شناخت نیازها و مدیریت هیجانات سبب ایجاد حس خوشایند و حفظ آرامش افراد

به گزارش حلقه وصل به نقل از روابط عمومی برنامه «چراغ» شبکه 5، این برنامه در هفته جاری میزبان «سیده شهناز موسوی» کارشناس مامایی با بیش از دو دهه تجربه در این حوزه‌ و کارشناس‌ ارشد روانشناسی شخصیت که بیش از یک دهه نیز در این حوزه صاحب تجربه و فعالیت بوده و مشاور خانواده، مشاور پیش از ازدواج و دارای تخصص در زوج ‌درمانی هستند، بود.

موسوی با اشاره به آسیب هایی که در صورت عدم مدیریت و کنترل حدود روابط زن و مرد متوجه افراد می شود گفت: مثل این است که ما بگوییم اگر انسان یک وعده غذای کافی و خوب خورد دیگر گرسنه ‌نمی ‌شود، چنین چیزی امکان ‌پذیر نیست. نیازهای انسان همیشه با او هست و در حال بروزرسانی است حتی شاید فرد امروز میل به غذای خاصی داشته باشد و فردا هم تغییر مزاج پیدا کند. پس صرف این نمی ‌توانیم عنوان کنیم که اگر فردی دائم ارتباط با جنس مخالف را تجربه می‌ کند در نتیجه بخاطر تکرار ارتباط و یا دیدن فردی از جنس مخالف نسبت به او بی‌ توجه می شود و یا به عبارتی دیگر میل به جنس مخالف در او از بین ‌رود، میل از بین نمی رود بلکه آستانه ‌ی تحریک ‌پذیری افراد تغییر پیدا می‌ کند و بالا می‌ رود. دقت کنید آقایی که در جامعه انواع مختلف مدل‌ ها اعم از مدل مو، لباس، انواع مختلف آرایش ‌ها را می ‌بیند، آستانه‌ ی تحریک ‌پذیری ‌اش نسبت به همسر خودش بالا می‌ رود. حال، همسر او چقدر می تواند جذابیت ‌های بصری برای همسرش ایجاد کند که او را و یا حس او را برانگیخته کند؟ از این زاویه هم باید نگاه کرد. بنابراین بر خلاف تصور برخی از افراد جامعه که معتقدند اجازه دهید هر کس هر طور دوست دارد لباس بپوشد و آزاد باشد تا چشم مردان هم عادت کند و عادی شود، این عادی شدن اتفاق جالبی نیست و به ضرر افراد جامعه اعم از زن و مرد است؛ چون واقعیت این است که این میل و غریزه از بین نمی رود بلکه آستانه‌ ی تحریک‌پذیری مردان بالا می رود و منجر می ‌شود که فرد هر روز با احساس بدتری رو به ‌رو شود. 

وی خاطر نشان کرد: اگر ما در پی درست کردن یک مقوله هستیم باید نسبت به نیاز‌های روانی و جسمانی خود و اطرافیان آگاهی کافی پیدا کنیم و در راستای آن آگاهی ای که داریم در صدد عادی سازی باشیم. واقعیت این است که انسان در جسمش هورمون‌ هایی دارد که در تمام تعاملات همراه او هست-در هر هیجانی که تجربه می‌ کند اعم از خشم، استرس، ترس، شادی، غم و هیجان جنسی که مرتبط با بحث امروز ماست و در اثر ارتباط بین زن و مرد شکل می ‌گیرد- می توان گفت: هورمون‌ هایی که در بدن انسان ترشح می‌ شود، برنامه ‌اش را خود فرد تعیین نمی‌کند تا بخواهد کنترل کند که هورمون در یک فضا تولید شود و در فضایی که فرد دوست ندارد تولید نشود. نمی ‌توان بر فرض گفت که امروز این فضا مناسب نیست لذا تشنه نشود در یک فضایی دیگر که او تعیین می‌ کند و هوا بهتر است فرد تشنه‌ شود. تشنگی یک نیاز است، هیجان جنسی هم یک نیاز دیگر است و متاسفانه نمی ‌توان گفت که اگر فرد زیاد آب خورده باشد پس مطمئناً دیگر تشنگی بر او عارض نخواهد شد. عادی شدنی در کار نیست و چیزی که افراد دارند به اشتباه آن را عادی سازی می‌کنند بالا رفتن آن نقطه تحریک افراد است که این عادی سازی زمینه ‌ای برای استرس‌ های بعدی خواهد شد.

