام دادم و درخواست کمک کردم که قرار شد ماهیانه مبلغی را به این کار اختصاص دهیم و کرایه منزل او را جمع کرده و پرداخت کنیم. 

طالبی در بخشی از سخنانش اشاره کرد: موارد بسیاری نیز تجربه کرده ایم که فرد یا افرادی نیاز به کمک داشتند، ما هم می توانستیم و آماده بودیم به آنها کمک کنیم ولی خود آن افراد ابراز می کردند که کمک شما را نمی خواهیم و اینگونه موارد اتفاقاً بیشتر بوده است. برای مثال ما در هفت حوض جشنواره ای داشتیم با موضوع دفاع مقدس و در عین حال یک غرفه ی مشاوره نیز دایر بود که چند تا خانم آمدند و مرا متوجه چند تا دختر و پسری کردند که در آن اطراف با همدیگر رفتارهای زننده و ناهنجاری دارند، نزدیکشان شدم و دختران را دعوت کردم که نزد من بیایند. آنها هم که گارد گرفته بودند گفتند نمی آییم برای چه بیاییم؟ ما با شما کاری نداریم. من کمی جلوتر رفتم و گفتم خب بیایید دو کلمه با همدیگر حرف بزنیم، دعوا که نداریم با همدیگر! در ابتدا کمی ترس داشتند ولی پذیرفتند و آمدند که رفتیم در غرفه ی مشاوره نشستیم. به انها گفتم آیا این رفتار شما در سطح جامعه درست است بنظر خودتان؟ این رفتارها، شایسته شما آن هم در سطح جامعه و در ملاء عام نیست بلکه در حیطه شخصی زن و شوهر است. یکی از دخترها گفت این درست است که پدر من پسرش را بیشتر از من دوست دارد؟ درسته که از اول زندگی من رو آدم حساب نکردند؟ و همینطور می گفت و باب درد و دل هم باز شده بود. متوجه شدم این دختر خانم از آن منظر که باید توسط خانوده ی خودش دیده می شد، مورد احترام قرار می گرفت و هویت دخترانه و لطیف او مورد عنایت قرار می گرفت و به او محبت می شد، نشده و متاسفانه دچار خلاء عاطفی شده است. همانجا به دوستان غرفه ی عکاسی گفتم که از این دوستان عکس بگیرند چون ما یکسری روسری لبنانی برای عکاسی گذاشته بودیم و عکس افراد را به صورت مجانی می گرفتیم و برایشان ارسال می کردیم. در نهایت هنگام خداحافظی یکی از دختران گفتند می شود شماره شما را داشته باشیم که گفتم بله و ارتباط گرفتیم با همدیگر. بعد هم طوری مرا بغل گرفت که گویی این دختر 15 ساله تا به حال دوستی پیدا نکرده است که تا این حد احساس امنیت کند و گریه می کرد. نگاه مهربانانه در امر به معروف و نهی از منکر لازم است ولی متاسفانه در اغلب موارد نگاه از بالا به پایینی وجود دارد.

همیشه در دوره های امر به معروف و نهی از منکر هم به همه می گویم که فکر نکنید شما فرستاده خدایید و آنهایی که امر به معروف می کنید فرستاده ی شیطان، چه بسا اگر انها در محیطی که شما رشد کرید و تربیت شدید بودند، صد پله بهتر و جلوتر از شما بودند و بالعکس اگر شما در محیط رشد و تربیت آنها بودید صد پله بدتر و عقب تر نبودید!؟ لذا نگاه افراد باید این باشد که همه ی ما انسان هستیم و هر یک ایراداتی داریم، ولی شاید بتوانیم به همدیگر کمک کنیم و ایرادات هم را رفع کنیم. این اتفاق بارها رخ داده و باز هم می افتد. چه بسیار خانم هایی که حتی برخی تن فروش هم بودند ولی از این مسیر برگشته اند و در کنار ما فعالیت می کنند و ما از آنها نکاتی یاد گرفتیم که بعضاً از دروس حوزه نیاموخته بودیم. لذا منظور از فرهنگسازی همین است که با رویکرد انسانی با افراد مواجه شویم و در صدد رفع و تغییر معضلات اجتماعی باشیم. می توان گفت بسیاری از مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی ریشه در مشکلات فردی و خانوادگی افراد دارد. 

