«آژانس اتمی» نهاد حقوقی یا نماد زورگویی امریکا

به گزارش حلقه وصل،تکاپوی این روزهای رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره پرونده هسته‌ای ایران از آغاز فشارهای جدیدی بر جمهوری اسلامی ایران حکایت دارد و این بار راهبری این فشارها بر دوش شخص گروسی است؛ فردی که موضع‌گیری‌های او درباره کشورمان طی روزهای اخیر بیشتر از آنکه بعد فنی و ناظر بر آنچه در متن برجام پیش‌بینی شده است، باشد، ابعاد اتهام‌زنی‌های سیاسی به خود گرفته است، به طوری که گویی وی یکی از مقامات بلندپایه دولت ایالات متحده امریکا یا کشوری مانند انگلیس و فرانسه است که به جای داوری و موضع‌گیری‌های فنی- بی‌طرفانه تلاش می‌کند افکار عمومی جهان را به این نتیجه برساند که رفتار هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران برخلاف اصول ناظر بر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای است.

تکرار اتهامات سیاسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک هدف اساسی را دنبال می‌کند و آن اینکه ایران علاوه بر نقض اصول و مبانی بین‌المللی فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، ناقض برجام نیز می‌باشد.

همراه با امریکا، در تخاصم با ایران

ایران بعد از نقض مکرر برجام توسط امریکا- اروپا و تشدید خسارات ناشی از برجام، تنها بخشی از تعهدات برجامی را کاهش داد و حال آنکه رافائل گروسی طی هفته‌های اخیر بدون کمترین اشاره‌ای به دلایل کاهش برخی تعهدات هسته‌ای توسط ایران، به صورت مستمر و مکرر از طرف ایرانی می‌خواهد اجازه دسترسی گسترده به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را دهد.

نکته تأسف‌برانگیزتر آنکه رافائل گروسی هیچ اشاره‌ای به ۱۷ گزارش منتشر شده توسط سازمان بین‌المللی انرژی اتمی طی پنج سالی که بعد از روز امضای برجام صورت گرفته است، نمی‌کند؛ گزارش‌هایی که به صورت مبسوط صحت فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران را اثبات می‌کند.

سانسور کردن واقعیت‌های فعالیت‌های هسته‌ای ایران و تلاش برای اتهام‌زنی علیه ایران در حالی عمده‌ترین هدف گروسی طی هفته‌های اخیر بوده است که سفر اخیر وی به ایالات متحده امریکا نیز نشان می‌دهد این سازمان تلاش می‌کند برای اعمال فشارهای جدید علیه ایران نقشی محوری‌تر نسبت به گذشته پیدا کند.

دیدارهای صرفاً سیاسی عالی‌ترین مرجع بین‌المللی انرژی اتمی در امریکا و همصدایی با برخی نمایندگان این کشور نشان می‌دهد که نباید در متن برجام اختیار تام و گسترده‌ای به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی داده می‌شد، به طوری که بر اساس سلایق و علایق کشورها نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران اظهارنظر کند.

عطش گروسی برای فشار و دیدار!

گروسی که به امریکا سفر کرده است در یکی از موضع‌گیری‌های خود می‌گوید: «آژانس از ایران درخواست می‌کند به آنچه با آن‌ها توافق کرده است، احترام بگذارند. ما توافق کردیم که بتوانیم تمامی تجهیزات خود را در آنجا سرویس کنیم. ما برای دسترسی کامل (به تأسیسات هسته‌ای ایران) فشار می‌آوریم. به زودی برای دیدار احتمالی با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه به ایران بازمی‌گردم.»

وی همچنین ابراز می‌کند: «فوراً نیاز دارم که با وزیر خارجه ایران برای بحث در خصوص تقویت برنامه نظارت «شکننده» آژانس دیدار و گفتگو کنم. ایران چند ماه با داشتن مواد کافی برای سلاح اتمی فاصله دارد. باید دوربین‌های فعال در مجتمع تسای کرج مجدد نصب شوند.»

