خوزستان: اندیشکده‌ای که آتش به اختیار جهاد فرهنگی می‌کند

حجت‌الاسلام حسین عباسی‌اصل مدیر اندیشکده سبک زندگی اسلامی اهواز در گفت‌وگو با حلقه وصل از اهداف و برنامه‌های این اندیشکده می‌گوید. وی بیان داشت: سبک زندگی اسلامی از جمله مباحث مورد اهمیت در طول سال‌های بعد از انقلاب بوده است به طوری که رهبر انقلاب در سال ۶۸ بحث دغدغه سبک زندگی را با طلاب و مبلغان حوزه علمیه قم مطرح می‌کنند. در این بیانات تأکید فرمودند که حوزه علمیه باید الگوى‏ زندگى‏ اسلامى را ارائه دهد: «حوزه- بماهو حوزه- هنوز تنظيم و تدوين مقررات اسلامى و نظام ارزشى اسلام و اخلاق عمومى را كه ما مى‏‌خواهيم ملت داشته باشند و متكى به مدارك قطعى شرع باشد و ديگر جاى بحث و لَيت و لعلّ و لِمَ و بِمَ نداشته باشد، متكفل نشده و الگوى‏ زندگى‏ اسلامى‏ را ارائه نداده است».

* دغدغه جوانان اهوازی چگونه شکل گرفت؟
عباسی اصل ادامه داد: مقام معظم رهبری در سال ۶۸ پاشنه‌ آشیل انقلاب را سبک زندگی معرفی می‌کنند. ایشان مجدداً در سال ۶۸ در بیعت فضلا و اساتید قم فرمودند «ما بحث آينده بلندمدت نظام اسلامى را مى‏‌كنيم. شما در ذهنتان چهل‏ سال‏ بعد را تصوير كنيد و ببينيد كه جمهورى اسلامى در آن سالها چگونه بر تمام دنياى ظلمانى مادّى آن روز پرتو خواهد افكند... پس شما چهل سال ديگر را در نظر بگيريد و ببينيد جمهورى اسلامى چه هويت درخشانى ايجاد كرده و چه خيمه‏ عظيمى بر فراز فكر و ذهن بنی‌آدم در سرتاسر جهان زده است‏».

مدیر اندیشکده سبک زندگی اسلامی در اهواز تصریح کرد: این دغدغه یعنی تبیین، تدوین و ترویج سبک زندگی اسلامی در سال ۹۲ در بین جمعی از دوستان دانشگاهی مطرح بود و زمانی که برای طلبگی وارد حوزه شدم این محتوا و مباحث را نیز برای علما مطرح و در نهایت مورد تأیید قرار گرفت. پیگیری این مباحث به صورت جد با همکاری دیگر دوستان آغاز شد.

وی اظهار داشت: ما در این بین، درخصوص سبک زندگی اسلامی نظرمان به سنت‌ها و قوانین الهی که مادی و معنوی هستند جلب شد. چراکه متوجه شدیم شیوه‌های آموزشی در کشور ما به نحوی است که ما تنها سنت‌های مادی آموزش داده می‌شود و هرگونه تخصصی که افراد کسب می‌کنند در ارتباط با سنت‌های مادی است در صورتی که سنت معنوی عین درجه و مرتبه است بنابراین خلاء موجود در سبک زندگی را سنت‌های معنوی دیدیم.

* رسالت اصلی اندیشکده چیست؟
این فعال فرهنگی تربیتی خاطر نشان کرد: تلاش کردیم رسالت اندیشکده را بر استخراج سنت‌های معنوی الهی قرار دهیم و این کار را با بهره‌گیری از قرآن و روایات انجام دادیم. برای اینکه بهتر متوجه سنت‌های معنوی شوید بهتر است این مثال را مطرح کنم که شما چقدر در زندگی به برکت اعتقاد دارید و چه مقدار در زندگی این باور را پیاده می‌کنید، چه مقدار باور به صداقت و راستگویی دارید و آن را در زندگی عملیاتی می‌کنید، باور دارید که خداوند در صورت راستگویی و صداقت شما را کمک خواهد کرد و دروغ نمی‌گویید این ها سنت‌های معنوی می‌شود و این یعنی زندگی اسلامی.

* توجه ویژه به موضوع تمدن اسلامی
عباسی‌اصل با بیان اینکه این بیانات اشاره به شکل‌گیری تمدن اسلامی دارد، گفت: رهبر معظم انقلاب در سال ۹۱ نیز به بخش‌های شکل‌گیری این تمدن پرداختند و فرمودند: «هدف ملت ايران و هدف انقلاب اسلامى، ايجاد يك تمدن نوين اسلامى است؛ اين محاسبه درستى است- اين تمدن نوين دو بخش دارد: يك بخش، بخش ابزارى است؛ که عبارت است از همين ارزش هایى كه ما امروز به عنوان پيشرفت كشور مطرح مى‏كنيم: علم، اختراع، صنعت ... البته ما در اين بخش در كشور پيشرفت خوبى داشته‏‌ايم ... اما بخش حقيقى، آن چيزهائى است كه متن زندگى ما را تشكيل مى‏ دهد؛ كه همان سبك‏ زندگى‏ است...اگر ما در این بخشی که متن زندگی است، پیشرفت نکنیم، همه پیشرفت‌هایی که در بخش اول کردیم، نمی تواند ما را رستگار کند».