این بانوی مددکار و کارشناس حوزه ی زنان در پاسخ به سوال مجری گفت: بر اساس سالها فعالیت و حضور در سطح جامعه باید گفت میان عدم رعایت عفاف و حجاب و حق الناس ارتباط مستقیمی وجود دارد؛ برای مثال در امامزاده صالح (علیه السلام) که برای پاسخگویی به شبهات می رفتیم، روزی خانم مسنی پیش ما آمدند که چهره ی بسیار زیبایی هم داشتند و گفتند برای صبر من بسیار دعا کن. پای درد و دل ایشان که نشستم متوجه شدم در دوران جوانی در خانواده ای متمول بوده و در میهمانی های مختلط هم شرکت می کردند و همسر ایشان هم موافق و مشوق او بوده تا اینکه یکی از بستگان ایشان که خانم هم بودند با او تماس می گیرد و  می گوید همسرم عاشق تو شده و زندگی من در حال نابودی است. آنجا تلنگری به من خورد و یک آن فکر کردم چه میزان از خانواده ها ممکن است دچار این مشکل و آسیب شده باشند؟ به هر حال از اینکه در آن میهمانی ها گل مجلس بودم و مورد تحسین و تمجید افراد بودم لذت می بردم!  با این گفته ی او کاملاً بهم ریختم و به امامزاده صالح (ع) آمدم و با یک مشاور صحبت کردم. ایشان به من توصیه کردند زندگانی حضرت زهرا (س) را مطالعه کنم. پس از یک هفته بی قراری که شبانه روز ناراحت بودم و گریه می کردم، سبک زندگی ام را تغییر دادم ولی با مخالفت همسرم مواجه شدم و بخاطر این تغییر حتی راضی شدم او همسر دیگری اختیار کند و مرا طلاق دهد و الان فقط در یک اتاق زندگی می کنم. می بینید! این مساله از مصادیق بارز حق الناس است ولی افراد متوجه نیستند. حجاب برای برخی عَلَمی شده است تا در سطح رسانه خودی نشان دهند در حالی که از مشکلات و مسائل اصلی و درد مردم ناآگاهند. نیروهای جهادی و مردمی هستند که در دل جامعه و بین مردم هستند و از مشکلات آنها آگاهند و در عین حال که به پوشش آنها توجه دارند به دیگر مسائل و مشکلات زنان هم به زعم خود می پردازند.

اصلاً بحث یک یا دو تار مو نیست، اینکه عده ای معترضند چرا بجای مسائل اقتصادی و معیشت مردم به بحث حجاب می پردازید ناشی از عملکرد و رویکرد غلط رسانه به این مقوله است. انسان ها بر اساس فطرتشان ذاتا به حجاب و عفاف گرایش دارند ولی رسانه های معاند این مسئله را عَلَمی کرده اند تا اینگونه تلقی کنند که مردم مخالف حجاب هستند. زن بما هو زن به عنوان اولین مربی نسل بشر تعریف و معرفی نشده است و هیچ هزینه ای در این راستا صورت نگرفته است. از نتایج کم کاری و یا عملکرد غلط رسانه این است که شیوه ی زندگی حضرت زهرا (س) به غلط تعریف شده است. بانوان ما هنور نمی دانند برای اینکه یک زن فعال اجتماعی باشند و در عین حال وظایف اصلی خود که مدیریت خانه، همسرداری و تربیت فرزند هست را نیز انجام بدهند چه روندی را باید در پیش گیرند. در حالی که حضرت زهرا (س) در تمامی مسائل اعم از سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ورود داشتند و حتی نسبت به جزییات مسائل آگاه بودند و فعالیت دقیقی داشتند. اما امروزه افراد درست آموزش ندیدند و یا بسترسازی مناسبی صورت نگرفته است برای بانوان. بارها به خود من گفته اند که این کارها در شأن تو نیست که کنار یک زن تن فروش در خیابان راه بروی و یا پای صحبتهای آنها بنشینی، که من در پاسخ آنها گفته ام اگر این تعریف شما از شأن درست بود، حضرت زهرا (س) دست فرزندانشان را نمی گرفتند و شبانه درب منزل تک تک اهالی کوفه نمی رفتند برای بیعت گرفتن برای امام زمانشان و مکتب علوی یا با صدای بلند گریه نمی کردند که صدای گریه ایشان بعد از 1400 سال به گوش ما برسد. شأنی که نتوانیم از آن هزینه کنیم تا مردم را نجات بدهیم به چه دردی می خورد؟ وقتی زنان و دختران سرزمینت دارند در چاه سقوط می کنند آنوقت تو در گوشه و کنار ایستاده ای تا لباست خاکی نشود!

لازم بذکر است برنامه تلویزیونی چراغ در فصل سوم، در روزهای یکشنبه و سه شنبه حوالی ساعت 22 از شبکه 5 سیما به روی آنتن می رود و هر هفته یک چالش را مورد بحث و گفتگو قرار می دهد و یک نظرسنجی هفتگی برگزار می کند.