لحظاتی با «رویای بهشت» پیاده‌روی اربعین/ از شکل‌گیری ایده تا اجرا

به گزارش حلقه وصل؛ نمایشگاه عکس چیدمان «رویای بهشت» با بیش از ۳۰۰۰ قطعه عکس از زائران و رخدادهای مسیر اربعین حسینی، به عنوان بزرگ‌ترین نمایشگاه عکس با موضوع امام حسین (ع) و اربعین، در منطقه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد (باغ هنر) افتتاح و در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است.

«رویای بهشت» به همت شهرداری تهران، شرکت نوسازی عباس‌آباد و با همکاری خانه عکاسان ایران برگزار شده و طراح و مدیر هنری این نمایشگاه سید احسان باقری است.

سید احسان باقری مدیر خانه عکاسان ایران در مورد این نمایشگاه گفت: پیش از آغاز همه‌گیری کرونا در نظر داشتیم تا نمایشگاهی را در لوزان سوئیس با همین موضوع برگزار کنیم؛ اما شیوع کرونا، هم از برپایی این نمایشگاه جلوگیری کرد و هم از لغو و یا محدودیت‌های جدی در برپایی پیاده‌روی اربعین خبر می‌داد.

باقری افزود: همان روزها به این نتیجه رسیدیم که بی‌شک بسیاری از هموطنان ما امکان حضور در پیاده‌وری اربعین حسینی را نخواهند داشت. به این ترتیب تصمیم گرفتیم تا نمایشگاهی را با فضای اربعین در فضای شهری ایجاد کنیم. تلاش‌های ما پس از چند ماه پی‌گیری‌های مداوم بی‌نتیجه ماند تا اینکه امسال دوباره دست به کار شدیم و سرانجام موفق به برپایی این نمایشگاه شدیم.

مدیر خانه عکاسان ایران افزود: برخی ایده‌ها و طراح‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده و برخی دیگر در طول کار و عامدانه به تدریج اضافه شدند. همچنین برخی از ایده‌های اجرا شده در روزهای گذشته بر اساس بازخوردهای مخاطبین از این نمایشگاه و احساس نیاز از سوی ما افزوده شد و همچنان این روند ادامه خواهد داشت.

باقری ادامه داد: نمایشگاه «رویای بهشت» در روز اربعین حدود ۱۰۰۰ نفر بازدیدکننده داشت و همچنان هم از ساعت ۱۵ تا ۲۱، روزانه میزبان مخاطبان و علاقه‌مندان بسیاری است.

طراح و ایده‌پرداز این رویداد افزود: نمایشگاه «رویای بهشت» در چند بخش آثار خود را به علاقه‌مندان ارائه می‌دهد که بخش ورودی و اولیه با عنوان «زائران بهشت» شامل ۳۰۰۰ پرتره از زائرین اربعین حسینی است. این بخش سال ۹۸ نیز به شکل دیگری پیش از شیوع کرونا در حوزه هنری نمایشگاه شده بود. شايد اگر جاى بيشترى براى ارائه داشتيم بقيه عكس‌ها هم از امكان ديده شدن برخوردار مى‌شدند.

وی در مورد ملیت عکاسان این مجموعه عکس گفت: عکاسانی که چهره «زائران بهشت» را در این نمایشگاه گردهم آوردند از کشورهای ایران، عراق، بلژیک و استرالیا هستند.

باقری با اشاره به اینکه بخش دیگری از این نمایشگاه را «جاده بهشت؛ پانورامای اربعین» تشکیل می‌دهد، توضیح داد: توفیق زیارت اربعین برای اولین بار در سال ۱۳۸۳ نصیبم شد و پس از وقفه‌ای از سال ۱۳۸۷ ادامه یافت. هر چند تلاش می‌کردم هر سال موضوعات جدیدی از جذابیت‌های این زیارت نورانی را ثبت و منتشر کنم، اما همیشه در نشان دادن عظمت این پیاده‌روی عظیم احساس عجز می‌کردم.