مدیر اندیشکده سبک زندگی اسلامی اهواز ادامه داد: وقتی این قسمت‌ها از سخنان رهبر انقلاب را کنار هم بگذارید، یک دعوت عمومی برای جهاد فرهنگی است. ایشان سال ۹۱ هشدار می‌دهند که این تمدن اسلامی پیش می‌رود اما بخش نرم‌افزاری آن بر زمین مانده است. از سویی این موضوع بنا به سخنان ایشان در سال ۶۸ پاشنه‌آشیل انقلاب نیز هست.

* لایه‌های برنامه «افق ۱۴۰۸»
وی اضافه کرد: به هر صورت این دغدغه‌ها جرقه‌هایی در ذهن ما ایجاد کرد و به دنبال آن افقی به نام ۱۴۰۸ طراحی کردیم. سه لایه برای رسیدن به این افق طرح‌ریزی کردیم که شامل «تبیین طرح جامع زندگی»، «تدوین طرح جامع زندگی» و «ترویج طرح جامعه زندگی» است.

عباسی اصل خاطرنشان کرد: هدف از این طرح‌ریزی این است که در نهایت دستورالعمل جامعی برای تربیت نیروی مؤمن انقلابی داشته باشیم؛ چه طرح‌ریزی فردی و چه طرح‌ریزی اجتماعی تا در صورت فراهم شدن شرایط بتوانیم این طرح را اجرا کنیم.

* زمان‌بندی اجرای «افق ۱۴۰۸»
این فعال فرهنگی گفت: از سال ۹۱ تا ۹۲ مشغول تبیین طرح جامع زندگی بودیم و توانستیم چیستی، چرایی و چگونگی سبک زندگی را تبیین کنیم. سال ۹۲ وارد مرحله تدوین طرح شدیم. برای تدوین ابعاد طرح به سمت حوزه و دانشگاه روی آوردیم و هر کس با هر قابلیتی بتواند در این برنامه قرار بگیرد تا بتوانیم طرح را در همه ابعاد تدوین کنیم.

وی توضیح داد: در مرحله تبیین طرح ۴۰ اصل سبک زندگی اسلامی طراحی شد؛ ۱۰ اصل مربوط به مبانی سبک زندگی، ۵ اصل مربوط به انسان ایمانی، ۵ اصل مربوط به خانواده هجری، ۵ اصل مربوط به جامعه جهادی، ۵ اصل مربوط به حکومت اوابی، ۵ اصل مربوط به علم ارشادی و ۵ اصل مربوط به هنر حضوری است. منظور از تعبیر هجری در خانواده هجری، هجرت انفسی است. همه این مبانی برگرفته از آیات قرآن کریم است. 

عباسی اصل افزود: منظومه‌ای را در نظر بگیرید که مرکز آن سبک زندگی اسلامی است که مدار اول آن را انسان ایمانی تشکیل می‌دهد، مدار دوم خانواده هجری، مدار سوم جامعه جهادی تا آخر که این‌ها مبانی ساختن حکومت اوابی را شکل می‌دهند. تمام این مبانی بر اساس آیات قرآنی تدوین می‌شوند.

مدیر اندیشکده سبک زندگی ادامه داد: مرحله تدوین که از سال ۹۲ آغاز شد تا سال ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت و از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۸ وارد لایه ترویج طرح جامع زندگی خواهیم شد. در مرحله تدوین طرح، این ۴۰ اصل را آموزش می‌دهیم که این آموزش در دو قالب اندیشه‌ورزی و انگیزه‌بخشی صورت می‌گیرد. در راستای اندیشه‌ورزی دوره‌هایی با موضوع سبک زندگی در سه سطح برگزار می‌شود و شرکت‌کنندگان پس از گذراندن این سه سطح در پاسخ به پرسش‌هایی که مقام معظم رهبری در سال ۹۱ طرح کردند برای ما مقاله می‌نویسند تا بتوانیم طرح را به کمک هم تدوین کنیم. نشست‌های ماهیانه نیز در حقیقت طرح‌ریزی سبک زندگی در مقوله انگیزه‌بخشی است.

این فعال فرهنگی در پایان تصریح کرد: ما معتقدیم در مرحله آخر یعنی از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۸ با ظرفیت سازی حکومتی، گفتمان سازی اجتماعی و نهادسازی ترویجی می توانیم به الگوی جامع زندگی دست یابیم و در حال حاضر در مرحله تدوین جامع الگوی زندگی هستیم که شامل برنامه های درون مجموعه ای مثل تربیت کارشناس، کرسی آزاد اندیشی و ...، برنامه‌های برون مجموعه‌ای و نقشه راه محتوایی می‌شود. ما در این مسیر در فضای دانشجویی تبلیغات و دوره‌های سبک زندگی را آغاز کرده‌ایم چراکه تولید علم اسلامی در دانشگاه انجام می‌شود و خوشبختانه مورد استقبال قرار گرفته است و تاکنون ۱۱ دوره در اهواز و ۷ دوره در دانشگاه‌های سراسر کشور برگزار شده است.