موسوی یادآور شد: نباید غافل بود که ازدواج یک پروسه بسیار فرایندی است و نمی‌ توان گفت در یک پروسه کوتاه مدت بین زن و مرد شناخت صورت می گیرد، علاقه ایجاد می ‌شود و به ازدواج می ‌انجامد. اگر با همچنین سرعتی همراه باشد شاید فرد اصلاً آگاهی کافی و آمادگی لازم برای ازدواج پیدا نکرده باشد. تلاش تمام گروه‌ هایی که در زمینه فعالیت ‌های روانشناسی و در محور خانواده کار می ‌کنند این است که تلاش کنند جوانان‌ را به سمت مشاوره‌ های پیش از ازدواج، سوق دهند؛ برای این‌ که اولاً جوانان نمی‌ دانند خودشان کجا ایستادند و چه نوع شخصیتی دارند. گاهاً وقتی از جوانان در مراجعاتشان برای مشاوره پیش از ازدواج تست شخصیت گرفته می شود و به آن‌ ها عنوان می‌ شود که چه شخصیتی دارند با تعجب می‌ گویند ای وای من می‌ دانستم، احساس می کردم یک چیزی را، فهمیده بودم آن چیزی که باید باشد نیست ولی در نهایت خودشان را هم به چالش نکشیده بودند. نیاز به امنیت، نیاز به حمایت، نیاز به توجه، نیاز به مهر و محبت نیازهایی هستند که در چهارچوب روان همه ‌ی آدم ‌ها وجود دارد. بعضی از افراد این نیازها را با شدت و حدت کمتر و یا بیشتری دارا هستند. واقعیت این است که وقتی یک خانمی توجه ‌طلب است و نیاز دارد که دیده شود اگر این نیاز خارج از محدوده‌ ی حریم اتفاق افتد و تبدیل به آرایش ‌های غلیظ و پوشش ‌های زننده شود، در واقع چنین فردی از نگاه ‌ها و منظرهای متفاوتی این نیازش را دارد برآورده می‌ کند و آسیبی که متأسفانه به دنبال دارد آسیب خیلی جدی است.

برای مثال یک دختر خانم بسیار زیبایی به من مراجعه کردند به اتفاق والدینشان و مشکل آنها این بود که دختر ما خواستگار زیاد دارد ولی متاسفانه به شدت از ازدواج فراری است دوست ندارد ازدواج کند و خانواده هم نمی ‌دانند باید چگونه ایشان را راضی کنند. این دختر خانم وقتی این فرصت را پیدا کرد که راحت و بدون دغدغه فکری و بدون قضاوت‌ ها حرفش را بزند، به من گفت که متاسفانه وارد یک رابطه‌ ی صمیمانه ‌ای با یک آقایی شده و در آن رابطه احساس خیلی خوبی را تجربه کرده و با تستی که من گرفتم شخصیتش توجه ‌طلب بود و این منجر شده بود در آن ارتباط بیشتر از آن حدی که باید وارد صمیمیت و اشتیاق رابطه شود و متاسفانه طرف مقابلشان بدون این که حریم را رعایت کند به او آسیب زده بود و حتی این دختر خانم باردار شده بود و بدون این که این موضوع را با کسی در میان بگذارد و خانواده‌اش را در جریان قرار بدهد، با ترس  و استرس ‌های روانی شدیدی مواجه بود. آدم‌ های توجه ‌طلب خیلی تایید طلب ‌اند. برای این که تأییدش را از خانواده از دست ندهد، متأسفانه این موضوع را با خانواده مطرح نکرده بود. موضوع به این سختی و این چالش بزرگ را به تنهایی حل کرده بود و این منجر به آسیب خیلی جدی هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی برایش شده بود و این اتفاق برای دختر خانم بین هجده تا بیست سال افتاده بود و هفت هشت سال بود که در این حادثه گیر افتاده بود و این دختر خانم می گفت اگر من یک روزی دوباره فرصت داشتم و هجده ساله بودم به هیچ مردی اجازه نمی‌ دادم وارد حریم من شود و از این‌ که توسط آن آدم دیده شوم و یا پسندیده و جذاب باشم بسیار متنفرم. 

