به گزارش گروه جهاد و مقاومت حلقه وصل، کتاب «گمشده دره سبز» خاطرات محمدعلی کاظمی رزمنده ۱۶ ساله عملیات خیبر است، که به قلم سیده مریم بازرگانی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده و نسخه صوتی آن با صدای جهانگیر الماسی در اختیار مخاطبان قرار گرفتهاست. نویسنده اثر، سیده مریم بازرگانی متولد ۱۵ دی ماه ۱۳۵۷، ساکن شهر زنجان و کارشناس پژوهشگری علوم اجتماعی است. او به تبعیت از مرتضی سرهنگی معتقد است، باید قیمت تمام شده جنگ را به دنیا نشان دهیم.
نویسنده با اشاره به نحوه آغاز نگارش «گمشده دره سبز» گفت: نوشتن خاطرات آقای محمدعلی کاظمی را در بهار ۱۳۹۵ شروع کردم. مصاحبههای ایشان را خانم محمدی در یازده جلسة دوساعته ضبط کرده بودند. صداقت و سادگی در کلامشان موج میزد. نوشتن خاطرات نوجوانی که از شانزدهسالگی به مدت هفت سال در اسارت بوده است، کار راحتی نبود. جانباز ۵۵ درصدی که یک چشمش را شب بیستوسوم ماه رمضان ۱۳۶۳در اردوگاه موصل جا گذاشته بود. با راهنماییهای آقای فرزاد بیات موحد خاطرات آقای کاظمی را پیاده کردم. نوشتههایم را به مرتضی سرهنگی، مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت در تهران ایمیل کردم.
بازرگانی در مورد نحوه جمعآوری اطلاعات تکمیلی گفت: ناقص بودن مصاحبهها سردرگمم کرده بود. سؤالات زیادی در متن به وجود میآمد که جوابی برایشان نداشتم. به توصیه اساتید بزرگوار باید با آقای کاظمی مصاحبه تکمیلی انجام میدادم. نکات جزیی و مهم که متن را با ارزشتر میکرد. ناگفتههایی که باید میپرسیدم. سؤالات را نوشتم و قرار مصاحبه با آقای کاظمی در حوزه هنری زنجان گذاشتم. مردی میانهاندام با موهای جوگندمی منتظرم بود.
او با قدردانی از همراهی راوی در گردآوری اطلاعات میگوید: ادب و متانت در رفتار آقای کاظمی باعث خوشحالیام شد. صبوری و مهربانیاش در جواب سؤالهایم، خیالم را برای بهتر و بیشتر فهمیدن خاطرات راحت کرد. بیشتر از بیست ساعت مصاحبه تکمیلی گرفتم. خاطراتی که گذشت ایام باعث فراموشیشان شده بود و جای خالیشان در متن احساس میشد.
این نویسنده ادامه داد: هرچه نوشتم باقیماندههای خاطرات راوی در ذهنشان از روزها و سالهای اسارتش در اردوگاه موصل دو است. خاطراتی که تلخیاش اشکم را درمیآورد و گاه شیرینیاش به لبخند ختم میشد. با توصیه آقای سرهنگی، سعی کردم جای خالی دوستش عوضعلی خوئینی را در متن پررنگ کنم. دوست دوران کودکی، نوجوانی و همرزمش که همیشه و همهجا باهم بودند. هرچند جایی که شهید عوضعلی خوئینی مفقود شده مشخص نیست اما یادش هنوز در قلب آقای کاظمی زنده است و در خاطراتش با ایشان زندگی میکند.
او در مورد سختیهای نگارش این اثر میگوید: مصاحبههای اولیه ناقص بود. به توصیۀ استاد سرهنگی مصاحبههای تکمیلی را از آقای کاظمی گرفتم. باید احساسات و درونیات ذهنی ایشان را از نزدیک میدیدم و میشنیدم. اسامی دوستان هم آسایشگاهی و اتفاقاتی که در این هفت سال افتاده بود تا جایی که ذهن ایشان یاری میکرد پرسیدم. بعد از مرتب کردن مطالب و ویرایش در قالب کتاب چاپ شد.
بازرگانی در مورد سبک نگارش کتاب میگوید: کتاب گمشدۀ درۀ سبز در زمینه ادبیات بازداشتگاهی و تم کار روستایی است. کتاب، خاطرات دو دوست است که از کودکی با هم بزرگ شدهاند. محمدعلیکاظمی(راوی کتاب) و عوضعلیخوئینی(دوست راوی) است. دوستانی که با هم مدرسه رفتند. با هم به جبهه اعزام شدند و در یک عملیات بودند. اما عملیات خیبر در جزیرۀ مجنون از هم جدا میافتند.
نویسنده «گمشده دره سبز» در مورد اوج داستان زندگی راوی معتقد است: اوج داستان وقتی است که راوی از اسارت آزاد شده و به روستا برمیگردد. حالا نگران این است که چطور با مادر عوضعلی روبرو شود. اگر سراغ پسرش را از او گرفت چه بگوید. چطور بگوید که دوست دوران کودکیاش را گم کردهاست و تنها به روستا بازگشته است.
بازرگانی در مورد سبک نگارش و ویژگیهای مثبت کتاب، تاکید میکند: برای نگارش این کتاب آثار مرتبط با ادبیات مقاومت را خواندهام. همچنین از داستانهای جنگی برای نگارش اثر الهام گرفتهام. از مهمترین ویژگیهای کتاب، رعایت صداقت و سادگی کلام راوی در تمام لحظات و خاطرات است. متن کتاب فقط بیان حال و هوای اسارت در زندان بصره نیست. ما با فضای روستای سبزدرق زادگاه نویسنده و خاطرات خوش دوران کودکی، خانواده و دوستانش آشنا می شویم. بیان رشادتها و دلاوریهای جوانان زمان جنگ که انسان را حیرتزده میکند. خاطراتی که گاه خنده برلب می آورد و گاه مهمان چند قطره اشک میکند. متن حاضر چندین بار بازنویسی شده و در نهایت آقای کاظمی متن را خواندند و تأیید کردند.