مجتمع تسای کرج که بارها مورد درخواست گروسی قرار گرفته است، خردادماه امسال مورد حمله خرابکارانه هدف قرار گرفت و یکی از چهار دوربین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از بین رفت. از خرداد ماه امسال تاکنون هیچ کدام از مقامات غربی و گروسی عملیات خرابکانه فوق را محکوم نکرده است و به جای آن بارها از ضرورت از سرگیری فعالیت جاسوسان آژانس انرژی اتمی در آنجا سخن به میان می‌آورند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین در پاسخ این سؤال که آیا احتمال صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران هست؟ پاسخ داده است: «من فکر می‌کنم این‌ها همه به این بستگی خواهد داشت که از حالا تا هفته سوم نوامبر (هفته آخر آبان ماه) چه خواهد گذشت، بنابراین بسیار چیزها اتفاق خواهد افتاد.»

همچنین گروسی با «باب منندز» رئیس کمیته روابط خارجی سنای امریکا و سناتورهای عضو این کمیته در واشنگتن دیدار و درباره برنامه هسته‌ای ایران گفتگو کرد. مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در همین باره در توئیتر نوشت: «ما یک بحث تعاملی و عمیق در مورد مسائل عدم اشاعه داشتیم و من از اعضای کمیته برای حمایت قاطع امریکا از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تشکر کردم.

سناتور ایالت ایلینوی «دیک دوربین» نیز در توئیتر خود می‌نویسد: «امروز با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار کردم. گروسی کاملاً بزرگی مشکلاتی که ما با آن روبه‌رو هستیم (درباره ایران و کره‌شمالی) را درک می‌کند و من مشتاقانه منتظر ادامه همکاری با وی برای حل این مشکلات دشوار هستم.»

سناتور جیم ریش، نفر دوم کمیته روابط خارجی سنا نیز بعد از دیدار با رافائل گروسی که به واشنگتن سفر کرده است، در بیانیه‌ای گفت: «ایران در حالی که همچنان تعهدات بین‌المللی خود را نقض می‌کند و مانع از انجام وظایف نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌شود، برنامه هسته‌ای خود را پیش می‌برد.»

مرجعی صرفاً سیاسی مطابق میل امریکا

جهت‌گیری‌ها و رویکردهای صرفاً سیاسی رافائل گروسی که بر پایه ذهنیت ضدایرانی استوار شده در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دو بعد نظارت و داوری در توافقنامه مجموعه وظایف و اختیاراتی را پذیرفته است و در واقع تجمیع مقام «ناظر» و «داور» درباره این نهاد بین‌المللی (همانند آنچه به عنوان مرجعیت دادن به شورای امنیت سازمان ملل یاد می‌شود) صورت گرفته است.

این‌ها در حالی است که به جای مرجعیت دادن به شورای امنیت و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دیوان بین‌المللی دادگستری نیز می‌توانست مرجع حل و فصل اختلافات دو طرف بعد از «هیئت سه نفره با رأی الزام‌آور» قرار بگیرد، حداقل در دعواهایی که میان دولت‌های دخیل در برنامه جامع اقدام مشترک می‌توانست به عنوان داور قرار بگیرد چراکه بر اساس ماده ۳۴ اساسنامه دیوان، فقط دولت‌ها می‌توانند طرف دعوی ترافعی در این نهاد قضایی باشند و دیوان برای رسیدگی ترافعی به اختلافات ناشی از برجام میان ایران و سازمان ملل متحد یا شورای امنیت، صلاحیت نخواهد داشت.

نفوذ توأم با تسلط بحث‌برانگیز امریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (و البته شورای امنیت سازمان ملل) و اتخاذ تصمیمات جانبدارانه مراجع پیش‌بینی‌شده در توافقنامه هسته‌ای و فقدان قدرت اثرگذاری ایران در آن‌ها از جمله موارد مهمی است که دست امریکا- اروپا و حتی سایر کشورهای عضو ۱+۵ را برای نقض و عدم‌اجرای تعهدات باز گذاشته و امروز عامل اصلی اتهام‌زنی سیاسی گروسی نسبت به ایران است.

فعالیت‌های ضدایرانی این روزهای رافائل گروسی دست‌کم اثبات‌کننده یک نکته است و آن اینکه مرجعیت دادن فنی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با سبقه سیاسی این مرجع علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران یک خودزنی بین‌المللی به شمار می‌رود و در صورت احیای مذاکرات هسته‌ای باید فکری اساسی به حال رفتارهای سیاسی و اتهام‌افکنی دامنه‌دار این نهاد باب‌طبع امریکا کرد.