موسوی تصریح کرد: ذهنیتی که برای خیلی از افراد در سنین نوجوانی شکل می ‌گیرد، خصوصاً نوجوانان دختر این است که علاقه‌ ی زیادی به دیده شدن دارند؛ دوست دارند پوششی داشته باشند که همه نگاهش کنند. حس و حال خوب به او دست می ‌دهد و از سمت دیگر چیزی که او نیاز دارد رابطه ‌گرایی و حمایت‌ طلبی است. نیاز دختران خیلی متفاوت از پسران است. نیاز پسر نوجوان در نگاه کردن و جذب ظاهر بودن است. چون زن و مرد به شرایط محیطی نگاه متفاوتی دارند؛ وجود این تفاوت در فیزیولوژی زن و مرد به این معنی نیست که بگوییم چه کسی بهتر است یا به چه کسی بیشتر خوش می‌ گذرد بلکه موضوع این است که این‌ دو جنس متفاوت‌ از هم هستند. یک آقا پسر از جذابیت ‌های بصری لذت می ‌برد، ظاهر برایش خیلی مهم است و کل نگر است و از آن کلیتی که دارد می ‌بیند لذتی را تجربه می کند. یک دختر خانم ذاتاً دنبال این است که در یک رابطه، حمایتی دریافت کند. اگر گفته می شود دختر خانم ‌ها پوشش بیشتری داشته باشند، به واسطه ‌ی این است که وقتی دختر خانم پوشش بیشتری دارد نیاز بصری، نیاز به جذابیت ‌های ظاهری که در آقایان وجود دارد را او می‌گیرد.

به عبارت دیگر یک نوع قانونمندی در این رابطه هست که دو طرفه است. در مرحله اول مردها باید نگاهشان را کنترل کنند و از سویی دیگر زنان نباید پوششی محرّک داشته باشند. این قانون برای هر دویشان تعریف شده است. این گونه نیست که فقط گفته شود خانم ‌ها حجاب را رعایت کنند. ولی چیزی که باید به آن توجه کرد این است که آسیبی که در راستای نگاه آقایان به خانم ‌ها وارد می‌شود، آنها را مورد آزار قرار می ‌دهد و اگر فرد به واسطه ‌ی این که دیگری قانون را رعایت نکرده او هم رعایت نکند در واقع به خودش آسیب می زند. به عنوان مثال مراجعه کننده ای داشتم، یک دختر 35 ساله با موقعیت اجتماعی و تحصیلات و شغل عالی که در ارتباط با یک آقایی در سطح خودش قرار گرفته بود ولی متاسفانه صمیمیت زیادی ایجاد شده بود حتی ارتباط جنسی هم رخ داده بود ولی آن تعهدی که باید ازدواج را شکل می ‌داد، شکل نگرفته بود. با این وجود این دخترخانم پنج سال در یک رابطه‌ ی آسیب زننده در یک گروه سنی که واقعاً برایش سخت بوده و از همه مهم‌ تر متاسفانه آن آقا به ایشان خیلی آسیب زده و تهدید کرده بود که آبروی‌ او را می ‌برد و به شکلی ایشان را در فشار قرار داده بود که این دختر خانم از خانواده اش جدا شده بود به صرف اینکه بتواند این آقا را بیشتر در کنار خودش داشته باشد. این دختر خانم با این تفکر که دیگر سن و سالی از ما گذشته و آگاهی داریم، بلد هستیم، وارد رابطه با آقا شده بود چون نگاه و قصد خودش ازدواج بوده و با تصور اینکه می تواند در ارتباط با این آقا آمادگی کافی برای ازدواج به دست آورد، پنج سال در آن رابطه گیر افتاده بود. وقتی دختر خانم در جلسه ‌ی مشاوره نشسته بود گریه می‌ کرد که اگر برگردم به آن زمان تحت هیچ شرایطی وارد چنین ارتباطی نمیشوم، مراقب ارتباطم هستم و سعی می‌ کنم دوره آشنایی زیاد طول نکشد. همانطور که مشاورین این حوزه پیشنهاد می‌کنند برای کسب شناخت نباید بیشتر از شش ماه زمان گذاشت، البته با حفظ قیود و چارچوبهایش. اگر یک رابطه ‌ای بیشتر از شش ماه به بهانه‌ ی آشنایی و ازدواج طول کشید مشخصاً یک جای کار می ‌لنگد و می توان گفت این ‌جا قصد ازدواجی در میان نیست. در رابطه ای که پنج سال ادامه داشته باشد اصلاً شناخت رخ نمی دهد و دیگر آشنایی نیست، بلکه یک دلبستگی ناایمن و بیماری است.