وی افزود: در مسیر پیاده روی حسرت می‌خوردم که چرا هیچ تصویر هوایی از جمعیت در مسیر ثبت و منتشر نمی‌شود؛ تا اینکه کم کم سر و کله هلی کوپتر نظامی ارتش عراق پیدا شد و در ارتفاع بالا از روی سر زائران می‌گذشت. اما این هم آن چیزی نبود که می‌خواستم.

باقری ادامه داد: فکری ذهنم را درگیر کرده بود؛ ثبت طولانی‌ترین عکس پانورامای جهان از عظیم‌ترین پیاده‌روی و تجمع تاریخ! با امید به آنکه با گذشتن از فیلتر‌های رسانه‌ای در جهان، گوشه‌ای از عظمت اربعین را به رخ جهانیان بکشد.

مدیر خانه عکاسان در ادامه گفت: همه تلاش‌ها برای هماهنگی هلی‌کوپتر به شکست می‌انجامید و فقط یک راه باقی بود؛ مولتی راتور‌های کنترلی که دوربین را بالا می‌برند. اما آن‌ها هم مجوز و هماهنگی می‌خواستند و آن هم به این راحتی نبود. بالاخره در سال ۱۳۹۳ با حمایت حوزه هنری، تیمی را فراهم آوردم و در همان‌جا برای اخذ مجوز و هماهنگی‌های امنیتی، آن هم در اوج حضور داعش تلاش زیادی شکل گرفت.

وی افزود: خرید تجهیزات حرفه‌ای مناسب برای این کار بسیار دشوار و نفس‌گیر بود. همچنین راضی کردن خلبانان ماهر برای کنترل این دستگاه آن هم در کشور عراق و آن هم روی سر مردم و گردآوری تیم تولید مستند پشت صحنه این کار و از همه سخت‌تر مجوز پرواز، از دشواری‌های کار بود. با جلسات متعددی که با نهادهای مختلف برگزار شد، قول مساعد دادند تا این کار را حمایت کرده و به انجام برسانند. اجاره و خرید دستگاه بسیار دشوار بود و در نهایت بالاخره تمام هماهنگی‌ها انجام و تیم اعزام شد.

باقری با اشاره به ادامه مشکلات در تهیه این عکس هوایی گفت: ناگهان همه برنامه‌های ما نقش بر آب شد؛ چرا که تمام تجهیزات در فرودگاه نجف ضبط شد و تمام تلاش‌ها و رایزنی‌هایمان و انتظار چند روزه در فرودگاه به نتیجه نرسید و ما پس از زیارت نورانی اربعین و با یک دنیا حسرت بیشتر و شرمندگی به کشور بازگشتیم.

وی با شور و شعف خاصی در توضیح چگونگی به نتیجه نشستن تلاش‌هایش برای تهیه این عکس، ادامه داد: ثبت این عکس چیزی نبود که بشود از آن صرف نظر کرد و هیچ یک از مشکلات نتوانست مانع از ادامه تلاش‌های ما شود. به این ترتیب با نهاد دیگری وارد گفتگو شده و قبل از اربعین ۹۴، توافقات خوبی انجام شد و بار دیگر با کمک‌های مردمی پول ناچیزی فراهم شد و فقط توانستیم خود را به نجف برسانیم؛ آن هم با حداقل تجهیزات که مناسب چنین کاری نبود؛ چرا که هر باطری این مولتی راتور‌های کنترلی، ۵ دقیقه اجازه پرواز می‌داد و یک ساعت و نیم طول می‌کشید تا دوباره شارژ شود و ما سه عدد باطری بیشتر نداشتیم؛ یعنی یک ربع پرواز و دو ساعت شارژ!

باقری ضمن اشاره به کمک عراقی‌ها برای تهیه این عکس هوایی که بسیار ماندگار شده است، افزود: میزبانان عراقی تمام تلاش خود را می‌کردند و انصافاً هم موفق شدند که راه را برای کار ما باز کنند. البته اجازه پرواز در مکان‌های شلوغ جاده را نداشتیم! بالاخره و با تمام مشقت‌ها که خود کتابی است، ۸ کیلومتر از جاده نجف کربلا را در سه روز قبل از اربعین در شرایط نوری مختلف و با پروازهای متعدد و جلوه‌های مختلف نور در طول روز و پرنده آسیب دیده عکاسی کردیم.

