مذاکره‌ای که رئیس‌جمهوری می‌پذیرد چه نوع مذاکره‌ای است؟

به گزارش حلقه وصل، حدود یک هفته بعد از سفر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران و دیدار و گفت‌وگو با «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، بار دیگر این دیدار این بار در وین تکرار شد.

گروسی در این باره اظهار داشته از اینکه از رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در نشست سالانه آژانس استقبال کردم خرسندم چرا که به تقویت بیانیه تهران پرداختیم و اکنون کارهایی هست که با هم انجام می‌دهیم.

بعد از توافق اخیر جمهوری اسلامی ایران و آژانس بود که برخی تحلیلگران آن را مقدمه‌ای بر فرایند رفع تحریم‌ها دانستند.

واقعیت امر این است که مذاکرات وین بعد از شش دور گفت‌وگو در یک شرایط رهاگونه قرار گرفته و غربی‌ها هم کوشیده‌اند در سطح جهانی القا کنند که ایران میز مذاکره را ترک کرده و آمادگی بازگشت به گفت‌وگوهای برجامی را ندارد.

در این خصوص، این دیدگاه وجود دارد که تا زمانی که شرایط مورد نظر جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره مهیا نباشد عجله‌ای برای برگزاری دور هفتم در کار نخواهد بود. دکتر رئیسی رئیس جمهوری در حاشیه اجلاس شانگهای در دوشنبه تصریح داشته که مذاکره برای مذاکره را نخواهیم پذیرفت. به گفته رئیس جمهوری مذاکره نتیجه‌محور می‌خواهیم که به دنبال آن تحریم‌ها علیه ملت ایران رفع شود.

از سوی دیگر برخی تحلیلگران می‌گویند این شرایط خلاءگونه که البته دست‌ساخت آمریکا و تصمیمات کاخ سفید است بیشترین نفع را برای دشمنان ملت ایران به خصوص صهیونیست‌ها و برخی از کشورهای منطقه دارد که تمایلی به شکسته شدن زنجیره تحریم های ظالمانه ندارند. مانورهای رسانه‌ای و دیپلماتیک طی همین هفته‌های اخیر به خصوص از جانب رژیم صهیونیستی موید این نگاه عنوان شده است.

سفر اخیر نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس به واشنگتن و دیدار با جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا با محوریت موضوع ایران نشان از تلاش های تل آویو برای تشدید فضای تحریمی و تخاصم علیه ایران دارد.

علاوه بر آنچه گفته شد چند هفته پیش گزارش هایی از احتمال تصویب قطعنامه ای از سوی کشورهای اروپایی در صورت عدم دستیابی به توافق جدید در خصوص موضوع بازرسی های آژانس وجود داشت که با سفر گروسی به تهران و توافقات تازه شرایط در مسیر متفاوتی قرار گرفت.

در تشریح شرایط پیش روی کشور برخی کارشناسان سیاست خارجی و روابط بین الملل با تاکید بر ضرورت قاطعیت ایران بر مواضع به حق و حقوقی که به واسطه توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ متعلق به ایران است، می‌گویند سیاست بین المللی عرصه قهر و رویگردانی نیست.

از این منظر، تجربه نشان داده که خروجی چنین سیاستی مساوی با انزوای اقتصادی، تشدید نظام تحریم ها، از دست رفتن سرمایه های مادی و انسانی و از همه مهم تر فرار سرمایه گذاری ها است. این موضوع برای همه کشورهای دنیا صدق می کند. محوریت نظام بین الملل امروز، سرمایه و انباشت سود است و در این میدان پروسعت هر کشوری که بتواند جاذبه بیشتر و دافعه کمتر تولید کند به همان نسبت از فرصت های اقتصاد بین الملل بهره مند می شود.

معمای توسعه پرشتابان چین، هند، قدرت های متوسط شرق آسیا در همین امر است که توانستند سرمایه ها و تکنولوژی های جهانی را در خدمت اقتصاد ملی شان قرار دهند. همین کشورها متوجه این واقعیت راهبردی هستند که هر گونه خلل و مانع در مناسبات اقتصادی و تجاری‌شان در سطح بین المللی با پیامد خروج سرمایه، پایین آمدن سطح رشد اقتصادی مواجه خواهند شد. مقصود این است که موضوع سیاست خارجی تعاملی، سوژه اصلی اکثر کشورهای دنیا است و هیچ کشوری در تاریخ معاصر وجود ندارد که بدون تعامل با دنیا به رشد پایدار اقتصادی و تجاری برسد.

از سوی دیگر توجه به  این واقعیت که همه کشورها در دنیا با همدیگر تعارض منافع دارند، هنر سیاستمداران و دیپلمات ها در مدیریت بهنگام و شایسته این تعارض منافع و تبدیل آن به زمینه ای برای همکاری و تعامل است.

آنچه که رئیس جمهوری هم بارها به آن اشاره داشته و پیشتر هم به آن اشاره شد ضرورت فروپاشی سازوکار تحریم های ظالمانه است که گویا نظام سیاسی آمریکا به آن اعتیاد یافته و با وجود سیاست های اعلانی مبنی بر آمادگی برای لغو تحریم ها، همچنان گامی اساسی در راستای حقوق مردم ایران برنداشته است.

رئیس‌ جمهوری ایران شامگاه شنبه سیزدهم شهریور ۱۴۰۰ در نخستین گفت‌وگوی زنده تلویزیونی خود با مردم گفت: ما ابایی از مذاکره نداریم اما گفت‌وگو با فشار چه نوع گفت‌وگویی است؟ من قبلا گفته ام گفت و گو و مذاکره در دستور کار دولت است. آنچه ما دنبال آن هستیم رفع تحریم‌ها است و ما از منافع ملت یک قدم عقب‌نشینی نخواهیم کرد.

نظام ظالمانه تحریم ها از افزایش صادرات کشور و بازگشت درآمدهای ارزی جلوگیری می کند. این تحریم ها که یکجانبه از سوی ترامپ رئیس جمهور سابق افراطی آمریکا اعمال شده مخالف با موازین حقوق بشری و بین المللی است. برای همین ضرورت رفع فوری این تحریم ها خواسته ای کاملا مشروع و منطقی است  و اصولا مبنایی گریزناپذیر برای هر توافقی بین ایران و اعضای توافق هسته‌ای بوده و خواهد بود.

در این میان، ابزار اساسی که می تواند باعث تسهیل لغو تحریم ها و جلوگیری از تشدید فشارها و ایجاد اجماعی تازه از سوی آمریکا علیه کشورمان گردد؛ بهره گیری از ابزار دیپلماسی و گفت وگو و نشان دادن این موضوع در سطح افکار عمومی جهانی است که این آمریکا است که پیمان شکنی کرده و حقوق مشروع ایران را زیرپا گذاشته است. از سوی دیگر جلوگیری از امکان فضاسازی به دشمنان ملت ایران در ترسیم چهره ای منفی و ضد دیپلماسی از جمهوری اسلامی، ضرورت‌های قرار گرفتن تکاپوی رسانه‌ای و تبلیغاتی کارآمد در کنار دیپلماسی پویا را بیش از پیش می‌نمایاند.