این کارشناس و مشاور خانواده در بخشی از سخنانش اشاره کرد: بعضی‌ از افراد معتقدند یک سری از آقایان رفتارهای بیمارگونه دارند، مریض‌ اند. پس بهتر است که در جامعه آنها شناسایی شوند، جدا شوند و نسبت به غرایضی که دارند و آن احساس شدیدی که نسبت به خانم ‌ها دارند تحت درمان قرار بگیرند، نه اینکه برای خانم ‌ها اینقدر سخت ‌گیری باشد. ولی واقعیت این است که این کاملاً امکان پذیر نیست؛ چون هیچ برچسبی بر پیشانی کسی زده نشده که او بیمار روانی‌ است، یا مازوخیسمی و یا سادیسمی است. هیچ کس را با این برچسب ‌های روانی نمی توان در جامعه و در یک نگاه شناسایی کرد. حتی در ارتباطات اجتماعی ممکن است اینگونه افراد رفتارهای خیلی معقولی هم از خودشان نشان دهند و شناسایی نشوند. بر فرض اگر بپذیریم که باید این افراد شناسایی و درمان شوند ولی این مسأله هیچ منافاتی ندارد که زنان هم باید تحت هر شرایطی مراقب خودشان باشند و به هر کسی اعتماد نکنند و بایستی این ‌ها همسو با هم رخ دهد. 

نکته ی مهم دیگر اینکه هر وسیله ای یک سازنده ای دارد که هر گاه در استفاده از آن وسیله به مشکل برخورد شود به سازنده آن مراجعه می شود و یا با نمایندگی آن وسیله ارتباط گرفته می شود، در مورد احکام الهی نیز این چنین است؛ خداوند بزرگی که انسان را آفرید و به وجودش افتخار کرد و گفت تبارک الله احسن الخالقین، مطمئناً در خلقت خودش این بزرگی انسان را دیده است که چنین قانونی برای او وضع کرده -با تعریف مسأله ی محرم و نامحرم- و در فیزیولوژی او چیزی قرار داده است که نسبت به جنس مخالف کشش ‌ها و جذبه ‌هایی پیدا کند، این ‌حد و حدود برای حمایت و حفاظت از انسان تعریف شده است. 

لازم بذکر است برنامه تلویزیونی چراغ در فصل سوم، در روزهای یکشنبه و سه شنبه حوالی ساعت 21 از شبکه 5 سیما به روی آنتن می رود و هر هفته یک چالش را مورد بحث و گفتگو قرار می دهد و یک نظرسنجی هفتگی برگزار می کند. برای دیدن برنامه های این هفته میتوانید روی لینک زیر کلیک کنید: 
https://www.telewebion.com/program/63845