باقری در مورد شیوه‌ها و چگونگی نصب و یکپارچه‌سازی عکس‌های گرفته شده هوایی از راهپیمایی اربعین گفت: ۴ ماه چسباندن عکس‌ها توسط یک تیم متخصص به طول انجامید و نتیجه آن یک عکس پانوراما در مقیاس یک به صد ۱:۱۰۰ شد. عکسی که اگر چه با ایده‌آل ما فاصله زیادی داشت، اما قطعاً در دنیا ثبت رکورد بود؛ آن هم برای اربعینی که رسانه‌های غربی از عنوان کردن نامش می‌ترسیدند.

وی در خصوص برنامه‌های بین‌المللی در به نمایش گذاشتن این عکس و موارد مشابه آن گفت: برپایی نمایشگاه مختلف چیدمان-عکس بین‌المللی از جمله پیشنهاد برگزاری نمایشگاه در کنار دیوار برلین و پارک هنرمندان روسیه تا هلند و لوزان سوئیس در ذهنمان بود. اما پس از چند سال برنامه‌ریزی و تلاش و درست در زمانی که قرار بود به نتیجه برسد، بیماری همه‌گیر کرونا دنیا را درگیر خود کرد.

این هنرمند عکاسی در ادامه گفت: در این بخش از نمایشگاه شما ۳۰ متر از ۳۰۰ متر عکس پانورامای تولید شده را پس از ۷ سال به نظاره خواهید نشست.

وی در معرفی تیم تولید و خلبانی بخش «جاده بهشت؛ پانورامای اربعین» این نمایشگاه گفت: تیم تولید و خلبانی مرحله اول سال ۱۳۹۳ که به شکست انجامید را خلبان مسعود رضوانی، امیر شاملو، روح الله قاسمی، محمد ساسان، سید میثم عبداللهی و محمدباقر عبداللهی تشکیل می‌دادند. اما تیم تولید و خلبانی مرحله دوم سال ۱۳۹۴ که با کمک فرمانده محترم سپاه بدر عراق، ۸ کیلومتر از ۸۰ کیلومتر جاده نجف کربلا عکاسی شد را حسین عبدی، امیر شاملو، روح الله قاسمی، سید میثم عبداللهی، سیداحسان حیدری، سیدعلی قرا، سید مجتبی حیدری و سیدزین‌العابدین حیدری تشکیل دادند.

باقری در معرفی بخش سوم و چهارم نمایشگاه گفت: پخش مستندهای اربعینی و چیدمان‌های عکس اربعینی و تلفیق آن‌ها در کنار حجم، صوت، نور و هر آنچه که بتواند تداعی‌گر فضای اربعین باشد، بخش‌های سوم و چهارم نمایشگاه را تشکیل می‌دهند. پایان مسیر نمایشگاه هم با سلام بر ساقی لب‌تشنگان، حضرت ابوالفضل العباس (ع) همراه است.

باقری در پایان گفت: تمام آرزوی من برای نمایشگاه «رویای بهشت» این است که نقطه اتصالی میان اربعین اباعبدالله الحسین (ع) و بینندگان باشد.

«رویای بهشت» به همت شهرداری تهران، شرکت نوسازی عباس آباد و با همکاری خانه عکاسان ایران حوزه هنری برگزار می‌شود و طراح و مدیر هنری این نمایشگاه سیداحسان باقری است.

گفتنی است، بازدید این نمایشگاه از روز یکشنبه ۴ مهرماه به مدت ۱۳ روز و تا پایان ماه صفر در باغ هنر به نشانی: بزرگراه حقانی (غرب به شرق)، خروجی کتابخانه ملی، بلوار شهدای بانک مرکزی، میزبان جاماندگان اربعین حسینی و ارادتمندان به حضرتش خواهد بود.