جناح اصلاح‌طلب در ۸۴ و ۸۸ اشتباه کرد

عباس عبدی: جبهه اصلاحات از سال ۸۴ به بعدمرتکب اشتباه شدند که اوج آن سال ۸۸ بود. از سال ۸۸ به بعد دیگر اصلاح‌طلبان شرایط آن را نداشتند که نوع رفتار خود را بطور مستقل و ایجابی اتخاذ کنند.

به گزارش حلقه وصل، عباس عبدی در گفتگو با «خبرآنلاین» به پرسشهایی در باره ریشه های دوم خرداد، تداوم اصلاح طلبی، افول اندیشه چپ و شرایط کنونی پرداخته است.

بخش های مهم این گفتگو را می خوانید:

** قبل از دوم خرداد، جناح چپ که بعدها به نام اصلاح طلبان مشهور شدند؛ در جلساتی که با آقای خاتمی داشتند تصور می‌کردند درصورت حضور در انتخابات سه تا چهار میلیون رای خواهد آورد. این نشان نمی‌دهد که دوم خرداد تصادفی و شانسی بوده بلکه نشان‌دهنده این است که نه فقط حکومت بلکه ما هم جامعه را نمی‌شناختیم. فکر می‌کردیم انتخابات فقط فرصت خوبی برای حضور سیاسی است. یک مقدار هم انتخابات گرم می‌شود، آن زمان نیز رهبری هم بسیار دوست داشتند که مشارکت مردم خوب باشد. واقعیت این است که انتخابات ایران، یک امر جدی مبتنی بر حمایت مردم بود که به مرور زمان این حمایت در حال کمتر شدن بود.

** این که اصلاح طلبان، قشر متوسط را پایگاه خود قرار داده بودند، به یک معنا درست است که دارای دلایل گوناگونی است و البته این ایراد اصلاح طلبان نیست زیرا، شما نمی توانید اقشار غیر مرتبط با خود را به عنوان پایگاه خود معرفی کنید. اصلاح طلبان هم خودشان از قشر متوسط بودند، زمانی که خودشان از این قشر هستند پس آن‌ها را می‌توانند نمایندگی کنند، ضمن آن که این قشر به طور کلی، بر اساس تحولات ایران چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن، قشر نسبتا بزرگی بود. اگر به رشد سواد و تحصیلات و نیز درصد و تعداد افراد شهرنشین نگاه کنید، قشر متوسط رو به رشد و قشر اصلی بود. به حضور بانوان در عرصه عمومی نگاه کنید، ارتباطات با جهان خارج، همگی نشان دهنده مهم بودن این قشر بود. این قشر ممکن است به دلیلی که شما گفتید در زمان فشار عقب نشینی کند، اما این عقب نشینی ناشی از ترس و بزدلی نیست. ناشی از ساختاری است که بر این قشر حاکم است که سعی می کند وضع موجود را بهتر کند و درگیر رادیکالیسم نشود. چیزهایی را برای از دست دادن دارد که نمی خواهد این اتفاق بیفتد. عقلانیت بیشتری در آن وجود دارد.

** به نظر من، اشتباه اصلاح طلبان این بود که با قشر رادیکال مرادوه کرد، درحالی که در بلند مدت نمی‌تواستند همراهی این قشر رادیکال را تضمین کنند. این قشر سن بالاتری دارد، آرامش بیشتری را در زندگی می خواهد، امکانات مادی خود را نمی خواهد از دست بدهد و همچنین از لحاظ فرهنگی نمی تواند تن به سرکوب دیگران بدهد.

** اصلاح طلبان باید یک مقدار دربرابر افزایش مطالبات خویشتن‌داری نموده و هزینه آن را پرداخت می کردند. نباید اجازه می دادند که این اتفاقات رخ دهد، به خصوص این اشتباهی بود که اصلاح طلبان در سال ۸۸ به شدت مرتکب آن شدند. اساسا، آن رفتار با مشی اصلاح طلبی سازگار نبود و یک نوع تغییر راهبردی بود. به همین دلیل مشاهده می کنیم که اگر چه حکومت، اصلاح طلبان و فضای سیاسی لطمه بسیاری خورد اما، آن جریان، به نتیجه راهبردی خود نرسید.